1Γ/2025 ΑΣΕΠ – Επαγωγικοί Συλλογισμοί με τη μέθοδο CAT: Είσαι έτοιμος/η για το επόμενο επίπεδο;

Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΑΣΕΠ, η εξέταση για την ενότητα του Επαγωγικού Συλλογισμού θα πραγματοποιηθεί μέσω προσαρμοστικού τεστ (Computerized Adaptive Testing – CAT) που θα περιλαμβάνει ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών.

Τα προσαρμοστικά τεστ (CAT) αποτελούν μια δοκιμασμένη μέθοδο δημιουργίας δοκιμασιών αξιολόγησης και αξιοποιούνται διεθνώς επί δεκαετίας σε φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για σκοπούς επιλογής υποψηφίων. Η μέθοδος CAT υιοθετεί μια σύγχρονη μεθοδολογία ηλεκτρονικής εξέτασης για την αξιολόγηση δεξιοτήτων, η οποία βασίζεται σε μαθηματικά μοντέλα και προσαρμόζει, σε πραγματικό χρόνο, το επίπεδο δυσκολίας των ερωτήσεων στην επίδοση του υποψηφίου.

Οι ερωτήσεις των τεστ CAT δεν είναι βαθμολογικά ισοδύναμες. Η δοκιμασία ξεκινά με την εμφάνιση σε όλους τους υποψηφίους μιας μέτριου βαθμού δυσκολίας ερώτησης. Εάν ο υποψήφιος απαντήσει σωστά στην ερώτηση αυτή, τότε η επόμενη ερώτηση που θα κληθεί να απαντήσει θα είναι μια μεγαλύτερου βαθμού δυσκολίας ερώτηση, ενώ εάν απαντήσει λανθασμένα στην πρώτη ερώτηση, τότε η επόμενη ερώτηση που θα κληθεί να απαντήσει θα είναι μια μικρότερου βαθμού δυσκολίας ερώτηση. Αυτή η ροή/διαδικασία επαναλαμβάνεται μέχρι να ολοκληρωθεί το σύνολο των ερωτήσεων, που περιλαμβάνει η εκάστοτε δοκιμασία.

Επομένως:

• Αν απαντάς σωστά: το σύστημα σου δίνει δυσκολότερες ερωτήσεις
• Αν απαντάς λάθος: το σύστημα σου δίνει ευκολότερες ερωτήσεις

Ο χρόνος στα τεστ επαγωγικών συλλογισμών με τη μέθοδο CAT δεν είναι σταθερός, αλλά εξαρτάται από τον σχεδιασμό του εκάστοτε τεστ και τους εξής παράγοντες:

• Μέσος συνολικός χρόνος: συνήθως 15-30 λεπτά για ένα τεστ 20-10 ερωτήσεων, ανάλογα με τον φορέα και τον σκοπό
• Χρόνος ανά ερώτηση: συνήθως δίνεται 1 έως 1,5 λεπτό ανά ερώτηση δηλαδή 60-90 δευτερόλεπτα ή σε τεστ υψηλής πίεσης ακόμη και 45-60 δευτερόλεπτα
• Δυναμική διακοπή: το τεστ μπορεί να τελειώσει αυτόματα νωρίτερα αν το σύστημα έχει ήδη εκτιμήσει με αρκετή ακρίβεια το επίπεδο ικανότητας του εξεταζόμενου

Στα τεστ τύπου CAT (Computerized Adaptive Testing) οι ερωτήσεις δεν είναι βαθμολογικά ισοδύναμες. Αυτό σημαίνει ότι η δυσκολία της ερώτησης επηρεάζει τη βαρύτητα της απάντησης, και όχι απλώς το αν απαντήθηκε σωστά ή λάθος. Συνεπώς:

