Θα ξεκινήσουμε με τη θεωρία της Σύγχρονης Ιστορίας της Ελλάδας (1875-σήμερα) και συγκεκριμένα από τον Χαρίλαο Τρικούπη. Θα αναλύσουμε οτιδήποτε αφορά τη ζωή του, την πολιτική του καθώς και το πως συνδέθηκε το όνομά του με τον εκσυγχρονισμό της χώρας. Θα δώσω και ημερομηνίες γιατί σίγουρα τα πολλαπλής θα περιέχουν τέτοιες ερωτήσεις.
Δεν ξεχνάμε ότι, το ίδιο το ΑΣΕΠ έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα δοθούν οι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής (που αφορούν τις γενικές γνώσεις) σε όλους τους υποψηφίους του 2ου Πανελλήνιου Γραπτού Διαγωνισμού για να εξοικειωθούν με την νέα τεχνολογία αλλά και με τις ερωτήσεις οι οποίες θα τους τεθούν σε τυχαία σειρά από μια τράπεζα θεμάτων. Δηλαδή θα σας δοθεί μια πρόσβαση σε χιλιάδες ερωτήσεις από τις οποίες θα σας «πέσουν» για παράδειγμα οι 50. Όσο περισσότερο θα επιλύετε τα ερωτήματα από την τράπεζα θεμάτων του ΑΣΕΠ, τόσο θα ελαχιστοποιούνται οι περιπτώσεις να απαντήσετε λάθος.
Ξεκινάμε λοιπόν από θεωρία για την υποκατηγορία «Ο Χαρίλαος Τρικούπης και η εποχή του» την οποία θα σας δώσω παρακάτω υπό τη μορφή bullets προκειμένου να συγκρατήσετε στο μυαλό σας συγκεκριμένες πληροφορίες και όχι διάσπαρτες και να μπορείτε με αυτόν τον τρόπο να απαντήσετε οποιαδήποτε ερώτηση πάνω σε αυτήν την υποκατηγορία. Ειδικότερα (όλες τις πληροφορίες τις συλλέγω από ελεύθερες πηγές που βρίσκονται στο διαδίκτυο):
- Γεννήθηκε στο Ναύπλιο στις 11 Ιουλίου 1832.
- Ήταν γιος του πολιτικού και ιστορικού Σπυρίδωνα Τρικούπη και της Αικατερίνης Μαυροκορδάτου.
- Καταγόταν επίσης και από την οικογένεια Καρατζά της Κωνσταντινούπολης.
- Φοίτησε νομικά στην Αθήνα και αναγορεύθηκε διδάκτωρ Νομικής στο Παρίσι.
- Από το 1853 έως το 1864 υπηρέτησε στο Διπλωματικό Σώμα (αρχικά στην Πρεσβεία του Λονδίνου, στην οποία ήταν επικεφαλής ο πατέρας του).
- Το 1863 ήταν επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας που διαπραγματεύθηκε τη συνθήκη προσάρτησης των Ιονίων Νήσων στην Ελλάδα με παραχώρηση από τη Μεγάλη Βρετανία, η οποία υπογράφηκε στις 16 Μαρτίου 1864.
- Το βάφτισμα στην πολιτική το πήρε το 1862, όταν εξελέγη πληρεξούσιος της ελληνικής παροικίας στου Μάντσεστερ στη Συντακτική Συνέλευση.
- Το 1865 εξελέγη βουλευτής Μεσολογγίου υπό τη σκέπη του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, ο οποίος κλήθηκε να σχηματίσει κυβέρνηση στις 18/12/1865. Ήταν μόλις 33 ετών.
- Το 1866 ανέλαβε τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών στην 3η κυβέρνηση του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου αλλά στους επόμενους μήνες ήρθε σε διάσταση απόψεων με τον Κουμουνδούρο και απομακρύνθηκε από την κυβέρνηση.
- Για τέσσερα χρόνια πολιτεύτηκε (1868-1872) ανεξάρτητα από τα κόμματα που υπήρχαν.
