2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ 2025 – Τα νέα ερωτήματα γλωσσικού συλλογισμού

Ο ΑΣΕΠ (Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού) δημιουργήθηκε στην Ελλάδα με τον Ν.2190/1994, γνωστός και ως «Νόμος Πεπονή». Αυτός ο νόμος τέθηκε σε ισχύ το 1994 και αποτέλεσε μια σημαντική μεταρρύθμιση στον τρόπο πρόσληψης προσωπικού στο δημόσιο τομέα, με στόχο τη διασφάλιση της διαφάνειας, της αξιοκρατίας και της αντικειμενικότητας στις προσλήψεις.

Ο ΑΣΕΠ, ειδικά στις παλαιότερες προκηρύξεις του, εστίαζε σε συγκεκριμένες γλωσσικές δεξιότητες για να αξιολογήσει την ικανότητα των υποψηφίων στη χρήση της ελληνικής γλώσσας. Οι βασικές γλωσσικές δεξιότητες που περιλάμβανε συνήθως ήταν:

1. Κατανόηση κειμένου (ανάγνωση και ανάλυση κειμένου με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ή σύντομες απαντήσεις για τον έλεγχο της κατανόησης)

Παράδειγμα:

«Η διαχείριση του χρόνου αποτελεί βασικό παράγοντα επιτυχίας τόσο στην επαγγελματική όσο και στην προσωπική ζωή. Οι άνθρωποι που προγραμματίζουν τις δραστηριότητές τους μεθοδικά επιτυγχάνουν περισσότερα, διατηρώντας παράλληλα την ψυχική τους ηρεμία».

Ερώτηση: Ποιο είναι το βασικό μήνυμα του κειμένου;

Α. Η διαχείριση του χρόνου είναι δύσκολη

Β. Ο προγραμματισμός δραστηριοτήτων συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα και στην ηρεμία

Γ. Η επιτυχία στη ζωή απαιτεί θυσίες

Δ. Ο χρόνος είναι περιορισμένος

(Σωστή απάντηση: Β)

2. Γλωσσική ορθότητα και σύνταξη (διόρθωση λαθών, συμπλήρωση κενών με τις σωστές λέξεις ή φράσεις, έλεγχος σωστής χρήσης συντακτικών δομών)

Παράδειγμα:

Συμπληρώστε τα κενά με την κατάλληλη λέξη:

«Η (1) συνεργασία μεταξύ των μελών της ομάδας οδηγεί σε (2) αποτελέσματα»

Α. (1) αποδοτική, (2) θετικά

Β. (1) δημιουργική, (2) άμεσα

Γ. (1) ομαδική, (2) επαγγελματικά

Δ. (1) αποτελεσματική, (2) θετικά

(Σωστή απάντηση: Δ)

3. Λεξιλόγιο (ερωτήσεις συνωνύμων, αντωνύμων ή κατάλληλης λέξης σε προτάσεις, αναγνώριση της σημασίας λέξεων ανάλογα με το πλαίσιο)

Παράδειγμα:

Βρείτε το συνώνυμο της λέξης «επίμονος»:

Α. Αποφασιστικός

Β. Ανυπόμονος

Γ. Πεισματάρης

Δ. Παραπονιάρης

(Σωστή απάντηση: Γ)

4. Ορθογραφία (επιλογή της σωστής μορφής λέξεων, αναγνώριση ορθογραφικών λαθών)

Παράδειγμα:

Ποια λέξη είναι ανορθόγραφη;

Α. Απαρτία

Β. Ευθύνη

Γ. Διακυββέρνηση

Δ. Εκστρατεία

(Σωστή απάντηση: Γ – το σωστό είναι διακυβέρνηση)

5. Παραγωγή γραπτού λόγου (ανάπτυξη δοκιμίου ή σύντομου κειμένου με συνοχή και δομή, κριτική σκέψη και σωστή επιχειρηματολογία)

Παράδειγμα:

«Ο ρόλος της τεχνολογίας στην καθημερινή μας ζωή: Οφέλη και κίνδυνοι» Γράψτε ένα σύντομο κείμενο 200-300 λέξεων αναπτύσσοντας την άποψή σας.

Στον Πανελλήνιο Γραπτό Διαγωνισμό του ΑΣΕΠ με την προκήρυξη 2Γ/2022, οι υποψήφιοι εξετάστηκαν μεταξύ άλλων, στη Δοκιμασία Δεξιοτήτων και Εργασιακής Αποτελεσματικότητας, η οποία περιλάμβανε την ενότητα του Γλωσσικού Συλλογισμού. Η ενότητα αυτή απαιτούσε από τους υποψηφίους να αναγνωρίσουν σχέσεις μεταξύ ενός πρώτου ζεύγους λέξεων και να εφαρμόσουν την ίδια σχέση και σε άλλο ζεύγος λέξεων.

