Δυστυχώς σε κάθε πολεμική σύγκρουση το κυρίαρχο στοιχείο είναι μάλλον οι εχθροπραξίες στο πεδίο της μάχης. Που είναι συνυφασμένες με ατελείωτο ανθρώπινο αίμα, με ανυπολόγιστα υλικά συντρίμμια, αλλά και πολλαπλές αρνητικές επιδράσεις στον ανθρώπινο ψυχισμό. Η μάχη του Μπαχμούτ, ή Αρτιόμοφσκ, πριν από ένα μήνα περίπου πήρε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά σύμφωνα με τις επίσημες ρωσικές διακηρύξεις που σταδιακά παραδέχτηκε και η άλλη πλευρά… Από τότε βέβαια στην ευρύτερη περιοχή μαίνονται μάχες στο πλαίσιο της περιβόητης «ουκρανικής αντεπίθεσης» (που πολυδιαφημιζόταν καιρό πριν, ως εαρινή, αλλά έγινε καλοκαιρινή…), επομένως το ενδιαφέρον επικεντρώνεται ευλόγως σε αυτές τις εξελίξεις. Αλλά στο συγκεκριμένο κείμενο σκοπός είναι να γίνει μία γενικότερη κουβέντα και να προσεγγιστούν διάφορες παράμετροι…
Η συγκεκριμένη μάχη έχει χαρακτηριστεί από πολλούς, ανάμεσά τους και διακεκριμένους στρατιωτικούς αναλυτές της Δύσης, ως μία από τις σημαντικότερες μάχες σε ευρωπαϊκό έδαφος από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου κι ύστερα. Αν όχι η σημαντικότερη… Ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2022 και είναι ενδεικτική της ουσίας (και) του (συγκεκριμένου) πολέμου. Αδυσώπητες συγκρούσεις που εξαντλούν τα ανθρώπινα όρια και σοκάρουν ακόμα και τους πιο μακρινούς ουδέτερους παρατηρητές. Και οι δύο πλευρές κατάλαβαν από νωρίς πως απέναντί τους βρίσκεται ένας πολύ δύσκολος αντίπαλος που πολεμάει με αυτοθυσία και σθένος. Και που εφαρμόζει μία ή και παραπάνω τακτικές, που απαιτούν σοβαρή και άμεση αντιμετώπιση. Τα λάθη δεν θα μπορούσαν να λείπουν ακόμα και στις πιο καλά (προ)υπολογισμένες ενέργειες, έτσι οι αναγκαιότητες διαχειρίσεων γίνονταν κάποιες φορές κάτι παραπάνω από επιτακτικές. Γιατί επηρέαζαν και τα επόμενα στάδια της ίδιας της μάχης το πόσο κατανοήσιμα και αποδεκτά γίνονταν τα όσα λέγονταν από τα επίσημα χείλη. Αναφορές που κάποιες φορές έμειναν στην απλή περιγραφή -εκτίμηση και δεν συνοδεύονταν ούτε καν από πρωτόλειες επιχειρηματολογίες.
Η προπαγάνδα πάντα έπαιζε το ρόλο της. Ειδικά στην εποχή της αστείρευτης πληροφορίας λαμβάνει χώρα όψιμο ξεσάλωμα παλιών και νέων τεχνικών της… Κάθε αδυναμία του εχθρού, ακόμα και πρόσκαιρη ή «ημιτελής», με έντεχνους τρόπους επιχειρείται να μετατραπεί σε «ξεκάθαρο σημάδι ήττας της άλλης πλευράς», σαν «προεόρτιο σίγουρης και άτακτης οπισθοχώρησής του»… Στην ουσία, όλα αυτά δεν είναι τίποτα διαφορετικό από την αναζήτηση όψιμων διανοητικής υφής σωσιβίων από εκείνον που καταλαβαίνει τα άμεσα μελλούμενα. Και προσπαθεί απλά να τα καθυστερήσει…
