Οι 25 μονάδες που δεν θέλεις να χάσεις! Μάθε πως η ύλη του αστικού δικαίου, από τους κανόνες δικαίου έως το κληρονομικό δίκαιο, μπορεί να κάνει τη διαφορά στην τελική σου βαθμολογία!
Το Αστικό Δίκαιο αποτελεί βασικό πυλώνα του Ιδιωτικού Δικαίου, ρυθμίζοντας τις σχέσεις μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων σε καθεστώς ισότητας και ασφάλειας δικαίου.
Στο πλαίσιο του διαγωνισμού του Υπουργείου Εξωτερικών, η εξεταστέα ύλη για το Αστικό Δίκαιο περιλαμβάνει τις εξής θεματικές υποενότητες:
- Κανόνες του δικαίου εν γένει
- Φυσικά και νομικά πρόσωπα
- Γενικά στοιχεία δικαιοπραξιών
- Αντιπροσώπευση και πληρεξουσιότητα
- Συναίνεση και έγκριση
- Στοιχεία κληρονομικού δικαίου
Η ενότητα του Αστικού Δικαίου, που αντιστοιχεί σε 25 μονάδες της εξέτασης στο Δίκαιο, απαιτεί καλή γνώση των ορισμών και ερμηνεία των διατάξεων του αστικού κώδικα.
Η μελέτη της παραπάνω εξεταστέας ύλης, μέσα από ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, είναι καθοριστική για την επιτυχία, καθώς αξιολογεί αφενός την κατανόηση της ύλης και αφετέρου την ικανότητα κριτικής σκέψης.
Κάποιες από αυτές παρουσιάζονται σήμερα ως παρακάτω:
1. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί χαρακτηριστικό του κανόνα δικαίου;
Α. Γενικότητα
Β. Υποχρεωτικότητα
Γ. Προσωπική ισχύς μόνο για τον συντάκτη του
Δ. Κρατική κύρωση
2.Ο εθιμικός κανόνας δικαίου:
Α. Δεν αναγνωρίζεται από το ελληνικό δίκαιο
Β. Μπορεί να υπερισχύσει νόμου αν ο νόμος το προβλέπει
Γ. Έχει πάντοτε ανώτερη ισχύ από το Σύνταγμα
Δ. Εφαρμόζεται μόνο αν υπάρχει γραπτή διατύπωση
3.Η αρχή της μη αναδρομικότητας των νόμων προκύπτει κυρίως από:
Α. Τον Αστικό Κώδικα
Β. Το Σύνταγμα
Γ. Την αρχή της αναλογικότητας
Δ. Το εθιμικό δίκαιο
4. Ποιος από τους παρακάτω ορισμούς αποδίδει σωστά τον όρο «συντακτικές πράξεις»;
Α. Πράξεις με τις οποίες η βουλή ψηφίζει νόμους με τυπική ισχύ ίση με του συντάγματος
Β. Πράξεις με τις οποίες η εκτελεστική εξουσία θέτει κανόνες δικαίου με τυπική ισχύ ίση με του Συντάγματος, υπογεγραμμένες από τον αρχηγό του κράτους με προσυπογραφή του υπουργικού συμβουλίου
Γ. Πράξεις του Προέδρου της Δημοκρατίας χωρίς καμία υπογραφή υπουργού
Δ. Αποφάσεις της δικαιοσύνης που τροποποιούν το Σύνταγμα
5.Ποιο από τα παρακάτω αντικείμενα ρυθμίζει το διεθνές δίκαιο;
Α. Μόνο τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών διαφορετικών κρατών
Β. Τις εσωτερικές νομοθετικές διαδικασίες ενός κράτους
Γ. Μόνο το θαλάσσιο δίκαιο και την αλιεία
Δ. Τις σχέσεις μεταξύ κρατών και διεθνών οργανισμών
6.Η υποχρεωτικότητα ενός κανόνα δικαίου σημαίνει ότι:
Α. Επιβάλλεται μόνο σε δημόσιους υπαλλήλους
Β. Μπορεί να παρακαμφθεί με συμφωνία των μερών
Γ. Η μη τήρηση του επισύρει κύρωση
Δ. Ισχύει μόνο για ορισμένη χρονική περίοδο
7. Η ικανότητα δικαίου του φυσικού προσώπου αποκτάται:
Α. με τη γέννηση
Β. με την ενηλικίωση
