Συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό οι έρευνες για τον εντοπισμό του 31χρονου Σμηναγού Ευστάθιου Τσιτλακίδη, που ήταν ο κυβερνήτης του μοιραίου μαχητικού Phantom F-4, το οποίο έπεσε το πρωί της Δευτέρας 30 Ιανουαρίου 2023 σε θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Ανδραβίδας. Υπενθυμίζεται πως λίγο μετά τις 4 το απόγευμα της Δευτέρας ανακοινώθηκε από το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (ΓΕΑ) ότι βρέθηκε νεκρός ο συγκυβερνήτης Μάριος – Μιχαήλ Τουρούτσικας, Υποσμηναγός, 29 ετών.
Καθ’ όλη την διάρκεια της νύχτας, στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, στο Κατάκολο, ένα μεταγωγικό C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας πετούσε φωτοβολίδες, φωτίζοντας την περιοχή των ερευνών και βοηθώντας τα πλωτά μέσα του Λιμενικού Σώματος.
Στην θαλάσσια περιοχή των ερευνών πετούσαν εναλλάξ όλη τη νύχτα ένα Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας και ένα Sikorsky SeaHawk του Πολεμικού Ναυτικού. Στις έρευνες συμμετείχαν από την πρώτη στιγμή και δύο πλωτά σκάφη ιδιωτών.
Το χρονικό
Το αεροσκάφος της 338 Μοίρας της 117 Πτέρυγας Μάχης εκτελούσε εκπαιδευτική πτήση «χαμηλής ναυτιλίας», δηλαδή σε χαμηλό ύψος και απογειώθηκε από την Ανδραβίδα στις 10:15 π.μ. Από την πρώτη στιγμή μετά την πτώση του Phantom στήθηκε μεγάλη επιχείρηση εντοπισμού και διάσωσης των δύο πιλότων, οι οποίοι δεν είχε γίνει γνωστό αν πρόλαβαν να χρησιμοποιήσουν το σύστημα αυτόματης εκτίναξης και να εγκαταλείψουν το αεροσκάφος.
Στην περιοχή είχαν σπεύσει 2 ελικόπτερα Agusta ΑΒ-205 της Πολεμικής Αεροπορίας, 1 ελικόπτερo Σικόρσκι S-70 του Πολεμικού Ναυτικού, καθώς και πλωτά μέσα του Λιμενικoύ, ενώ σε μέγιστη ετοιμότητα βρίσκονταν ένα C-130 και μια φρεγάτα.
Λίγες ώρες αργότερα, όπως ανακοινώθηκε από το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας, νεκρός εντοπίστηκε ο 29χρονος Υποσμηναγός (Ι) Μάριος – Μιχαήλ Τουρούτσικας.
Η ανακοίνωση του ΓΕΑ:
«Τη Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 2023 και ώρα 10:30, διθέσιο αεροσκάφος F-4 Phantom II της 338 Μοίρας της 117 Πτέρυγας Μάχης που εκτελούσε εκπαιδευτική πτήση, κατέπεσε στη θαλάσσια περιοχή 25 ναυτικά μίλια νότια του αεροδρομίου Ανδραβίδας, με συνέπεια τον θανάσιμο τραυματισμό του συγκυβερνήτη, Υποσμηναγού (Ι) Μάριου – Μιχαήλ Τουρούτσικα 29 ετών. Συνεχίζονται οι έρευνες για τον κυβερνήτη, Σμηναγό (Ι) Ευστάθιο Τσιτλακίδη, 31 ετών»
Τριήμερο στρατιωτικό πένθος
Τριήμερο στρατιωτικό πένθος κηρύχθηκε από την Δευτέρα έως τις 2 Φεβρουαρίου 2023 στις Ένοπλες Δυνάμεις, με εντολή του Νίκου Παναγιωτόπουλου, μετά την μοιραία συντριβή του F-4 Phantom στην Ανδραβίδα, που είχε ως αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του ο υποσμηναγός Μάριος-Μιχαήλ Τουρούτσικας.
Σε δήλωσή του σχετικά με την συντριβή του μαχητικού αεροσκάφους, ο υπουργός Εθνικής Αμύνης επισημαίνει: «Ενώ συνεχίζονται οι έρευνες για τον εντοπισμό του κυβερνήτη, εκφράζουμε τη θλίψη και την οδύνη μας για την απώλεια του συγκυβερνήτη μετά τη συντριβή μαχητικού αεροσκάφους κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής δραστηριότητος στην Ανδραβίδα».
«H σκέψη μας είναι με την οικογένεια του ιπταμένου Υποσμηναγού, στην οποία εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας και τα ειλικρινή συλλυπητήριά μας», τονίζει ο Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Πτώση Phantom F-4 στην Ανδραβίδα: Τα πιθανά σενάρια της τραγωδίας – Τι λένε οι ειδικοί
Τα πιθανά σενάρια για τα αίτια της πτώσης του Phantom F-4 στην Ανδραβίδα ανέλυσαν μιλώντας στην ΕΡΤ ο πιλότος και εμπειρογνώμων αεροπορικών ατυχημάτων, κ. Παντελής Φραγκούλης και ο αεροναυπηγός κ. Φαίδων Καραϊωσηφίδης.
