«Εδώ ελεύθεραι ακόμη Αθήναι» – Το τελευταίο μήνυμα
Το πρωινό της 27ης Απριλίου, λίγο πριν την είσοδο των ναζί, ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών εκπέμπει για τελευταία φορά ελεύθερα:
«Εδώ ελεύθεραι ακόμη Αθήναι!
Έλληνες οι Γερμανοί εισβολείς βρίσκονται εις τα πρόθυρα των Αθηνών.
Αδέλφια, κρατήστε καλά μέσα στην ψυχή σας το πνεύμα του μετώπου, ο εισβολεύς εισέρχεται με όλας τα προφυλάξεις στην έρημον πόλην με τα κατάκλειστα σπίτια
Έλληνες ψηλά τις καρδιές.
Προσοχή σε λίγο ο ραδιοφωνικός σταθμός , ύστερα από λίγο δεν θα είναι ελληνικός , θα είναι γερμανικός και θα μεταδίδει ψέμματα.
Έλληνες μην το ακούτε, ο πόλεμος μας συνεχίζεται και θα συνεχιστεί μέχρι της τελικής νίκης.
Ζήτω το έθνος των Ελλήνων»
Το μήνυμα αυτό χαράχτηκε στη μνήμη μιας ολόκληρης γενιάς ως η τελευταία πράξη αξιοπρέπειας και ελπίδας πριν το σκοτάδι απλωθεί στην πρωτεύουσα.
Η παράδοση της Αθήνας – Σκηνές από μια προδιαγεγραμμένη παράδοση
Η παράδοση της πόλης είχε συμφωνηθεί από την προηγούμενη. Μια ελληνική επιτροπή, υπό τον ανώτατο στρατιωτικό διοικητή Χρήστο Καβράκο, συνάντησε τους Γερμανούς στη διασταύρωση Κηφισίας και Αλεξάνδρας και παρέδωσε την Αθήνα ως «ανοχύρωτη πόλη». Οι ναζί εισήλθαν οργανωμένα από Πατησίων, Κηφισίας και Ιερά Οδό, κατευθυνόμενοι προς διοικητικά και στρατηγικά σημεία: το Δημαρχείο, τον Ραδιοφωνικό Σταθμό, το τηλεγραφείο.
Στις 28 Απριλίου εγκαθίστανται στο ξενοδοχείο «Κινγκ Τζορτζ» στην πλατεία Συντάγματος. Η γερμανική σημαία κυματίζει στην Ακρόπολη και στην καρδιά των Αθηνών.
Η «ανοχύρωτη» Αθήνα κάτω από μπότα και σιωπή
Η είσοδος των γερμανικών στρατευμάτων δεν ήταν απλώς στρατιωτική κατοχή. Ήταν μια επιχείρηση απόλυτου ελέγχου. Από τις πρώτες ώρες, επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας μετά τις 9 το βράδυ, κατάσχεση όπλων, διακοπή λειτουργίας εφημερίδων και εντύπων. Οι περίφημες εντολές «σιωπής» μεταδίδονταν ανά πεντάλεπτο από το ραδιόφωνο.
Getty Images)
Οικονομική Κατοχή – Η λεηλασία που ακολούθησε την εισβολή
Η ελληνική οικονομία, ήδη εύθραυστη προπολεμικά, καταρρέει ραγδαία υπό τον ζυγό της Κατοχής. Οι γερμανικές δυνάμεις κατάσχουν τρόφιμα, καύσιμα, μεταφορικά μέσα, προκαλώντας άμεσες ελλείψεις. Οι εισαγωγές σταματούν, ενώ ο αποκλεισμός από το βρετανικό ναυτικό οδηγεί σε λιμό.
Η παραγωγή φθίνει, οι τιμές εκτοξεύονται, οι μισθοί χάνουν την αξία τους. Τα περιβόητα «έξοδα Κατοχής» που απαιτούν οι Γερμανοί καλύπτονται από την ελληνική κυβέρνηση-μαριονέτα με εκτύπωση νέου χρήματος, πυροδοτώντας υπερπληθωρισμό. Το 1942, οι εφημερίδες γράφουν για χιλιάδες νεκρούς από την πείνα – κυρίως παιδιά – στους δρόμους της Αθήνας.
Το ίδιο βράδυ, η Αθήνα μένει μόνη, αβοήθητη και έρμαιο στα χέρια του κατακτητή.Οι πρώτες ημέρες της Κατοχής στην Αθήνα προμήνυαν την τραγωδία που θα ακολουθούσε. Οι κατακτητές απαιτούσαν την ψευδαίσθηση της κανονικότητας – να ανοίξουν τα καταστήματα, να συνεχιστεί η ζωή. Αλλά τίποτα δεν ήταν πια ίδιο. Η Αθήνα βυθίστηκε σε φόβο, πείνα, προδοσία, αλλά και αντίσταση.
Η κληρονομιά της 27ης Απριλίου
Η Κατοχή κράτησε 1.264 ημέρες. Πάνω από 40.000 Αθηναίοι πέθαναν από την πείνα, δεκάδες χιλιάδες εκτελέστηκαν, διώχθηκαν ή εξορίστηκαν. Όμως γεννήθηκε και η Αντίσταση. Οι πρώτες φωνές που έσβησαν στις 27 Απριλίου 1941 έγιναν κραυγές που αργότερα θα δονήσουν το Γοργοπόταμο, την Κοκκινιά, τη Βιάννο.
Η 27η Απριλίου δεν είναι απλώς μια ημερομηνία. Είναι η υπενθύμιση του πόσο εύθραυστη είναι η ελευθερία. Και πόσο υψηλό είναι το τίμημα της.
6 Απριλίου 1941: Οι Γερμανοί εισβάλουν στην Ελλάδα – Το άγνωστο ΟΧΙ και το έπος των οχυρών Ρούπελ
27 Απριλίου 1941: Οι Ναζί στην Αθήνα – Η μαύρη μέρα που ξεκίνησε η Κατοχή (Βίντεο – φωτογραφίες)