Γ. με την εγγραφή στα δημοτολόγια
Δ. με τη συμπλήρωση του 15ου έτους
8. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί ΝΠΔΔ:
Α. Πανεπιστήμιο Αθηνών
Β. Δήμος Θεσσαλονίκης
Γ. ΟΤΕ
Δ. ΙΚΑ-ΕΦΚΑ
9.Η ικανότητα προς δικαιοπραξία του φυσικού προσώπου αρχίζει:
Α. στα 15
Β. στα 16
Γ. στα 18
Δ. από την εγγραφή στα δημοτολόγια
10. Το νομικό πρόσωπο λύεται:
Α. μόνο με διάλυση λόγω συγχώνευσης και απορρόφησης από άλλο νομικό πρόσωπο
Β. με επίτευξη ή αδυναμία επίτευξης του σκοπού του, λήξη της διάρκειας του ή διάταξη νόμου που το καταργεί
Γ. μόνο με απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου μετά από αίτηση του Υπουργού Δικαιοσύνης
Δ. με οικειοθελή παραίτηση όλων των μελών του διοικητικού συμβουλίου
11. Ο διαχειριστής νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου ενεργεί:
Α. πάντα εξ ιδίου δικαίου
Β. ως τρίτος με πληρεξούσιο
Γ. μόνο με συναίνεση δικαστηρίου
Δ. ως όργανο του νομικού προσώπου
12. Ποιος από τους παρακάτω έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα;
Α. ανήλικος 17 ετών που εργάζεται με δικό του εισόδημα
Β. ενήλικος 18 ετών χωρίς περιορισμούς στη δικαστική του συμπαράσταση
Γ. ενήλικος 20 ετών που τελεί σε πλήρη δικαστική συμπαράσταση λόγω ψυχικής ασθένειας
Δ. ανήλικος 16 ετών που έχει παντρευτεί με άδεια δικαστηρίου
13. Η ακυρότητα λόγω αντίθεσης σε απαγορευτική διάταξη νόμου είναι:
Α. απόλυτη
Β. σχετική
Γ. εξαρτάται από τη βούληση των μερών
Δ. εξαρτάται από δικαστική κρίση
14. Εάν λείπει η αιτία σε επαχθή δικαιοπραξία:
Α. η δικαιοπραξία είναι άκυρη
Β. η δικαιοπραξία είναι ακυρώσιμη
Γ. η δικαιοπραξία είναι έγκυρη
Δ. η αιτία δεν απαιτείται
15.Η εικονική δικαιοπραξία είναι:
Α. πάντα έγκυρη
Β. απόλυτα άκυρη
Γ. σχετικά άκυρη
Δ. ακυρώσιμη κατά βούληση των μερών
16. Πότε υφίσταται η λεγόμενη έμμεση αντιπροσώπευση;
Α. όταν ο αντιπρόσωπος επιχειρεί τη δικαιοπραξία στο όνομα και για λογαριασμό του αντιπροσωπευόμενου
Β. όταν ο αντιπρόσωπος επιχειρεί τη δικαιοπραξία στο όνομά του αλλά για λογαριασμό του αντιπροσωπευόμενου
Γ. όταν ο αντιπροσωπευόμενος επιχειρεί τη δικαιοπραξία απευθείας με τον τρίτο
Δ. όταν ο αντιπρόσωπος ενεργεί χωρίς καμία εξουσιοδότηση
17. Η έγκριση πράξης χωρίς πληρεξουσιότητα έχει:
Α. αναδρομική ισχύ
Β. μόνο μελλοντική ισχύ
Γ. δεν έχει καμία ισχύ
Δ. εξαρτάται από το είδος της πράξης
18. Αν η συναίνεση δόθηκε υπό απειλή:
Α. η πράξη είναι άκυρη
Β. η πράξη είναι ακυρώσιμη
Γ. η πράξη είναι έγκυρη
Δ. εξαρτάται από τη διάρκεια της απειλής
19. Η νόμιμη μοίρα αφορά:
Α. όλους τους συγγενείς
Β. μόνο τους πλησιέστερους συγγενείς και τον/την σύζυγο
Γ. μόνο τους ανήλικους κληρονόμους
Δ. μόνο τους κατιόντες
20. Η διαθήκη που συντάσσεται δίχως τύπους λέγεται:
Α. ιδιόγραφη
Β. δημόσια
Γ. μυστική
Δ. προφορική
Έπονται και άλλες ερωτήσεις, μέχρι τότε, να περάσετε όμορφα τις ημέρες του Δεκαπενταύγουστου.
