2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός 2025 – Τεστ γνώσεων στην Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδας

Η σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδας είναι γεμάτη από σημαντικά γεγονότα, πολιτικές μεταβολές και κοινωνικές εξελίξεις που διαμόρφωσαν τη χώρα όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.

Από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και τις πρώτες εκλογικές διαδικασίες, μέχρι τον Εθνικό Διχασμό, τη Μικρασιατική Καταστροφή, τη δικτατορία, τη Μεταπολίτευση και την οικονομική κρίση του 21ου αιώνα, κάθε περίοδος έχει αφήσει το δικό της αποτύπωμα στην πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα.

Η σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδας είναι μια συναρπαστική και πολυσύνθετη διαδρομή, που ξεκινά από τη σύσταση του ελληνικού κράτους και φτάνει μέχρι τις πολιτικές εξελίξεις του 21ου αιώνα.

Όσοι επιθυμούν να την κατανοήσουν σε βάθος μπορούν να επικεντρωθούν σε σημαντικές περιόδους και γεγονότα, όπως η διακυβέρνηση του Καποδίστρια και η βασιλεία του Όθωνα, οι πολιτικές μεταρρυθμίσεις του 19ου αιώνα, ο Εθνικός Διχασμός και οι συνέπειές του, οι δικτατορίες (Μεταξά, Χούντα των Συνταγματαρχών), καθώς και η καθιέρωση της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας μετά τη Μεταπολίτευση του 1974.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η μελέτη μεγάλων πολιτικών προσωπικοτήτων όπως ο Χαρίλαος Τρικούπης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Ανδρέας Παπανδρέου, οι οποίοι διαμόρφωσαν την πολιτική σκηνή της χώρας.

Επιπλέον, η ανάλυση της σχέσης της Ελλάδας με τη διεθνή πολιτική και τις γεωπολιτικές εξελίξεις είναι κρίσιμη για την κατανόηση των σύγχρονων πολιτικών δομών.

Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οικονομική κρίση της δεκαετίας του 2010 και οι πρόσφατες πολιτικές αλλαγές αποτελούν θεματικές που προσφέρουν πολύτιμα μαθήματα για τη λειτουργία του δημοκρατικού συστήματος και τις κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις της χώρας.

Μελετώντας τη σύγχρονη πολιτική ιστορία, αποκτά κανείς μια σαφή εικόνα των παραγόντων που καθόρισαν τη μορφή της σύγχρονης Ελλάδας και τη θέση της στον διεθνή χώρο.

Σε κάθε ανάρτηση με σχετικό πληροφοριακό υλικό, θα σας δίνω ενδεικτικές ερωτήσεις με απαντήσεις και επεξηγήσεις προκειμένου να κατανοήσετε την εξεταστέα ύλη σας μέσα από αυτή τη διαδικασία.

Είστε έτοιμοι σήμερα να δοκιμάσετε τις γνώσεις σας;

1. Ποιος ήταν ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας μετά την επανάσταση του 1821;

Α. Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος

Β. Χαρίλαος Τρικούπης

Γ. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Δ. Ιωάννης Καποδίστριας

2. Ποια ήταν η σπουδαιότερη καινοτομία του Συντάγματος του 1864;

Α. Καθιέρωνε την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας

Β. Καθιέρωνε την μοναρχική αρχή

Γ. Ήταν Σύνταγμα – Συνάλλαγμα

Δ. Εδραίωσε την αρχή της δεδηλωμένης

3. Ποιο έτος δολοφονήθηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας;

Α. 1830

Β. 1831

Γ. 1832

Δ. 1833

4. Από ποιους δολοφονήθηκε ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας;

Α. Από τα αδέλφια Μαυρομιχάλη

Β. Από τα αδέλφια Σκλαβούνου

Γ. Από τα αδέλφια Καλογερά

Δ. Από τις μυστικές υπηρεσίες

5. Ποια ήταν η περίοδος της Αντιβασιλείας του Όθωνα;

Α. 1831-1833

Β. 1832-1833

Γ. 1833-1834

Δ. 1833-1835

6. Πόσο διήρκησε η περίοδος της απόλυτης μοναρχίας στην Ελλάδα;

Α. 1835-1862

Β. 1835-1843

Γ. 1833-1843

Δ. 1833-1864

7. Ποια ήταν τα πρώτα ελληνικά κόμματα;

Α. Αριστερά, Δεξιά και Κέντρο

Β. Προοδευτικά, οπισθοδρομικά και αντιδραστικά

Γ. Αγγλικό, Γαλλικό και Ρώσικο

Δ. Γαλλικό, Γερμανικό και Αμερικάνικο

8. Πως λεγόταν το κόμμα που ίδρυσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1910;

Α. Κόμμα Φιλελεύθερων

Β. Λαϊκόν Κόμμα

Γ. Εθνικόν Κόμμα

Δ. Νεωτερικόν Κόμμα

9. Πότε έγινε το κίνημα στο Γουδί;

Α. 1908

Β. 1909

Γ. 1910

Δ. 1911

10. Πότε έγινε η πρώτη πτώχευση του ελληνικού κράτους;