- Το 1872 ίδρυσε το «Πέμπτο Κόμμα» στο οποίο συγκεντρώθηκαν οι πιο φιλελεύθερες και προοδευτικές προσωπικότητες της εποχής.
- Μετά την αποτυχία του στις εκλογές του 1874 (23 Ιουνίου) δημοσιεύει το περίφημο άρθρο του «Τις Πταίει;» στην εφημερίδα «Οι Καιροί» (29/06/1874). Με αυτό το άρθρο κατηγορεί τον βασιλιά Γεώργιο Α’ για τον τρόπο που ασκεί τις εξουσίες του, παρακάμπτοντας το κοινοβούλιο, με τον διορισμό Υπουργών από τη μειοψηφία. Προτείνει στον ανώτατο άρχοντα να διορίζει ως πρωθυπουργό τον αρχηγό του πλειοψηφούντος κόμματος που θα έχει τη στήριξη της βουλής (αρχή της δεδηλωμένης), που θα επιβληθεί από τον Τρικούπη ένα χρόνο αργότερα και η οποία θα περιβληθεί με συνταγματική ισχύ το 1927.
- Στις 09/07/1874 δημοσίευσε και δεύτερο άρθρο με τίτλο «Παρελθόν και Ενεστώς» με το οποίο έθετε ως δόγμα της βουλής τη «δεδηλωμένη» (εμπιστοσύνη) της βουλής που αργότερα καθιερώθηκε ως αρχή της δεδηλωμένης.
- Στις 27/04/1875 ο Χαρίλαος Τρικούπης θα γίνει για πρώτη φορά πρωθυπουργός και για τα επόμενα 20 χρόνια θα είναι ο κυρίαρχος στο πολιτικό σκηνικό, εκπροσωπώντας την ανερχόμενη αστική τάξη. Μεγάλοι του αντίπαλοι θα είναι αρχικά ο πολιτικός του μέντορας Αλέξανδρος Κουμουνδούρος και στη συνέχεια ο «λαϊκιστής» Θεόδωρος Δηλιγιάννης που εκπροσωπούσαν τα «παλιά τζάκια».
- Παρέμεινε στην εξουσία 5,5 περίπου μήνες, μέχρι τις 15/10/1875 όπου κατά τις εκλογές, διατηρώντας και αυτός μειοψηφία αναγκάστηκε σε παραίτηση υπέρ του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου που είχε πλειοψηφήσει.
- Το 1877 ανέλαβε το Υπουργείο Εξωτερικών στην οικουμενική κυβέρνηση Κανάρη.
- Όταν έπεσε η κυβέρνηση Κουμουνδούρου, που αντικατέστησε την κυβέρνηση Κανάρη, ο Τρικούπης έφτιαξε μια κυβέρνηση, την κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη 1878 (που την αποκάλεσαν Υπουργείον Τρικούπη – Ζαϊμη) η οποία δεν μπόρεσε να βρει υποστήριξη στη βουλή και έπεσε πέντε ημέρες μετά τον σχηματισμό της.
- Το 1879 κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές και σχημάτισε την Κυβέρνηση Χαριλάου Τρικούπη 1880 αλλά τον Οκτώβριο του ίδιου έτους η κυβέρνηση παραιτήθηκε.
- Τον Μάρτιο του 1880 με πρότασή του καταργήθηκε ο φόρος της δεκάτης στα δημητριακά προϊόντα και αντικαταστάθηκε με τον φόρο επί των αροτριώντων κτηνών. Επίσης μείωσε τη στρατιωτική θητεία σε ένα έτος αντί τριών που ήταν ως τότε.