Απαντήσεις:
1.Γ
Ο κανόνας δικαίου είναι γενικός, αφηρημένος και υποχρεωτικός. Δεν ρυθμίζει μεμονωμένα πρόσωπα, αλλά καταστάσεις που μπορεί να αφορούν οποιονδήποτε βρεθεί σε αυτές. Αν ίσχυε μόνο για τον συντάκτη του, θα ήταν ατομική ρύθμιση και όχι κανόνας δικαίου.
2.Β
Ο εθιμικός κανόνας προκύπτει από μακροχρόνια και σταθερή πρακτική, με πεποίθηση ότι είναι δεσμευτική. Στην ελληνική έννομη τάξη εφαρμόζεται επικουρικά, εκτός αν ο νόμος παραπέμπει σε αυτόν.
3.Β
Γενικά, οι νόμοι ισχύουν για το μέλλον και δεν επηρεάζουν καταστάσεις που δημιουργήθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος τους. Αυτό διασφαλίζει την ασφάλεια δικαίου και την προβλεψιμότητα των έννομων σχέσεων. Ειδικά οι ποινικοί νόμοι δεν μπορούν να έχουν αναδρομική δυσμενέστερη (βλ. άρθρο 7 του συντάγματος).
4.Β
Οι Συντακτικές πράξεις είναι πράξεις της εκτελεστικής εξουσίας με τις οποίες θεσπίζονται κανόνες δικαίου που έχουν τυπική ισχύ ίση με εκείνη του συντάγματος, και υπογράφονται είτε από τον αρχηγό του κράτους με προσυπογραφή του υπουργικού συμβουλίου είτε μόνο από το υπουργικό συμβούλιο.
5.Δ
Το διεθνές δίκαιο αποτελεί σύνολο κανόνων που ρυθμίζουν τις σχέσεις μεταξύ κρατών, μεταξύ κρατών και διεθνών οργανισμών, καθώς και ορισμένες ειδικές σχέσεις μεταξύ κρατών και ιδιωτών (όπως στα ανθρώπινα δικαιώματα ή στο διεθνές ποινικό δίκαιο) που πηγάζουν από διεθνείς συμβάσεις και εθιμικούς κανόνες.
6.Γ
Ο κανόνας δικαίου είναι υποχρεωτικός και η παραβίασή του οδηγεί σε εφαρμογή κύρωσης από το κράτος (ποινής, αποζημίωσης, ακυρότητα πράξης κ.λπ.).
7.Α
Η ικανότητα δικαίου ενός φυσικού προσώπου, σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, είναι η ιδιότητά του να έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις. Αυτή η ικανότητα αρχίζει με τη γέννηση και παύει με το θάνατο του προσώπου. Η ικανότητα δικαίου αντιδιαστέλλεται η ικανότητα προς δικαιοπραξία δηλαδή η ικανότητα του προσώπου να διαθέτει αυτοβούλως τα δικαιώματά του και να αναλαμβάνει αυτοβούλως υποχρεώσεις. Επομένως, ένα νεογέννητο μωρό έχει ικανότητα δικαίου αλλά δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα. Τα κυοφορούμενο θεωρείται αναδρομικά υποκείμενο δικαίου, εφόσον γεννηθεί ζωντανό.
8.Γ
Τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) συστήνονται με νόμο, ασκούν δημόσια εξουσία και εξυπηρετούν δημόσιο σκοπό πχ δήμοι, πανεπιστήμια, ασφαλιστικοί οργανισμοί. Ο ΟΤΕ είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (ήτοι ΑΕ), ακόμη και αν το δημόσιο έχει μετοχές σε αυτή.
9.Γ
Ένα φυσικό πρόσωπο αποκτά ικανότητα δικαιοπραξίας, δηλαδή την ικανότητα να συνάπτει έγκυρες δικαιοπραξίες, όταν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του. Μέχρι τότε, η δικαιοπραξία του είναι άκυρη ή ακυρώσιμη, ανάλογα με την ηλικία του και το είδος της δικαιοπραξίας.
10.Β
Οι κύριοι τρόποι λύσης ενός νομικού προσώπου είναι: επίτευξη ή αδυναμία επίτευξης του σκοπού του, λήξη της διάρκειας για την οποία ιδρύθηκε, απόφαση των αρμόδιων οργάνων σύμφωνα με το καταστατικό ή διάταξη νόμου. Άλλοι λόγοι, όπως συγχώνευση ή δικαστική απόφαση, αποτελούν ειδικές περιπτώσεις που συνήθως βασίζονται σε διάταξη νόμου.