Α. 1897

Β. 1932

Γ. 1827

Δ. 1909

11. Από ποιον και πότε δόθηκε η αρχή της δεδηλωμένης;

Α. Γεώργιο Α’ το 1875

Β. Γεώργιο Β’ το 1909

Γ. Αλέξανδρο Α’ το 1932

Δ. Κωνσταντίνο Α’ το 1927

12. Πως λεγόταν το ιστορικό άρθρο του Χαρίλαου Τρικούπη που οδήγησε αρχή της δεδηλωμένης;

Α. Εκλεκτή θέληση

Β. Καιροί

Γ. Τις πταίει

Δ. Έθνος

Έπεται συνέχεια…

Σωστές απαντήσεις με επεξηγήσεις:

1(Δ) Ο Ιωάννης Καποδίστριας ορίστηκε πρώτος κυβερνήτης της χώρας ήδη από το 1828, με επίσημη ονομασία του κράτους Ελληνική Πολιτεία. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Κέρκυρας. Διετέλεσε υπουργός των εξωτερικών της Ρωσίας μέχρι το 1822, οπότε απομακρύνθηκε από τη θέση του και εγκαταστάθηκε στην Ελβετία. Πέντε χρόνια αργότερα, το 1827, η Γ’ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας τον εξέλεξε Κυβερνήτη της Ελλάδας.

2(Α) Με το Σύνταγμα του 1864 συντελείται η μετάβαση από τη μοναρχική στη δημοκρατική αρχή. Πυρήνα της δημοκρατικής αρχής αποτελεί η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας. Το πολίτευμα που εγκαθιδρυόταν με αυτό ήταν εκείνο της Βασιλευόμενης Δημοκρατίας και όχι πλέον της συνταγματικής μοναρχίας. Για πρώτη φορά καθιερωνόταν και τυπικά πλέον η καθολική ψηφοφορία για τους άνδρες. Υιοθετούνταν το σύστημα της μονήρους βουλής δηλαδή του ενός νομοθετικού σώματος. Επίσης, έκαναν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους δύο ατομικά δικαιώματα συλλογικής δράσης, τα δικαιώματα του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι.

3(Γ) Ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας δολοφονήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 1831.

4(Α) Η δολοφονία του Καποδίστρια οργανώθηκε από δύο μέλη της οικογένειας Μαυρομιχάλη, τα οποία πυροβόλησαν και μαχαίρωσαν θανάσιμα τον κυβερνήτη έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος, καθώς πήγαινε να παρακολουθήσει την κυριακάτικη θεία λειτουργία.

5(Δ) Επειδή ο Όθωνας ήταν ανήλικος όταν ήρθε στην Ελλάδα, ήτοι 17 ετών, την εξουσία συμφωνήθηκε να την ασκεί μια επιτροπή από Βαυαρούς αξιωματούχους διορισμένους από τον πατέρα του Όθωνα, την Αντιβασιλεία, η οποία διήρκησε από το 1833 έως το 1835, δηλαδή την ενηλικίωση του Όθωνα.

6(Β) Η περίοδος της απόλυτης μοναρχίας του Όθωνα ξεκίνησε από την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον Όθωνα τον Μάη του 1835. Ήδη η στάση των Ελλήνων απέναντι στην Αντιβασιλεία ήταν δύσπιστη και δεν είχαν λείψει οι εξεγέρσεις τοπικού χαρακτήρα. Η οικονομική κατάσταση των αγροτών χειροτέρευε. Η Ελλάδα αδυνατούσε να εξοφλήσει τα δάνειά της και ξεκίνησαν οι πρώτες περικοπές στους στρατιωτικούς με αποτέλεσμα γενική αναταραχή με πρωτεργάτες τους Α. Μαυροκορδάτο, Ι. Κωλέττη, Α. Μεταξά και Α. Λόντο δηλαδή πολιτικούς όλων των κομμάτων. Έτσι, τη νύχτα της 2ης προς την 3η Σεπτεμβρίου 1843 δυνάμεις της φρουράς της Αθήνας και πολλοί πολίτες με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Δ. Καλλέργη και τον αγωνιστή του 21 Μακρυγιάννη συγκεντρώθηκαν έξω από τα ανάκτορα (σημερινή βουλή) και απαίτησαν από τον Όθωνα να παραχωρήσει σύνταγμα (για αυτό ο χώρος ονομάστηκε αργότερα πλατεία Συντάγματος).

7(Γ) Οι πρεσβείες των Μεγάλων Δυνάμεων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία διατηρούσαν αγαστές διπλωματικές σχέσεις και συνεργάζονταν με ορισμένους επιφανείς Έλληνες. Τα αποκαλούμενα και ξενικά κόμματα, ήταν τρία και το κάθε ένα έφερε το όνομα της Δύναμης στην οποία στηριζόταν: Αγγλικό κόμμα, Γαλλικό κόμμα, Ρωσικό κόμμα. Τα κόμματα αυτά, στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας τους, δεν είχαν την οργανωτική δομή που γνωρίζουμε σήμερα. Το Αγγλικό κόμμα ήταν ο πρώτος σχηματισμός που δημιουργήθηκε μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου από τους νικητές του, με αρχηγό τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Το Γαλλικό κόμμα σχηματίστηκε στη Στερεά Ελλάδα με αρχηγό τον Ιωάννη Κωλέττη. Τέλος, το Ρωσικό κόμμα συγκροτήθηκε στην Πελοπόννησο και αρχηγός του ήταν ο Ανδρέας Μεταξάς.