- Τον Μάρτιο του 1882 επανήλθε στην πρωθυπουργία με την κυβέρνηση Χαριλάου Τρικούπη 1882 η οποία παρέμεινε μέχρι το 1885. Με την κυβέρνηση του 1882 αναδιοργάνωσε την αστυνομία, την αγροφυλακή και τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Θέσπισε νόμους για προσόντα, μονιμότητα και προαγωγή δημοσίων υπαλλήλων. Αποφάσισε την αποξήρανση της λίμνης Κωπαϊδας και τη δημιουργία σιδηροδρομικού δικτύου. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1882 υπήρχαν σε λειτουργία 9 περίπου χιλιόμετρα σιδηροδρομικής γραμμής ενώ το 1893 λειτουργούσαν 914 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών και άλλα 490 ήταν υπό κατασκευή. Για τη χρηματοδότηση των έργων πήρε δύο μεγάλα δάνεια και επέβαλε φορολογία στον καπνό και στο κρασί.
- Επανήλθε το 1886 με την κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη 1886.
- Το 1887 κερδίζει τις εκλογές αλλά τις χάνει το 1890 οπότε και έπεσε η κυβέρνησή του.
- Αναλαμβάνει πάλι πρωθυπουργός το 1892 ενώ στην τελευταία περίοδο της πρωθυπουργίας του (Κυβέρνηση Χαριλάου Τρικούπη 1893-1895) η Ελλάδα πτώχευσε και σταμάτησε μονομερώς να πληρώνει δάνεια που είχε λάβει από το εξωτερικό.
- Συνολικά ο Χ. Τρικούπης θα παραμείνει στο τιμόνι της χώρας για περίπου 11 χρόνια, γεγονός που τον καθιστά έναν από τους μακροβιότερους πρωθυπουργούς της Ελλάδας.
- Στη διακυβέρνησή του από 1886 έως 1890 μείωσε τον αριθμό των βουλευτών από 240 σε 150 (το κατώτατο όριο που προέβλεπε το Σύνταγμα) και ενίσχυσε το Βασιλικό Ναυτικό με παραγγελία τριών μεγάλων πλοίων, των θωρηκτών, Ύδρα, Σπέτσαι και Ψαρά όπου αναγκάστηκε να πάρει και άλλο δάνειο.
- Υπό την πρωθυπουργία του, άλλαξε και η εικόνα της Αθήνας, το μέγαρο του Χημείου του Πανεπιστημίου σχεδιάστηκε από τον Τσίλλερ και θεμελιώθηκε το 1887. Το κτήριο της Ακαδημίας παραδόθηκε στον Τρικούπη το 1887 με δωρέα του Σίμωνος Σίνα βάσει σχεδίων του Θεόφιλου Χάνσεν και υπό την επίβλεψη του Τσίλλερ. Το κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης που αναγέρθηκε από δωρεά των αδελφών Βαλλιάνων με σχέδια Χάνσεν και επίβλεψη Τσίλλερ θεμελιώθηκε το 1888. Το Αρχαιολογικό Μουσείο που άρχισε να κτίζεται το 1866 με δωρεά του Δ. Βερναρδάκη σε οικόπεδο που δώρισε η Ελένη Τοσίτσα, δεν είχε ολοκληρωθεί το 1888 όταν ο Τρικούπης αποφάσισε την αποπεράτωσή του με έξοδα του δημοσίου. Το Ζάππειο Μέγαρο δωρεά των Ευαγγέλη και Κωνσταντίνου Ζάππα εγκαινιάσθηκε το 1888. Τέλος η Σχολή Ευελπίδων κτίσθηκε με δωρεά Γεωργίου Αβέρωφ βάσει σχεδίων Τσίλλερ και εγκαινιάσθηκε το 1894.
- Χαρακτηριστικό της προοδευτικότητάς του είναι το παράτολμο για την εποχή του όραμα για τη ζεύξη του στενού Ρίου – Αντιρρίου που τελικά υλοποιήθηκε το 2004 με τη Γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου, στην οποία δόθηκε το όνομά του στις 25/05/2007.