11.Δ
Ο διαχειριστής νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου ενεργεί στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων που του έχουν ανατεθεί από το καταστατικό του νομικού προσώπου και τον νόμο. Αυτές οι αρμοδιότητες μπορεί να περιλαμβάνουν τη διοίκηση και διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του νομικού προσώπου, την εκπροσώπηση του ενώπιον τρίτων, τη σύναψη συμβάσεων και την εκτέλεση των αποφάσεων των οργάνων του νομικού προσώπου.
12.Β
Πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα έχει όποιος έχει συμπληρώσει το 18ο έτος και δεν τελεί υπό πλήρη ή μερική δικαστική συμπαράσταση. Οι ανήλικοι έχουν περιορισμένη ή ειδική ικανότητα, ακόμη κι αν εργάζονται ή έχουν παντρευτεί (εκτός από ειδικές περιπτώσεις που αποκτούν μερική δικαιοπρακτική ικανότητα). Ενήλικος σε πλήρη δικαστική συμπαράσταση δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα.
13.Α
Η ακυρότητα λόγω αντίθεσης σε απαγορευτική διάταξη νόμου είναι απόλυτη. Αυτό σημαίνει ότι η δικαιοπραξία είναι άκυρη εξ’ αρχής, δηλαδή από τη στιγμή που καταρτίστηκε, και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.
14.Α
Σε μια επαχθή δικαιοπραξία, εάν λείπει η αιτία, η δικαιοπραξία είναι άκυρη. Η αιτία είναι ένας από τους βασικούς όρους για την εγκυρότητας μια δικαιοπραξίας. Στην περίπτωση των επαχθών δικαιοπραξιών, όπου υπάρχει ανταλλαγή παροχών, η ύπαρξη μιας νόμιμης και αληθινής αιτίας είναι απαραίτητη για να είναι η δικαιοπραξία έγκυρη. Εάν η αιτία λείπει ή είναι παράνομη, η δικαιοπραξία θεωρείται άκυρη.
15.Β
Η εικονική δικαιοπραξία είναι άκυρη και θεωρείται σαν να μην έγινε.
16.Β
Στην έμμεση αντιπροσώπευση, ο αντιπρόσωπος ενεργεί στο όνομά του αλλά για λογαριασμό του αντιπροσωπευόμενου. Τα αποτελέσματα της δικαιοπραξίας επέρχονται αρχικά στον ίδιο τον αντιπρόσωπο και κατόπιν μεταβιβάζονται στον αντιπροσωπευόμενο μέσω ιδιαίτερης δικαιοπραξίας. Ο Αστικός Κώδικας ρυθμίζει μόνο την άμεση, όχι την έμμεση αντιπροσώπευση.
17.Α
Η έγκριση πράξης που έχει διενεργηθεί χωρίς πληρεξουσιότητα έχει ως αποτέλεσμα την επικύρωση της πράξης και την αναδρομική ισχύ της, σαν να είχε γίνει εξ αρχής με πληρεξουσιότητα. Αυτό σημαίνει ότι η πράξη θεωρείται έγκυρη από την αρχική της ημερομηνία, ακόμη και αν δεν υπήρχε η απαραίτητη πληρεξουσιότητα κατά τη διενέργειά της.
18.Β
Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, η συναίνεση που δόθηκε υπό απειλή δεν είναι έγκυρη, αλλά ούτε και εντελώς άκυρη. Αντίθετα, είναι ακυρώσιμη, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να ακυρωθεί από το δικαστήριο, εφόσον το ζητήσει το πρόσωπο που εξαναγκάστηκε σε αυτήν.
19.Β
Η νόμιμη μοίρα είναι ένα μέρος της κληρονομιάς που διασφαλίζεται από το νόμο για τους πλησιέστερους συγγενείς του αποβιώσαντος (τέκνα, γονείς, σύζυγο). Είναι ένα ελάχιστο ποσοστό της περιουσίας που ο κληρονομούμενος δεν μπορεί να στερήσει από αυτούς, ακόμα και με διαθήκη.
20.Α
Η διαθήκη που συντάσσεται χωρίς τύπους λέγεται ιδιόγραφη διαθήκη. Η ιδιόγραφη διαθήκη είναι μια διαθήκη που συντάσσεται ολόκληρη με το χέρι του διαθέτη, χρονολογείται και υπογράφεται από αυτόν, χωρίς να απαιτούνται άλλες διατυπώσεις. Είναι η πιο απλή μορφή διαθήκης και δεν απαιτεί τη συμμετοχή συμβολαιογράφου ή μαρτύρων κατά τη σύνταξή της.