8(Α) Το πρώτο πραγματικά ελληνικό κόμμα ήταν το Νεωτερικόν του Χαρίλαου Τρικούπη, που ιδρύθηκε στη βάση των ιδεών του «τις πταίει» και της «δεδηλωμένης». Ο Θ. Δηλιγιάννης ίδρυσε σε αντιπαράθεση το «Εθνικόν» κόμμα. Το κόμμα του Χ. Τρικούπη επαγγέλθηκε τον εκσυγχρονισμό και τον εξευρωπαϊσμό της Ελλάδας. Ο Θ. Δηλιγιάννης είχε καβαλήσει τη Μεγάλη Ιδέα που οδήγησε στον πόλεμο του 1897, ενώ η χώρα είχε ήδη χρεοκοπήσει το 1893, για τρίτη φορά. Η ήττα του 1897 έφερε τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο (ΔΟΕ). Το 1910 ο Βενιζέλος ίδρυσε το Κόμμα Φιλελεύθερων, ένα πραγματικό κόμμα αρχών, που απέβλεπε στον εκσυγχρονισμό επίσης και στον εξευρωπαϊσμό της χώρας. Το αντίπαλο «Λαϊκόν» κόμμα είχε ως μοναδικό σκοπό την υποστήριξη της βασιλείας στη σύγκρουσή της με τον Ελ. Βενιζέλο που οδήγησε στον Διχασμό, στη διάσπαση του Ελληνικού Κράτους και στη Μικρασιατική Καταστροφή.

9(Β) Το Κίνημα στο Γουδί ή Κίνημα του 1909 εκδηλώθηκε τη νύχτα προς την 15η Αυγούστου 1909, όταν ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος προχώρησε σε στάση που άλλαξε την ιστορία της νεότερης Ελλάδας, εγκαινιάζοντας τις παρεμβάσεις του Στρατού στην πολιτική ζωή της χώρας. Το στρατιωτικό κίνημα συνέβη σε μια κρίσιμη καμπή για το ελληνικό κράτος, το οποίο προσπαθούσε να συνέλθει και να αναδιοργανωθεί δεκαέξι χρόνια μετά την «περίφημη» πτώχευση του 1893 και δώδεκα χρόνια μετά από τον καταστροφικό πόλεμο του 1897.

10(Γ) Η αναγνώριση της ελληνικής ανεξαρτησίας ήταν προϊόν των πολεμικών επιτυχιών των Ελλήνων από το 1821 έως το 1824, του φιλελληνικού κινήματος αλλά και του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων της εποχής. Οι χρηματοπιστωτικοί οίκοι του Λονδίνου εκχώρησαν το 1824 και 1825 τα περιβόητα «δάνεια της ανεξαρτησίας» με επαχθείς όρους για τους επαναστατημένους Έλληνες. Ένα μόνο μικρό ποσό από τα συνολικά ποσά των δανείων δαπανήθηκε για τις ανάγκες της επανάστασης. Το πιο επαχθές μέτρο που προβλεπόταν για την αποπληρωμή των δανείων ήταν η υποθήκευση των «εθνικών κτημάτων» που είχαν εγκαταλειφθεί από τους Τούρκους ιδιοκτήτες τους. Το 1827 ο Ιωάννης Καποδίστριας απευθύνει έκκληση στις μεγάλες δυνάμεις για χορήγηση νέου δανείου. Όμως η απάντηση ήταν αρνητική. Υπό αυτές τις συνθήκες και μπροστά στην αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων της ανεξαρτησίας η ελληνική διοίκηση οδηγείται στην πτώχευση.

11(Α) Η αρχή της δεδηλωμένης αποτελεί τη δέσμευση του αρχηγού του κράτους, που για πρώτη φορά δόθηκε από τον Γεώργιο Α’ το 1875, ότι θα αναθέτει το σχηματισμό Κυβέρνησης σε πολιτικό που έχει τη «δεδηλωμένη» εμπιστοσύνη της Βουλής.

12(Γ) Στις 29 Ιουνίου του 1874 δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Καιροί» το ιστορικό άρθρο του Χαρίλαου Τρικούπη με τίτλο: «Τις πταίει;» που οδήγησε στην περίφημη αρχή της Δεδηλωμένης. Με το άρθρο αυτό, το οποίο παρά τις αρχικές του αντιρρήσεις, δημοσιεύτηκε ανώνυμα, ο Χαρίλαος Τρικούπης ασκούσε σφοδρότατη κριτική κατά των Ανακτόρων για τις επεμβάσεις τους, που αγνοούσαν την αρχή της δεδηλωμένης προβαίνοντας στο διορισμό κυβερνήσεων μειοψηφίας.