• Μια δύσκολη ερώτηση που απαντάται σωστά, προσφέρει περισσότερα “αόρατα» μόρια ενώ μια εύκολη ερώτηση έχει λιγότερη διαγνωστική αξία
• Το τεστ προσαρμόζεται δυναμικά: αν απαντάς σωστά σου δίνει δυσκολότερες ερωτήσεις και επομένως υψηλότερη εκτίμηση ικανοτήτων, ενώ αν απαντάς λάθος σε εύκολες ερωτήσεις τότε εκτιμάται χαμηλότερη ικανότητα
• Δεν υπάρχει «άθροισμα σωστών» όπως στα κλασικά τεστ, η βαθμολογία προκύπτει μέσα από ένα στατιστικό μοντέλο που εκτιμά το επίπεδο ικανότητάς σου

Η βαθμολόγηση της δυσκολίας μιας ερώτηση επαγωγικού συλλογισμού (inductive reasoning) βασίζεται σε διάφορους παράγοντες που αφορούν τόσο το περιεχόμενο όσο και την απαιτούμενη νοητική επεξεργασία. Ακολουθούν ορισμένα χαρακτηριστικά για το πότε μια ερώτηση θεωρείται εύκολη, μέτρια ή δύσκολη:

• Εύκολη ερώτηση: η απάντηση προκύπτει από απλές και ξεκάθαρες επαναλαμβανόμενες σχέσεις (π.χ. ακολουθία, ομοιότητα σχημάτων ή μοτίβων), έχουμε λιγότερα στοιχεία ή σχήματα που πρέπει να συγκριθούν, δεν απαιτούνται πολλαπλά βήματα σκέψης ή σύνθετοι συλλογισμοί ενώ συνήθως μια τέτοια ερώτηση απαντάται γρήγορα (λ.χ. κάτω από 30 δευτερόλεπτα)
• Μέτριας δυσκολίας ερώτηση: περιλαμβάνει σύνθετες ή πολυδιάστατες σχέσεις μεταξύ στοιχείων (π.χ. αλλαγές σε μέγεθος, σχήμα και χρώμα ταυτόχρονα), απαιτεί συνδυασμό περισσότερων από ένα κανόνων ή μοτίβων, πρέπει να συγκριθούν τρία ή περισσότερα στοιχεία ταυτόχρονα, ενώ τέλος, απαιτείται λίγο περισσότερος χρόνος και συγκέντρωση για την επίλυσή της (λ.χ. 30-60 δευτερόλεπτα)
• Δύσκολη ερώτηση: απαιτούν πολύπλοκους και αφηρημένους συλλογισμούς όπως πολλαπλές αλληλεπιδράσεις μεταξύ διαφόρων χαρακτηριστικών, απαιτείται η αναγνώριση και σύνθεση πολλών διαφορετικών μοτίβων, πολλά στοιχεία που πρέπει να αναλυθούν και να συνδυαστούν και συνήθως χρειάζεται πάνω από 60 δευτερόλεπτα και υψηλό επίπεδο συγκέντρωσης, εδώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, τα Matrix τεστ που είναι πίνακες (συνήθως 3Χ3) με σχήματα ή μοτίβα, όπου το ζητούμενο είναι να βρεις το σχήμα ή το μοτίβο που συμπληρώνει σωστά την θέση του ερωτηματικού, απαιτούν συνδυαστική σκέψη και πολυβηματική ανάλυση για αυτό θεωρούνται δύσκολες

Ας ξεκινήσουμε σήμερα με ένα προσαρμοστικό τεστ επαγωγικού συλλογισμού. Σε κάθε ερώτηση, αν επιλέξετε τη σωστή απάντηση, θα προχωράτε στην επόμενη. Αν όχι, θα σας δίνονται οδηγίες για να μεταβείτε σε διαφορετικό σημείο του άρθρου, όπου θα επιλύεται μια εναλλακτική ερώτηση προσαρμοσμένη στο επίπεδό σας.

Πάμε!