- Η πρωτόγονη οικονομία της εποχής του δεν θα αντέξει το φιλόδοξο πρόγραμμα του Τρικούπη και θα προκαλέσει μεγάλη δυσαρέσκεια στο λαό λόγω της φορολογικής του πολιτικής με αποτέλεσμα η χώρα να μην μπορεί να αποπληρώσει τα δυσβάστακτα χρέη της.
- Η διάνοιξη της Διώρυγας της Κορίνθου επετεύχθη χάρη στον Τρικούπη ο οποίος και την εγκαινίασε το 1893.
- Το 1893 η βουλή κυρήσσει χρεοστάσιο και ο Τρικούπης συνοψίζοντας το οικονομικό δράμα της Ελλάδας, αναφωνεί στις 10/12/1893: «Δυστυχώς Επτωχεύσαμεν!».
- Τα επόμενα δύο χρόνια η χώρα θα τεθεί υπό Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο.
- Στις εκλογές της 16/04/1895 το κόμμα του παθαίνει πανωλεθρία και ο ίδιος αποτυγχάνει να εκλεγεί βουλευτής Μεσολογγίου. Χάνει την έδρα για τέσσερις ψήφους. Αποχωρεί από την πολιτική με την κλασική φράση «Ανθ’ ημών Γουλιμής … Καληνύχτα σας!».
- Αναχωρεί για ταξίδι στην Ευρώπη αλλά η απουσία του από τα πολιτικά πράγματα είναι εμφανής, οι πολιτικοί του φίλοι τον εκθέτουν υποψήφιο στην επαρχία Βάλτου (σήμερα Νομός Αιτωλοακαρνανίας) χωρίς ο ίδιος να το γνωρίζει και εκλέγεται παμψηφεί στις 17/03/1896, ωστόσο πέντε μέρες αργότερα ασθενεί βαριά στις Κάννες.
- Ο Χαρίλαος Τρικούπης άφησε την τελευταία του πνοή στο γαλλικό θέρετρο στις 30/03/1896 την ώρα που η ελληνική πρωτεύουσα φιλοξενούσες τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες.
- Η σορός του εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στο ναό της Ζωοδόχου Πηγής.
- Ετάφη χωρίς επισημότητες (το είχε ζητήσει) στο οικογενειακό τάφο των Τρικούπηδων στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
Παρακάτω θα σας δώσω για την καλύτερη κατανόηση της παραπάνω ύλης δέκα πέντε (15) ερωτήματα πολλαπλής επιλογής για εξάσκηση:
- Που γεννήθηκε ο Χαρίλαος Τρικούπης;
Α. Αθήνα
Β. Μεσολόγγι
Γ. Ναύπλιο
Δ. Πάτρα
- Ποιο άρθρο δημοσίευσε στις 29 Ιουνίου 1874 ο Χαρίλαος Τρικούπης, όπου επέκρινε τον βασιλιά Γεώργιο Α’;
Α. «Η Ελλάς και το Μέλλον»
Β. «Τις Πταίει;»
Γ. «Πολιτική και Πρόοδος»
Δ. «Δημοκρατία και Κοινοβουλευτισμός»
- Σε ποια Συντακτική Συνέλευση εξελέγη πληρεξούσιος ο Χ. Τρικούπης το 1862;
Α. της ελληνικής παροικίας του Λονδίνου
Β. της ελληνικής παροικίας της Βιέννης
Γ. της ελληνικής παροικίας του Παρισιού
Δ. της ελληνικής παροικίας του Μάντσεστερ
- Πότε ανέλαβε για πρώτη φορά Πρωθυπουργός της Ελλάδας ο Χ. Τρικούπης;
Α. 1865
Β. 1875
Γ. 1880
Δ. 1890
- Ποιο ήταν το κύριο οικονομικό πρόβλημα που αντιμετώπισε ο Τρικούπης το 1893;
