Τι μπορεί να εμποδίζει την παραγωγή της βιταμίνης D στον οργανισμό μας;
Οι ειδικοί της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ έχουν επισημάνει διάφορα γεγονότα που μπορεί να παρεμποδίζουν την παραγωγή και την απορρόφηση της βιταμίνης D στο σώμα. Σε αυτά περιλαμβάνονται:
1. Το χρώμα του δέρματος: Η μελανίνη είναι η ουσία που σκουραίνει το χρώμα του δέρματος. Η μελανίνη “ανταγωνίζεται” για την υπεριώδη ακτινοβολία UVB με ουσίες στο δέρμα που ενεργοποιούν την παραγωγή βιταμίνης D στο σώμα. Ως αποτέλεσμα, τα άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα τείνουν να χρειάζονται περισσότερη UVB ακτινοβολία από ό,τι τα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα για να παράγουν την ίδια ποσότητα βιταμίνης D.
2. Η θερμοκρασία του δέρματος: Το ζεστό δέρμα “παράγει” βιταμίνη D πιο αποτελεσματικά από το κρύο δέρμα. Επομένως, παράγεται περισσότερη βιταμίνη D τις ζεστές, ηλιόλουστες καλοκαιρινές ημέρες από ό,τι τις πιο δροσερές.
3. Τα αντηλιακά μας: Τα αντηλιακά έχουν αποδειχθεί ότι προλαμβάνουν τον καρκίνο του δέρματος. Ωστόσο, τα αντηλιακά προλαμβάνουν τα ηλιακά εγκαύματα εμποδίζοντας την ακτινοβολία UVB, οπότε θεωρητικά η χρήση αντηλιακών μειώνει τα επίπεδα της βιταμίνης D. Στην πράξη, ωστόσο, λίγοι άνθρωποι εφαρμόζουν αρκετό αντηλιακό για να μπλοκάρουν όλη την ακτινοβολία UVB και η χρήση του αντηλιακού είναι ακανόνιστη, οπότε η επίδραση του αντηλιακού στα επίπεδα της βιταμίνης D μπορεί να μην είναι τόσο σημαντική. Μια συχνά αναφερόμενη αυστραλιανή μελέτη δεν διαπίστωσε καμία διαφορά στη βιταμίνη D μεταξύ των ενηλίκων στους οποίους δόθηκε τυχαία η εντολή να χρησιμοποιούν αντηλιακό ένα καλοκαίρι και εκείνων στους οποίους δόθηκε μια κρέμα placebo.
4. Βάρος: Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι ο λιπώδης ιστός απορροφά τη βιταμίνη D και μπορεί να λειτουργεί ως “αποθήκη” βιταμίνης D σε περιόδους χαμηλής πρόσληψης ή μειωμένης παραγωγής. Από την άλλη πλευρά, η παχυσαρκία συνδέεται με χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D και μελέτες έχουν δείξει ότι το υπερβολικό βάρος επηρεάζει τη βιοδιαθεσιμότητα της βιταμίνης D.
5. Η υγεία του εντέρου: Η βιταμίνη D που λαμβάνεται μέσω των τροφίμων ή των συμπληρωμάτων απορροφάται στο λεπτό έντερο, ακριβώς μετά το στομάχι. Τα γαστρικά υγρά, οι εκκρίσεις από το πάγκρεας, η χολή από το συκώτι και η ακεραιότητα του εντερικού τοιχώματος έχουν κάποια επίδραση στην ποσότητα της βιταμίνης που απορροφάται. Ως εκ τούτου, ασθένειες που επηρεάζουν το έντερο και την πέψη, όπως η κοιλιοκάκη, η χρόνια παγκρεατίτιδα, η νόσος του Crohn και η κυστική ίνωση, μπορεί να μειώσουν την απορρόφηση της βιταμίνης D.
6. Η υγεία του ήπατος και των νεφρών: Σε ορισμένες ηπατικές παθήσεις, η απορρόφηση της βιταμίνης D μπορεί να μειωθεί, επειδή η χολή δεν εκκρίνεται κανονικά. Σε άλλες ηπατικές παθήσεις, τα “βήματα” που απαιτούνται για το μεταβολισμό της βιταμίνης D δεν πραγματοποιούνται ή είναι ελλιπή. Όσον αφορά τους νεφρούς, έχει διαπιστωθεί ότι η συγκέντρωση της βιοδραστικής βιταμίνης D τείνει να ακολουθεί την κατάσταση της υγείας των νεφρών, με τα επίπεδα της βιοδραστικής βιταμίνης D να μειώνονται σε ασθενείς με νεφρική νόσο καθώς η νόσος επιδεινώνεται και να γίνονται μη ανιχνεύσιμα σε νεφρική νόσο τελικού σταδίου.