Ερώτηση 1η (μετρίου βαθμού δυσκολίας)

Αν βρείτε τη σωστή απάντηση προχωράτε στην 2η Ερώτηση (εύκολη ερώτηση), αν δεν την βρείτε προχωρήστε στην Ερώτηση 3η (δύσκολη ερώτηση)

Επεξήγηση σωστής απάντησης: Μέσα στην πρώτη εικόνα/σχήμα παρατηρούμε τα εξής στοιχεία: ένα πολύγωνο, ένα βέλος, ένα πράσινο αστέρι και πέντε μαύρους κύκλους. Αν πάμε στο δεύτερο σχήμα, θα παρατηρήσουμε ότι το βέλος άλλαξε κατεύθυνση, το πράσινο αστέρι παρέμεινε στη θέση του, οι μαύροι κύκλοι μειώθηκαν κατά ένα και το πολύγωνο από επτάπλευρο έγινε εξάπλευρο. Στο τρίτο σχήμα, το βέλος βλέπει ξανά δεξιά, το αστέρι έμεινε ως έχει, οι μαύροι κύκλοι έγιναν τρεις και το εξάπλευρο έγινε πεντάπλευρο. Στο τέταρτο σχήμα, το βέλος κοιτάει αριστερά, το αστέρι ως έχει, οι μαύροι κύκλοι έγιναν δύο και το πεντάπλευρο έγινε τετράπλευρο. Στο σχήμα που αναζητούμε, το αστέρι θα είναι ως έχει, το βέλος θα κοιτά δεξιά, το τετράπλευρο θα έχει γίνει τρίγωνο και οι μαύροι κύκλοι θα είναι ένας. Επίσης, μη ξεχνάτε ότι στη σειρά σχημάτων τα στοιχεία δεν άλλαξαν θέση. Η σωστή απάντηση είναι C.

Ερώτηση 2η (δύσκολη ερώτηση)

Αν βρείτε τη σωστή απάντηση προχωρήστε στην ερώτηση 4η (δύσκολη ερώτηση), αν δεν τη βρείτε προχωρήστε στην ερώτηση 5η (μετρίου βαθμού δυσκολίας)

Επεξήγηση σωστής απάντησης: Έχουμε ένα matrix τεστ επαγωγικού 3Χ3 όπου παρατηρούμε ότι στην κάθε σειρά υπάρχουν τρεις εικόνες που περιέχουν τρεις γραμμές κάθετες όπου πάνω σε κάθε γραμμή ανεβοκατεβαίνουν άλλα σχήματα (αστέρι, καρδιά γεμισμένη, καρδιά όχι καλά γεμισμένη). Η κάθε σειρά έχει διαφορετική κατάταξη των τριών σχημάτων και πάμε στην τρίτη οριζόντια σειρά που μας ενδιαφέρει όπου έχουμε πρώτα την καρδιά όχι καλά γεμισμένη, μετά το αστέρι και τέλος την καρδιά γεμισμένη. Στην εικόνα που ψάχνουμε θα πρέπει το πρώτο σχήμα να είναι στο μέσο, το αστέρι να βρίσκεται κάτω και η καρδιά πάνω, οπότε σωστή απάντηση είναι η Α.

Ερώτηση 3η (εύκολη ερώτηση)

Αν βρείτε τη σωστή απάντηση προχωρήστε στην ερώτηση 5η (μετρίου βαθμού δυσκολίας), αν δεν τη βρείτε προχωρήστε στην ερώτηση 6η (εύκολη ερώτηση)

Επεξήγηση σωστής απάντησης: Μέσα στην πρώτη εικόνα έχουμε μόνο ένα στοιχείο που σημαίνει ότι έχουμε ένα μόνο κανόνα ή δύο. Ειδικότερα έχουμε ένα κύκλο που βρίσκεται στο πάνω αριστερό άκρο της πρώτης εικόνας. Στην δεύτερη εικόνα, το στοιχείο μετασχηματίζεται σε τετράγωνο (ίδιου χρώματος) και κατεβαίνει στο κάτω αριστερό άκρο. Στην τρίτη εικόνα συνεχίζει να κινείται δεξιόστροφα αλλά αυτή τη φορά εκτός από κύκλος γίνεται και σκιασμένος κύκλος. Στην τέταρτη εικόνα, έχουμε σκιασμένο τετράγωνο και στην Πέμπτη εικόνα έχουμε στην ίδια θέση με την πρώτη ένα λευκό κύκλο. Οπότε στην εικόνα που ψάχνουμε θα πρέπει να βρούμε την δεύτερη εικόνα ξανά. Επομένως, η σωστή απάντηση είναι Β.