Παράδειγμα:

Βρείτε τη λέξη που συμπληρώνει σωστά την παρακάτω αναλογία:

Βιβλίο : Συγγραφέας

Πίνακας : ??

Α. Καλλιτέχνης

Β. Ζωγράφος

Γ. Πλαίσιο

Δ. Καμβάς

(Σωστή Απάντηση: Β – Η σχέση που υπάρχει μεταξύ των λέξεων «βιβλίο» και «Συγγραφέας» είναι η εξής: ένα βιβλίο είναι το έργο που δημιουργείται από έναν συγγραφέα. Άρα, αναζητούμε ένα επάγγελμα ή ρόλο που δημιουργεί έναν πίνακα οπότε η σωστή απάντηση είναι ζωγράφος)

Κατόπιν, στο πλαίσιο της 1Γ/2024 Πρόσκλησης/Προκήρυξης του ΑΣΕΠ δόθηκε ένα διαφορετικό είδος γλωσσικού συλλογισμού. Συγκεκριμένα, κάθε ερώτημα Γλωσσικού Συλλογισμού αποτελείται από ένα κείμενο ακολουθούμενο από μία πρόταση ή ερώτηση. Καλείστε να διαβάσετε το κείμενο και να επιλέξετε την απάντηση που θεωρείτε ότι συμπληρώνει την πρόταση ή απαντά στην ερώτηση από τις πέντε (5) εναλλακτικές απαντήσεις που σας παρέχονται. Επισημαίνεται ότι οι απαντήσεις σας πρέπει να βασίζονται αποκλειστικά και μόνο στις πληροφορίες που περιέχονται στον εκάστοτε κείμενο.

Θα προσέξατε από το παράδειγμα ότι ομοιάζει ο νέος γλωσσικός συλλογισμός με την κατανόηση κειμένου που προϋπήρχε από παλαιότερα σε διαγωνισμούς ΑΣΕΠ.

Παράδειγμα:

Διαβάστε το παρακάτω κείμενο και απαντήστε στην ερώτηση που ακολουθεί, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις πέντε εναλλακτικές δηλώσεις που δίνονται στη δεξιά πλευρά της οθόνης:

«Η ποδηλασία είναι ένας καλός τρόπος καύσης θερμίδων. Ένας ερευνητικός οργανισμός διαπίστωσε ότι η ποδηλασία για είκοσι μίλια την εβδομάδα, μείωσε τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και πάνω από το ήμισυ αυτών που δεν κάνουν ποδήλατο. Η ποδηλασία είναι οι ανώτεροι μηροί, οι γλουτοί και οι γάμπες. Η άσκηση αναγκάζει, επίσης, το σώμα να απελευθερώνει ενδορφίνες στη ροή του αίματος, γεγονός που οδηγεί σε αισθήματα ικανοποίησης και ευτυχίας. Μελέτες έχουν, επίσης, συνδέσει την τακτική ποδηλασία με χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και αυτοκτονίας»

Ποια οφέλη για την ψυχική υγεία έχουν συνδεθεί με την ποδηλασία;

Α. Αυξημένος μεταβολισμός

Β. Κανένα από αυτά

Γ. Χαμηλότερο ποσοστό στεφανιαίας νόσου

Δ. Λεπτή μέση και αυξημένος μυϊκός τόνος

Ε. Χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και αυτοκτονίας

Στο ανωτέρω παράδειγμα, η σωστή απάντηση είναι το «Χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και αυτοκτονίας». Διαβάζοντας το σύντομο κείμενο, παρατηρούμε ότι η τελευταία πρόταση αναγράφει «Μελέτες έχουν, επίσης, συνδέσει την τακτική ποδηλασία με χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και αυτοκτονίας». Επομένως, η επιλογή «Κανένα από αυτά» δεν μπορεί να είναι σωστή. Αναφορικά με τις υπόλοιπες εναλλακτικές απαντήσεις, αυτές δεν αφορούν σε οφέλη για την ψυχική υγεία. Επιπλέον, δεν γίνεται κάποια αναφορά στο κείμενο σε «Αυξημένο μεταβολισμό», ούτε και σε «Λεπτή μέση». Επομένως, οι απαντήσεις αυτές δεν είναι σωστές, βάσει των πληροφοριών που παρέχονται στο κείμενο.