Από κάτι τέτοια μπορούν και οι πιο οξυδερκείς ουδέτεροι να βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα. Όταν κάτι το συγκεκριμένο, στην περίπτωση αυτή τα ρωσικά στρατεύματα που πολεμούσαν στο Μπαχμούτ (Αρτιόμοφσκ) και η αποτελεσματικότητά τους, συνεχώς αποδομείται και δεν αναγνωρίζεται, ούτε αναλύεται στις υπαρκτές και πολλές επιτυχίες του, αυτό σημαίνει πως η πλευρά που χάνει ψάχνει από ένα χρονικό σημείο και μετά να βρει και να αναδείξει το παραμικρό, ανεξαρτήτως της σημασίας ή της ακρίβειάς του…, για να ανυψώσει το ηθικό των δικών της υποστηρικτών. Η γενική εικόνα μπαίνει σε δεύτερη μοίρα, και όλη η επικοινωνιακή προσοχή εστιάζει στο επιμέρους, και μάλιστα στις πιο βολικές του εκφάνσεις…
Αποδείχτηκε περίτρανα πως σε έναν πόλεμο όπως αυτός στα ουκρανικά εδάφη οι βιαστικοί, οι επαγγελματίες ψευδολόγοι και οι εύπιστοι εκτίθενται πολύ γρήγορα. Χρειάζεται γνώση, μελέτη των αιτιάσεων όλων των πλευρών, σύνεση, συνθετική σκέψη και κυρίως ικανότητα να μπορείς να ερμηνεύεις τα γεγονότα δίχως να σε επηρεάζουν οι προτιμήσεις και οι επιθυμίες σου. Άλλωστε, το τελικό αποτέλεσμα μετράει σε έναν πόλεμο και όχι «η ίδια η συμμετοχή» ή οι σοφιστείες που προωθούνται στη δημόσια σφαίρα κατά καιρούς. Όσον αφορά στο αμιγώς στρατιωτικό κομμάτι μίας τόσο κομβικής μάχης όπως αυτή στο Μπαχμούτ (Αρτιόμοφσκ), αυτό ήδη απασχολεί τους πιο έγκυρους και επιδραστικούς στρατιωτικούς αναλυτές στον κόσμο και σιγά σιγά θα αρχίζουν να δημοσιοποιούνται τα πορίσματα σχετικών ερευνών. Σε μία διαδικασία που ίσως κρατήσει χρόνια και θα απασχολεί για ακόμα περισσότερο χρονικό διάστημα το ενδιαφέρον και των ειδημόνων και του κάθε μεμονωμένου ατόμου…
Στο σήμερα αυξάνει ο αριθμός των σοβαρών ανθρώπων που θέλουν η διπλωματία να πάρει ξανά το πάνω χέρι στο ουκρανικό ζήτημα. Και να δώσει τη λύση το συντομότερο δυνατό. Μία λύση που θα περιλαμβάνει και την κατάπαυση του πυρός, αλλά και την αναγνώριση των δεδομένων που έχουν δημιουργήσει οι τόσοι μήνες των πολεμικών επιχειρήσεων. Προς το παρόν, μπορούμε να πούμε πως έχουν γίνει κάποια ευδιάκριτα μικρά βήματα, αλλά σε καμία περίπτωση τα καθοριστικά που απαιτούνται από τις περιστάσεις. Φέρ’ ειπείν η είσοδος στο παιχνίδι της κινεζικής διπλωματίας πρώτης γραμμής είναι μία θετική εξέλιξη, αλλά προς ώρας δεν έχει κάμψει τις αντιστάσεις της αμερικανικής πλευράς…
Την ίδια στιγμή που σε άλλα μέτωπα σε διάφορους τομείς της διεθνούς σκηνής οι αντιθέσεις αυξάνονται και οι ήδη υπάρχουσες οξύνονται, το ουκρανικό εξακολουθεί να έχει διττή σημασία: την αυταξία του σαν ξεχωριστή υπόθεση και το μερίδιο επηρεασμού της γενικής εικόνας του παγκόσμιου γεωστρατηγικού ανταγωνισμού. Εξακολουθώ να πιστεύω πως το πραγματικό κλειδί είναι το πότε και το πόσο η αμερικανική πλευρά θα συμβιβαστεί και θα αναζητήσει τον πραγματικό της ρόλο στη νέα παγκόσμια πραγματικότητα που πλέον σε μεγάλο βαθμό καθορίζουν με τις κινήσεις τους η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, η Ρωσική Ομοσπονδία και οι ολοένα και περισσότεροι και σημαντικότεροι σύμμαχοί τους σε διάφορα σημεία του πλανήτη. Πλην της Ευρώπης, που εξακολουθεί να αρνείται (ποιος ξέρει τα πραγματικά γιατί…) ένα αναβαθμισμένο δικό της ρόλο μακριά από δεσμεύσεις και κηδεμονίες κάθε διαλογής. Ας είναι…