Ερώτηση 4η (δύσκολη ερώτηση)

Αν βρείτε τη σωστή απάντηση προχωρήστε στην ερώτηση 7η (δύσκολη ερώτηση), αν δεν τη βρείτε προχωρήστε στην ερώτηση 5η (μετρίου βαθμού δυσκολίας)

Επεξήγηση σωστής απάντησης: Παρατηρούμε την εξής ακολουθία: στην πρώτη σειρά από την πρώτη εικόνα μέχρι την τρίτη, ένα εξάκτινο αστέρι γίνεται πεντάκτινο και ύστερα με τέσσερις ακτίνες. Επίσης, παρατηρούμε τα χρώματα, όπου είναι μαύρο-γκρι-λευκό. Στην δεύτερη σειρά έχουμε πάλι τα τρία χρώματα αλλα με διαφορετική σειρά: γκρι-λευκό-μαύρο και έχουμε ένα εξάκτινο αστέρι που μετατρέπεται σε αστέρι με τέσσερις ακτίνες. Τέλος, στην τρίτη σειρά μας λείπει το μαύρο αστέρι οπότε αποκλείονται οι απαντήσεις Α και C. Επίσης, παρατηρούμε ότι στην πρώτη σειρά τα τρίγωνα είναι μέσα σε άλλα σχήματα. Στην δεύτερη σειρά είναι πάνω σε άλλα σχήματα και στην τρίτη σειρά τα σχήματα βρίσκονται μέσα στα τρίγωνα. Οπότε η επιλογή D εξαλείφεται καθώς το αστέρι είναι μέσα στο σχήμα και όχι αντίστροφα. Σωστή απάντηση είναι η Β.

Ερώτηση 5η (μετρίου βαθμού δυσκολίας)

Αν βρείτε τη σωστή απάντηση προχωρήστε στην ερώτηση 7η (δύσκολη ερώτηση), αν δεν τη βρείτε προχωρήστε στην ερώτηση 6η (εύκολη ερώτηση)

Επεξήγηση σωστής απάντησης: Μέσα στην πρώτη εικόνα παρατηρούμε ένα μαύρο τετράγωνο και ένα σκιασμένο. Στην δεύτερη εικόνα κάνει την εμφάνισή και ένας ρόμβος που φαίνεται να ήταν στην ίδια θέση με το μαύρο τετράγωνο. Εδώ, παρατηρούμε ότι ο ρόμβος μετακινήθηκε κατά ένα τετράγωνο δεξιόστροφα, το μαύρο τετράγωνο μετακινήθηκε κατά τρία τετράγωνα δεξιόστροφα και το σκιασμένο χάθηκε καθώς μάλλον μετακινείται αριστερόστροφα κατά ένα τετράγωνο. Πράγματι, στην τρίτη εικόνα επανεμφανίζεται το σκιασμένο τετράγωνο, ο ρόμβος έχει μετακινηθεί κατά ένα και το μαύρο τετράγωνο κατά τρία. Στην τέταρτη εικόνα ο ρόμβος έχει αλλάξει σειρά και ξεκινά από την αρχή, το σκιασμένο βρίσκεται πίσω από το μαύρο τετράγωνο που έχουν μετακινηθεί όπως έχουμε περιγράψει και πάμε στην τελευταία εικόνα όπου το σκιασμένο είναι στην πάνω αριστερή γωνία και στην επόμενη εικόνα θα βρίσκεται στο μέσο αριστερά, ο ρόμβος έχει μετακινηθεί προς το τέλος της δεύτερης σειράς ενώ το μαύρο τετράγωνο κρύβει το σκιασμένο και η σωστή απάντηση είναι η D.

Ερώτηση 6η (εύκολη ερώτηση)

Αν βρείτε τη σωστή απάντηση προχωρήστε στην ερώτηση 8η (μετρίου βαθμού δυσκολίας), αν δεν τη βρείτε ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΤΕΛΕΙΩΣΑΤΕ.