Παρακάτω θα σας δοθούν για την καλύτερη κατανόηση σας πέντε (5) ερωτήματα γλωσσικού συλλογισμού μαζί με τις επεξηγήσεις των σωστών απαντήσεων:

Ερώτημα 1ο

«Η μεσογειακή διατροφή έχει συνδεθεί με σημαντικά οφέλη για την υγεία. Περιλαμβάνει τρόφιμα όπως ελαιόλαδο, λαχανικά, ψάρια και δημητριακά ολικής άλεσης. Έρευνες έχουν δείξει ότι όσοι ακολουθούν τη μεσογειακή διατροφή έχουν μειωμένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού επεισοδίου και ορισμένων μορφών καρκίνου»

Ποιο από τα παρακάτω ΔΕΝ αναφέρεται ως όφελος της μεσογειακής διατροφής;

Α. Μειωμένος κίνδυνος καρκίνου

Β. Μειωμένος κίνδυνος καρδιακών παθήσεων

Γ. Βελτίωση της όρασης

Δ. Μειωμένος κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου

Ε. Όλα τα παραπάνω

(Σωστή απάντηση: Γ – Η βελτίωση της όρασης δεν αναφέρεται στο κείμενο, επομένως είναι η σωστή απάντηση)

Ερώτημα 2ο

«Οι μέλισσες παίζουν κρίσιμο ρόλο στην επικονίαση των φυτών, γεγονός που συμβάλλει στην παραγωγή τροφίμων. Επιστήμονες προειδοποιούν ότι η μείωση των πληθυσμών των μελισσών μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή και την ισορροπία των οικοσυστημάτων»

Ποιος είναι ο βασικός λόγος που οι μέλισσες θεωρούνται σημαντικές;

Α. Παράγουν μέλι

Β. Βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα

Γ. Συμβάλλουν στην επικονίαση των φυτών

Δ. Προστατεύουν από παράσιτα

Ε. Εξισορροπούν την ατμόσφαιρα

(Σωστή Απάντηση: Γ – Το κείμενο τονίζει ότι ο κρίσιμος ρόλος των μελισσών είναι η επικονίαση, η οποία συνδέεται άμεσα με την παραγωγή τροφίμων και τη διατήρηση της ισορροπίας των οικοσυστημάτων. Οι άλλες επιλογές είτε δεν αναφέρονται είτε είναι λανθασμένες)

Ερώτημα 3ο

«Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι έθεσαν τις βάσεις για τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη, αναπτύσσοντας μεθόδους λογικής ανάλυσης και εμπειρικής έρευνας. Ο Σωκράτης εισήγαγε τη μαιευτική μέθοδο, μια διαλογική τεχνική που προωθεί την ανακάλυψη της αλήθειας μέσα από ερωτήσεις και απαντήσεις. Ο Αριστοτέλης, από την άλλη, διατύπωσε τις αρχές της επαγωγικής λογικής και κατέγραψε τις πρώτες συστηματικές μελέτες για τη βιολογία, τη φυσική και την ηθική. Οι ιδέες αυτών των φιλοσόφων ενέπνευσαν τους επιστήμονες της Αναγέννησης και της σύγχρονης εποχής. Η μέθοδος παρατήρησης και πειραματισμού, που αποτελεί θεμέλιο της σύγχρονης επιστήμης, βασίζεται στις αρχές που ανέπτυξαν οι αρχαίοι Έλληνες διανοητές. Ακόμη και σήμερα, η επίδραση της ελληνικής φιλοσοφίας είναι εμφανής σε κλάδους όπως η λογική, η πολιτική θεωρία και η ηθική»

Ποια από τις παρακάτω απόψεις υποστηρίζεται από το κείμενο;

Α. Η μαιευτική μέθοδος χρησιμοποιήθηκε κυρίως στην Αναγέννηση

Β. Ο Αριστοτέλης εισήγαγε τη μαιευτική μέθοδο

Γ. Οι αρχαίοι Έλληνες διανοητές επηρέασαν τη σύγχρονη επιστήμη

Δ. Η σύγχρονη επιστήμη δεν στηρίζεται σε μεθόδους εμπειρικής παρατήρησης

Ε. Η λογική αναπτύχθηκε κυρίως κατά τον Μεσαίωνα

(Σωστή απάντηση: Γ – το κείμενο αναφέρει ότι οι ιδέες των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων ενέπνευσαν τους επιστήμονες της Αναγέννησης και της σύγχρονης εποχής, ενώ η παρατήρηση και ο πειραματισμός βασίζονται στις αρχές που ανέπτυξαν. Οι υπόλοιπες επιλογές είτε διαστρεβλώνουν τις πληροφορίες του κειμένου είτε δεν προκύπτουν από το κείμενο.)