Αρχικά, ο κ. Φραγκούλης εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στην Πολεμική Αεροπορία και την οικογένεια του αδικοχαμένου πιλότου, γιατί όπως είπε, «χάσαμε ένα κομμάτι της πατρίδας».
Παλαιό αλλά εκσυγχρονισμένο το αεροσκάφος
Διευκρίνισε ότι «Τα αεροσκάφη αυτά, (στο οποίο επέβαιναν οι δύο άνδρες) μπορεί να είναι παλαιού τύπου, έχουν όμως εκσυγχρονιστεί όλα αυτά τα χρόνια, έχουν μπει πολύ σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα. Πρέπει να ξέρετε ότι τα αεροσκάφη αυτά και όλα τα αεροσκάφη, ό, τι πετάει στον αέρα, υπόκεινται σε μεγάλες επιθεωρήσεις. Και όταν λέμε επιθεώρηση ενός αεροσκάφους, εννοούμε ότι αλλάζονται πολλά μα πάρα πολλά βασικά εξαρτήματά του. Από’ κει και πέρα γίνεται ένα καινούργιο αεροσκάφος».
Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο τύπος του συγκεκριμένου αεροσκάφους είχε έρθει πρώτη φορά στη χώρα, κατόπιν παραγγελίας, το 1972 και μία δεύτερη παραλαβή πραγματοποιήθηκε το 1977. Δεν έχει διευκρινιστεί η ημερομηνία παραλαβής του επίμαχου αεροσκάφους.
Η συγκεκριμένη πτήση δεν ήταν ρουτίνας
Ο κ. Φραγκούλης τόνισε ότι η συγκεκριμένη πτήση δεν είναι ρουτίνας, διότι «οι χαμηλές πτήσεις ακολουθούν το ανάγλυφο του εδάφους. Δηλαδή το αεροπλάνο, πετάει πάνω από το έδαφος, να φανταστούμε στα 100 πόδια, στα τριάντα μέτρα σχεδόν ή και χαμηλότερα. Ακολουθεί το ανάγλυφο του εδάφους ώστε να μην γίνεται αντιληπτό από τα ραντάρ. Το ίδιο ακολουθείται και στη θάλασσα. Η πτήση όμως αυτή πάνω από το έδαφος δεν είναι μια απλή πτήση ρουτίνας. Γίνεται με πολύ μεγάλη ταχύτητα, με κλειστές στροφές προκειμένου να αποφεύγει διάφορα εμπόδια. Είναι μια πολύ δύσκολη πτήση. Είναι μια πολύ δύσκολη άσκηση, την οποία την κάνουν σχεδόν συχνά όλοι οι χειριστές αυτών των αεροσκαφών».
Όλα μας τα πολεμικά αεροσκάφη πληρούν τα στάνταρ του ΝΑΤΟ
Ο κ. Καραϊωσηφίδης, συμφώνησε με τα λεγόμενα του εμπειρογνώμονα, τονίζοντας: «Τα F-4 Phantom είναι δύσκολα αεροσκάφη. Σκεφτείτε ότι σήμερα υπάρχουν μαχητικά που έχουμε σε υπηρεσία, τα Rafale, που τα εκσυγχρονίζουμε, τα οποία σε περίπτωση που ο πιλότος αποπροσανατολιστεί, μπει σε έναν ελιγμό που είναι επικίνδυνος, υπάρχει τρόπος πατώντας ένα κουμπί, το αεροπλάνο να έρθει ευθεία και οριζόντια. Έχει αναπτυχθεί τέτοιο σύστημα και είναι σε ισχύ. Τα αεροπλάνα αυτά, επίσης, έχουν ένα ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου πτήσης. Το F-4 Phantom είναι ένα αεροπλάνο σχεδιασμένο τη δεκαετία του ’50, εξελιγμένο στις αρχές της δεκαετίας του ’60, που τα περισσότερα συστήματα του είναι ηλεκτρομηχανικά, αλλά οποιοδήποτε ιπτάμενο μέσο, το οποίο ένας μηχανικός το υπογράφει και το αποδεσμεύει και ένας πιλότος το υπογράφει και το αποδέχεται για πτήση, είναι ασφαλές. Μη ασφαλή αεροπλάνα δεν πετάνε, πολύ δε περισσότερο στην Ελλάδα, σε μια αεροπορία του ΝΑΤΟ, σε μια αεροπορία η οποία έχει το υψηλότερο στάνταρ ασφάλειας».
Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά
«Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά», υπογράμμισε ο κ. Καραϊωσηφίδης για τα πιθανά αίτια της σημερινής τραγωδίας και πρόσθεσε: «Εγώ δεν θα μπορούσα να αποκλείσω την τεχνική βλάβη, ένα απρόοπτο γεγονός. Να θυμίσω ότι στο παρελθόν έχουμε αρκετά περιστατικά, όπου έχουμε χάσει αεροπλάνα κυριολεκτικά από απρόοπτο γεγονός. Έχει συγκρουστεί μεγάλο πουλί με μονοκινητήριο αεροπλάνο, μπήκε στον κινητήρα, ο κινητήρας έσκασε, αλλά εκεί υπήρξε εγκατάλειψη του αεροσκάφους».
Σε αυτό το σημείο, διευκρίνισε το εξής: «Όλα τα μαχητικά έχουν καθίσματα και φυλασσόμενα γιατί είναι αδύνατον ο χειριστής να βγει με άλλο τρόπο από το αεροσκάφος με τη μεγάλη ταχύτητα που πετάει. Αλλά η εκτίναξη και η χρήση των καθισμάτων αυτών δεν διασφαλίζει και τη διαφυγή. Δηλαδή έχουμε πολλές περιπτώσεις όπου το μικρό ύψος, η στάση του αεροπλάνου στην εκτίναξη, η σχετική θέση με το έδαφος έχει σαν αποτέλεσμα την αποτυχία αυτής της διαδικασίας».
«Υπάρχει περίπτωση να εκτινάχθηκαν τελευταία στιγμή», συμπλήρωσε μεταξύ άλλων, ο αεροναυπηγός. «Η εκτίναξη σε τέτοια ύψη (30 μέτρων) θεωρητικά στέλνει τα καθίσματα σε ύψος ασφαλές για να ανοίξουν τα αλεξίπτωτα, αλλά δυστυχώς έχουμε δει πάρα πολλές φορές περιστατικά, όπου η εγκατάλειψη δεν είναι επιτυχής και αν οι πληροφορίες είναι σωστές – ότι έχουμε αλεξίπτωτο στο νερό και νεκρό τον χειριστή οπλικών συστημάτων του αεροσκάφους, δηλαδή τον συγκυβερνήτη – φοβάμαι ότι ίσως έχουμε ένα τέτοιο περιστατικό».
Ένα άλλο πιθανό σενάριο αποτελεί το λάθος χειριστή του αεροσκάφους, σύμφωνα με τον κ. Καραϊωσηφίδη. «Έμπειροι χειριστές κάνουν λάθος. Δυστυχώς συμβαίνει ή ξεκινάει μια αλυσίδα. Ποτέ μια συντριβή, μια πτώση αεροσκάφους δεν είναι αποτέλεσμα μιας και μοναδικής αιτίας, είναι συνήθως συνδυασμός. Ξεκινάμε από κάπου και για να συντριβεί τελικά το αεροσκάφος εξελίσσεται με τέτοιο τρόπο που δεν είναι αντιμετωπίσιμη κατάσταση».
Κλείνοντας, ο κ. Φραγκούλης ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει μαύρο κουτί σε αυτά τα αεροσκάφη και συμπλήρωσε ότι «από τα συντρίμμια πολλές φορές βρίσκουμε ένα μέρος της αιτίας. Είναι πολύ δύσκολο να διερευνήσουμε τις περιπτώσεις αυτές γιατί πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πάρα πολλούς παράγοντες, ακόμα και αν ανασύρουμε το αεροσκάφος, το οποίο είναι σε 1.000 μέτρα βάθος σε εκείνο το σημείο που έχει πέσει».
Τουρκικές προκλήσεις
Παρά το γεγονός ότι η σημερινή όπως και οι επόμενες 2 είναι ημέρες πένθους για την Πολεμική Αεροπορία και των Ενόπλων Δυνάμεων, η Τουρκία δε σταμάτησε τις προκλήσεις και μάλιστα δείχνοντας ασέβεια στους νεκρούς.
18 τουρκικά μαχητικά εκ των οποίων τα 12 οπλισμένα πραγματοποίησαν 20 παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου ενώ το μεσημέρι προχώρησαν και σε 4 υπερπτήσεις πάνω από Οινούσσες, Παναγιά και Νότια της Χίου.
Τα ελληνικά μαχητικά προχώρησαν σε μπαράζ αερομαχιών από τις οποίες 8 κατέληξαν σε εμπλοκές των Τούρκων πιλότων.
Σήμερα οι Τούρκοι κουρέλιασαν και το τελευταίο… ανάχωμα στην κλιμάκωση της έντασης, το Μνημόνιο Παπούλια – Γιλμάζ. Επρόκειτο για μια «συμφωνία κύριων», στον απόηχο του θερμού 1987, που υπέγραψαν οι τότε υπουργοί εξωτερικών, Κάρολος Παπούλιας και Μεσούτ Γιλμάζ, τον Μάιο του 1988 και αφορούσε στους περιορισμούς στρατιωτικών ασκήσεων Ελλάδας – Τουρκίας στα διεθνή ύδατα και διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου και στην αποχή από τις προκλήσεις κατά την διάρκεια Εθνικών και θρησκευτικών εορτών, Εθνικών Ασκήσεων αλλά κι όταν υπάρχουν σε εξέλιξη επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.