Επεξήγηση σωστής απάντησης: Μέσα στην πρώτη εικόνα έχουμε έναν κύκλο ενώ στη δεύτερη εικόνα ένα Χ. Στην τρίτη εικόνα έχουμε συνδυασμό του κύκλου και του Χ. Στην τέταρτη εικόνα έχουμε πάλι τον κύκλο της πρώτης εικόνας, οπότε στην πέμπτη εικόνα ψάχνουμε την δεύτερη εικόνα που είναι η συνέχεια της ακολουθίας, οπότε σωστή απάντηση είναι η απάντηση F.

Ερώτηση 7η (δύσκολη ερώτηση)

Αν βρείτε τη σωστή απάντηση ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΤΕΛΕΙΩΣΑΤΕ, αν δεν τη βρείτε προχωρήστε στην ερώτηση 8η (μετρίου βαθμού δυσκολίας)

Επεξήγηση σωστής απάντησης: Παρατηρούμε ότι τα σχήματα μετακινούνται κατά τη διάρκεια της ακολουθίας, κατά ένα κενό κάθε φορά. Για παράδειγμα, τα τετράγωνα στην πρώτη εικόνα, θα βρίσκονται στη δεύτερη εικόνα της δεύτερης σειράς και στη τρίτη εικόνα της τρίτης σειράς. Επίσης, παρατηρούμε ότι θα αποκλείσουμε την επιλογή Β επειδή έχει ακριβώς την ίδια διάταξη με την πρώτη σειρά. Η επιλογή D πρέπει να αποκλειστεί επίσης καθώς πρέπει να έχουμε δύο λευκά τρίγωνα και δύο μαύρα τρίγωνα ενώ αυτό περιέχει τρία μαύρα τρίγωνα και ένα λευκό. Είμαστε μεταξύ της επιλογής Α και C. Τέλος, η επιλογή Α θα πρέπει να αποκλειστεί καθώς είναι ίδια με τη διάταξη της τρίτης σειράς.

Ερώτηση 8η (μετρίου βαθμού δυσκολίας)

Αν βρείτε τη σωστή απάντηση προχωρήστε στην ερώτηση 7η (δύσκολη ερώτηση) αν δεν τη βρείτε ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΤΕΛΕΙΩΣΑΤΕ.

Επεξήγηση σωστής απάντησης: Μέσα στην πρώτη εικόνα παρατηρούμε μια ζυγαριά που γέρνει προς τα αριστερά και στο ένα άκρο έχει ένα τετράγωνο και στο δεξί ένα τρίγωνο. Παρατηρούμε επίσης ότι το τετράγωνο είναι πιο βαρύ από το τρίγωνο. Στην δεύτερη εικόνα έχουμε το τρίγωνο από τα δεξιά και παρατηρούμε ότι έχει το ίδιο βάρος με έναν κύκλο. Όταν στην τρίτη εικόνα έχουμε πάλι στη ζυγαριά τετράγωνο παρατηρούμε ότι είναι βαρύτερο από τον κύκλο. Στην τέταρτη εικόνα έχουμε πάλι κύκλο και τρίγωνο μαζί που έχουν το ίδιο βάρος. Στην πέμπτη εικόνα στη θέση, η ζυγαριά γέρνει στα αριστερά γιατί έχει τετράγωνο στην εξίσωση. Και η έκτη εικόνα που ψάχνουμε θα πρέπει να έχει μια ζυγαριά εξισορροπημένη σύμφωνα με την ακολουθία οπότε ξέρουμε ότι μόνο τρίγωνο και κύκλος φέρνει αυτή την ισορροπία οπότε είμαστε μεταξύ Β και D. Ωστόσο, σωστή απάντηση είναι η D καθώς θα πρέπει να παρατηρήσουμε ακόμα ότι η ζυγαριά έχει μια διαγράμμιση που μεταβάλλεται είτε από τη μία πλευρά είτε από την άλλη.