Αξιολόγηση των υπηρεσιών υγείας με βάση ποιοτικά στοιχεία, αλλά και εξορθολογισμό των δαπανών, ώστε οι πόροι που διατίθενται να είναι πιο αποδοτικοί, επιδιώκει να εισάγει η κυβέρνηση, τη στιγμή που μόλις έχουν ξεκινήσει οι πρώτες καταγραφές του κόστους των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας και ακόμη δεν είναι βέβαιο πόσο κοστίζει μία κλίνη σε κάθε νοσοκομείο, ούτε σε ποιό νοσοκομείο έχουν επιτευχθεί τελικά οικονομίες κλίμακας.
Η διαπίστωση αυτή, έρχεται με αφορμή την δημοσιοποίηση της πρώτης μελέτης για τα οικονομικά των νοσοκομείων που εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).
Οι ιδιωτικές πληρωμές φτάνουν τα 5,5 δισ. ευρώ – Στη χώρα μας δεν υπάρχει κουλτούρα ιδιωτικής ασφάλισης
Επιβαρυντικές για τα νοικοκυριά οι απ΄ ευθείας ιδιωτικές πληρωμές στην υγεία
Στην ατζέντα της αξιολόγησης μπαίνει η αδυναμία των μικρών νοσοκομείων να είναι οικονομικά αποδοτικά – σε αυτά δεν υπάρχει δυνατότητα για οικονομίες κλίμακας, οπότε οι παρεχόμενες υπηρεσίες εμφανίζονται ακριβότερες σε σύγκριση με το κόστος τους στα μεγαλύτερα ή μεγάλα νοσοκομεία- οπότε η συζήτηση στρέφεται:
- στη δημιουργία Δικτύων μονάδων υγείας,
- στην πλήρη αναδιοργάνωση του ΕΟΠΥΥ για να ασκήσει τις δυνατότητες του μοναδικού αγοραστή υπηρεσιών υγείας για λογαριασμό των ασφαλισμένων του (μονοψώνιο), με την μεταφορά του 90% της κρατικής χρηματοδότησης για τα νοσοκομεία, αλλά και
- στη σύναψη συμβάσεων από τον ΕΟΠΥΥ, όχι μόνο με τις ιδιωτικές κλινικές, αλλά και με τα νοσοκομεία, ανάλογα με το επίπεδο ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχουν, ώστε «ο καλύτερος παίρνει τη δουλειά», καθώς επίσης και
- στην υποστήριξη των νοσοκομείων που παρέχουν τις καλύτερες υπηρεσίες υγείας με τους ανάλογους πόρους, στη βάση ότι «οι πόροι ακολουθούν τον ασθενή».
Οι παράμετροι αυτές τέθηκαν στη συζήτηση μετά την παρουσίαση της μελέτης του ΙΟΒΕ, μεταξύ της γενικής γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Παυλίνας Καρασιώτου, του π. αναπληρωτή υπουργού Υγείας Βασίλη Κοντοζαμάνη και του καθηγητή Πολιτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Κυριάκου Σουλιώτη, με συντονιστή τον γενικό διευθυντή του ΙΟΒΕ και καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκο Βέττα.
Τα οικονομικά
Από την πλευρά του υπουργείου Οικονομικών η γενική γραμματέας κ. Καρσιώτου στάθηκε στην αδιαφάνεια της διαχείρισης των πόρων στα νοσοκομεία καθώς «είναι άγνωστο πόσο κοστίζει η κάθε κλίνη νοσοκομείου και πού έχουν επιτευχθεί οικονομίες κλίμακας».
Σημείωσε πως μόλις τελευταία ξεκίνησαν τέτοιες μετρήσεις στο σύστημα υγείας και τα αποτελέσματα δεν έχουν φανεί ακόμα, οπότε ό,τι κι αν μετράται, δεν έχει αρχίσει να μετουσιώνεται σε πολιτική με συγκεκριμένους δείκτες
Η ίδια διευκρίνισε ότι το υπουργείο Οικονομικών δεν ασκεί πολιτική υγείας, αντίθετα ενδιαφέρεται «να πιάνουν τόπο τα χρήματα των φορολογουμένων», ενώ το υπουργείο Υγείας είναι εκείνο που κάνει την αξιολόγηση των αναγκών και διαθέτει τους πόρους ανάλογα με τους στόχους.
Παρατήρησε ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει αύξηση των δαπανών για την υγεία, λέγοντας πως για το 2024 προβλέπεται ένα πλεόνασμα στα νοσοκομεία, ύψους 419 εκατ. ευρώ, καθώς τα έσοδα προβλέπονται στα 4,5 δισ. ευρώ και τα έξοδα 4,135 δισ. ευρώ.