Ερώτημα 4ο

«Η διατήρηση της βιοποικιλότητας αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την ισορροπία των οικοσυστημάτων. Η ανθρώπινη δραστηριότητα, ωστόσο, απειλεί αυτήν τη φυσική ισορροπία των οικοσυστημάτων. Η ανθρώπινη δραστηριότητα, ωστόσο, απειλεί αυτήν τη φυσική ισορροπία. Η αποψίλωση των δασών, η εκτεταμένη χρήση φυτοφαρμάκων και η αστικοποίηση έχουν οδηγήσει στην απώλεια πολλών ειδών φυτών και ζώων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διαταραχή των τροφικών αλυσίδων, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γεωργική παραγωγή και την παροχή καθαρού νερού. Επιπλέον, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η μείωση της βιοποικιλότητας μπορεί να συμβάλει στην εξάπλωση νέων ασθενειών, καθώς μειώνονται οι φυσικοί εχθροί των παθογόνων οργανισμών. Για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων, οι ειδικοί προτείνουν την προστασία φυσικών οικοτόπων, την προώθηση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών και την ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τη σημασία της βιοποικιλότητας. Οι στρατηγικές αυτές όχι μόνο περιορίζουν τις απώλειες ειδών, αλλά συμβάλλουν και στη διατήρηση του κλίματος και της ποιότητας ζωής για τις μελλοντικές γενιές»

Σύμφωνα με το κείμενο, ποιος είναι ένας από τους κινδύνους που σχετίζονται με τη μείωση της βιοποικιλότητας;

Α. Αύξηση της χρήσης φυτοφαρμάκων

Β. Διαταραχή των τροφικών αλυσίδων

Γ. Βελτίωση της αγροτικής παραγωγής

Δ. Εξάλειψη των παθογόνων οργανισμών

Ε. Ενίσχυση της παραγωγής καθαρού νερού

(Σωστή Απάντηση: Β – το κείμενο αναφέρει ρητά ότι η απώλεια της βιοποικιλότητας οδηγεί σε διαταραχή των τροφικών αλυσίδων, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τη γεωργική παραγωγή και την παροχή καθαρού νερού, οι υπόλοιπες επιλογές είτε είναι αντίθετες στις πληροφορίες του κειμένου είτε δεν αναφέρονται άμεσα)

Ερώτημα 5ο

«Η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) μετασχηματίζει με ραγδαίους ρυθμούς διάφορους τομείς της κοινωνίας. Στον χώρο της ιατρικής, τα συστήματα ΑΙ χρησιμοποιούνται για την πρόβλεψη ασθενειών, την ανάλυση ιατρικών εικόνων και τη βελτιστοποίηση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Στον τομέα των μεταφορών, τα αυτόνομα οχήματα βασίζονται σε αλγόριθμους ΑΙ για την πλοήγηση και την αποφυγή συγκρούσεων. Ωστόσο, η εξάπλωση της τεχνητής νοημοσύνης εγείρει ηθικά και κοινωνικά ζητήματα. Πολλοί ειδικοί προειδοποιούν ότι η υπερβολική αυτοματοποίηση ενδέχεται να οδηγήσει σε απώλεια θέσεων εργασίας, ενώ η αυξανόμενη εξάρτηση από αλγόριθμους δημιουργεί ανησυχίες σχετικά με την ιδιωτικότητα και τη λήψη αποφάσεων. Οι υποστηρικτές της ΑΙ υποστηρίζουν ότι η τεχνολογία αυτή μπορεί να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες εργασίας και συμβάλλει στην επίλυση περίπλοκων κοινωνικών προβλημάτων, αρκεί να χρησιμοποιηθεί με υπευθυνότητα»

Ποιο από τα παρακάτω υποστηρίζεται από το κείμενο;

Α. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει μόνο θετικές επιπτώσεις στη βιομηχανία των μεταφορών

Β. Τα αυτόνομα οχήματα λειτουργούν χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση

Γ. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δημιουργήσει τόσο ευκαιρίες όσο και προκλήσεις

Δ. Η ιατρική δεν έχει αξιοποιήσει ακόμα την τεχνητή νοημοσύνη

Ε. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει περιορισμένη εφαρμογή στον πραγματικό κόσμο

(Σωστή Απάντηση: Γ – το κείμενο αναφέρει τόσο τα οφέλη όσο και τις προκλήσεις που συνδέονται με την τεχνητή νοημοσύνη, συγκεκριμένα, τονίζεται ότι μπορεί να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες εργασίας, αλλά και να προκαλέσει απώλεια θέσεων, οι επιλογές Β και Δ διαστρεβλώνουν τις πληροφορίες του κειμένου ενώ η επιλογή Ε είναι λανθασμένη).