Α. Η υποτίμηση της δραχμής
Β. Η οικονομική κρίση στη Δύση
Γ. Η πτώχευση της Ελλάδας
Δ. Η άρνηση των ξένων κρατών να δανείσουν το ελληνικό κράτος
- Ποια μεγάλη υποδομή εγκαινίασε ο Χ. Τρικούπης το 1893;
Α. Τη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου
Β. Τη Διώρυγα της Κορίνθου
Γ. Το σιδηροδρομικό δίκτυο Αθήνας – Θεσσαλονίκης
Δ. Το λιμάνι του Πειραιά
- Ποιο ήταν το όνομα του πολιτικού του αντιπάλου του Χ. Τρικούπη που εκπροσωπούσε τα «παλιά τζάκια»;
Α. Αλέξανδρος Κουμουνδούρος
Β. Θεόδωρος Δηλιγιάννης
Γ. Χρήστος Ζαϊμης
Δ. Σπυρίδων Τρικούπης
- Ποια φράση είπε ο Χ. Τρικούπης το 1893 για να περιγράψει την οικονομική κατάσταση της χώρας;
Α. «Εν τούτο Νίκα»
Β. «Νίπτω τας χείρας μου»
Γ. «Δυστυχώς, Επτωχεύσαμεν»
Δ. «Εάλω η Πόλις»
- Ποια από τις παρακάτω μεταρρυθμίσεις δεν ανήκει στο έργο του Χ. Τρικούπη;
Α. Η αποξήρανση της λίμνης Κωπαϊδας
Β. Η θέσπιση του θεσμού της καθολικής ψηφοφορίας
Γ. Η δημιουργία σιδηροδρομικού δικτύου
Δ. Η μείωση της στρατιωτικής θητείας
- Ποιο ήταν το τελευταίο πολιτικό αξίωμα του Χ. Τρικούπη πριν αποσυρθεί οριστικά;
Α. Πρωθυπουργός το 1895
Β. Υπουργός Εξωτερικών
Γ. Βουλευτής Βάλτου
Δ. Πρόεδρος της Βουλής
- Ποιο κόμμα ίδρυσε ο Χαρίλαος Τρικούπης το 1872;
Α. Το Εθνικό Κόμμα
Β. Το Πέμπτο Κόμμα
Γ. Το Κόμμα των Φιλελευθέρων
Δ. Το Προοδευτικό Κόμμα
- Ποια από τις παρακάτω ήταν μία από τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις του Χ. Τρικούπη;
Α. Η καθιέρωση της αρχής της δεδηλωμένης
Β. Η κατάργηση της μοναρχίας
Γ. Η επέκταση των ελληνικών συνόρων στα Βαλκάνια
Δ. Η δημιουργία του ελληνικού συντάγματος του 1864
- Ποιο ήταν το κύριο όραμα του Χ. Τρικούπη για την Ελλάδα;
Α. Η αποικιοκρατική επέκταση
Β. Η ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας
Γ. Ο εκσυγχρονισμός και η ανάπτυξη των υποδομών
Δ. Η απομόνωση από τις μεγάλες δυνάμεις
- Γιατί ο Χ. Τρικούπης έχασε τις εκλογές του 1895 και αποσύρθηκε από την πολιτική;
Α. Λόγω πολιτικού σκανδάλου
Β. Λόγω στρατιωτικής ήττας σε πόλεμο
Γ. Επειδή ο βασιλιάς διέλυσε τη βουλή
Δ. Λόγω της οικονομικής κρίσης και της πτώχευσης της χώρας
- Ποια ήταν η τελευταία φράση του Χ. Τρικούπη όταν έχασε τις εκλογές του 1895;
Α. «Η Ελλάδα δεν με χρειάζεται πλέον»
Β. «Ανθ’ ημών, Γουλιμής … Καληνύχτα σας»
Γ. «Θα επιστρέψω»
Δ. «Η ιστορία θα με δικαιώσει»
Σωστές απαντήσεις:
1.Γ
2.Β
3.Δ
4.Β
5.Γ
6.Β
7.Β
8.Γ
9.Β
10.Γ
11.Β
12.Α
13.Γ
14.Δ
15.Β