«Με την λειτουργία της ΕΚΑΠΥ φιλοδοξούμε να αλλάξουμε την προμήθεια φαρμάκων και να ελεγχθεί η δαπάνη, αλλά και τα ληξιπρόθεσμα των νοσοκομείων, με το νέο σύστημα νοσηλίων DRG’s αναμένεται εξορθολογισμός του κόστους, ενώ με την πλήρη αναδιοργάνωση του ΕΟΠΥΥ θα ενισχυθεί η αγοραστική του ικανότητα», ανέφερε η Γενική Γραμματέας, ενώ αναφερόμενη στις υψηλές ιδιωτικές πληρωμές των ασθενών που φτάνουν το 40% περίπου και προέρχονται απ΄ ευθείας από τις τσέπες των ασθενών, ότι «στη χώρα μας δεν υπάρχει κουλτούρα ιδιωτικής ασφάλισης».
5,5 δισ. από την τσέπη μας
Στις αυξημένες ιδιωτικές πληρωμές των ασθενών, αναφέρθηκε και ο καθηγητής Πολιτικής Υγείας Κυριάκος Σουλιώτης, επισημαίνοντας ότι ήδη από το 1980 οι απ΄ ευθείας πληρωμές φτάνουν το 40% της συνολικής δαπάνης υγείας στη χώρα, προκαλώντας μεγάλη δυσαρέσκεια στον πληθυσμό.
Σήμερα, αυτές οι ιδιωτικές πληρωμές φτάνουν τα 5,5 δισ. ευρώ και συχνά είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικές, τη στιγμή που θα ήταν πιο ασφαλές για τα νοικοκυριά να συμπληρώνονται οι αναγκαίες υπηρεσίες υγείας από ιδιωτική ασφάλιση.
Ο κ. Σουλιώτης προέτρεψε την κυβέρνηση να δημιουργήσει δίκτυα νοσοκομείων για την αποδοτικότερη αξιοποίηση των πόρων και των υπηρεσιών υγείας, ενώ αναγνωρίζοντας πως τα πρόσθετα χρήματα που δόθηκαν στην πανδημία συνεχίζουν να δίνονται, επεσήμανε πως χρειάζονται υποστηρικτικά εργαλεία.
Παρατήρησε ότι η επιχορήγηση είναι υπονομευτική της ποιότητας, αναφέροντας πως το 41% των περιστατικών στο Αττικό νοσοκομείο προέρχεται από άλλους νομούς, οπότε το νοσοκομείο καταλήγει με πληρότητα 120%, γεγονός που δείχνει ότι «η φήμη τιμωρείται» και υποστήριξε ότι στην περίπτωση της παραπομπής σε άλλο νοσοκομείο, θα πρέπει «οι πόροι να ακολουθούν τον ασθενή».
Αναφερόμενος στο clawback σημείωσε ότι θα είναι λιγότερο αναγκαίο με τη λήψη των παραπάνω μέτρων, ενώ υποστήριξε και την ανάγκη για εισαγωγή της συνυπευθυνότητας του κράτους σε αυτό.
Πρόβλεψη δαπανών και συμβάσεις ποιότητας
Από την πλευρά του ο π. αναπληρωτής υπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης υπογράμμισε ότι έχουν γίνει ήδη πολλά βήματα, όμως οι εισπράξεις των νοσοκομείων προέρχονται από τη δραστηριότητά τους και όχι από αξιολόγηση του παραγόμενου έργου.
Επεσήμανε ότι το clawback επηρεάζει το σύνολο της αγοράς όχι μόνο τα νοσοκομεία και πρόσθεσε ότι οι χάρτες υγείας καταρτίζονταν στη χώρα στη βάση της προσφοράς των υπηρεσιών και όχι στη βάση των αναγκών. Τώρα θα πρέπει να λειτουργήσει ο χάρτης υγείας και προληπτικά, καθώς έρχονται γονιδιακές και κυτταρικές θεραπείες, οι οποίες θα πρέπει να γνωρίζουμε πόσο θα κοστίσουν.
Σημαντικό βήμα αποτελούν τα DRG’s, που αποτυπώνουν το πραγματικό κόστος, ενώ πρότεινε στο σημείο αυτό την σύναψη συμβάσεων μεταξύ του ΕΟΠΥΥ και κάθε νοσοκομείου ξεχωριστά, ώστε «ο καλύτερος να παίρνει τη δουλειά», καθώς πρόκειται για μονοψώνιο ύψους 6 δισ. ευρώ.
Παρατήρησε ότι η πανδημία εισήγαγε νέα εργαλεία στο σύστημα υγείας και συνεχίζεται ακόμη, για να καταλήξει: «Ξέρουμε τι πρέπει να γίνει. Είναι η τελευταία ευκαιρία για τη χώρα και είμαι αισιόδοξος ότι θα το πετύχουμε».
