Βαρόμετρο οι επενδύσεις για την ανάπτυξη το 2025

Το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) παρουσίασε την τριμηνιαία έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, στην οποία κάνει προβλέψεις για το 2025. Σύμφωνα με αυτές, η ελληνική οικονομία θα παρουσιάσει ελαφρώς υψηλότερη ανάπτυξη το 2025, η οποία θα φτάσει το 2,4%, σε σχέση με το 2024 που εκτιμάται στο 2,3%. Αυτή η ανάπτυξη θα στηριχθεί κυρίως στις πάγιες επενδύσεις, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν κατά 11% το 2025, έναντι 8,8% το 2024.

Αν και η κατανάλωση των νοικοκυριών θα επιβραδυνθεί το 2025, με αύξηση μόλις 1,2% σε σχέση με το 2,2% του 2024, ο συνολικός ρυθμός ανάπτυξης θα παραμείνει θετικός λόγω των ισχυρών επενδύσεων και της συνέχισης της οικονομικής δραστηριότητας σε σημαντικούς τομείς. Στο μέτωπο των εξωτερικών συναλλαγών, αναμένεται μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, με τις εξαγωγές να αυξάνονται κατά 4% το 2025 και τις εισαγωγές κατά +2,9%. Παρά τη βελτίωση, το έλλειμμα παραμένει σε υψηλά επίπεδα, αντανακλώντας την εξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές.

Σχετικά με τα δημόσια οικονομικά, το ΙΟΒΕ σημειώνει ότι η εκτέλεση του προϋπολογισμού για το πρώτο οκτάμηνο του 2024 ήταν καλύτερη από τις προβλέψεις, με τα δημόσια έσοδα να αυξάνονται κατά 4,7%. Αυτό οφείλεται κυρίως στα αυξημένα έσοδα από φόρους εισοδήματος τόσο για φυσικά πρόσωπα όσο και για επιχειρήσεις. Ο κρατικός προϋπολογισμός κατέγραψε πλεόνασμα 0,4% του ΑΕΠ το 2024, ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε στο 3,2% του ΑΕΠ. Για τα επόμενα χρόνια, το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Σχέδιο προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 2,5% το 2025 και 2,4% για την περίοδο 2026-2028, με το χρέος να μειώνεται σταδιακά από 153,7% του ΑΕΠ το 2024 σε 149,1% το 2025 και 133,4% το 2028.

Το ΙΟΒΕ καταγράφει επίσης μείωση της ανεργίας. Το δεύτερο τρίμηνο του 2024, το ποσοστό ανεργίας έπεσε στο 9,8%, από 11,2% το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Οι τομείς που σημείωσαν τη μεγαλύτερη αύξηση στην απασχόληση είναι οι επαγγελματικές και επιστημονικές δραστηριότητες, ο τουρισμός και η εστίαση, καθώς και οι κατασκευές. Για το 2024, το ΙΟΒΕ προβλέπει ότι η ανεργία θα διαμορφωθεί στο 10,3%, με τον ρυθμό μείωσης να επιβραδύνεται σταδιακά καθώς η οικονομία πλησιάζει το μονοψήφιο ποσοστό.

Ο πληθωρισμός παραμένει μια πρόκληση για την ελληνική οικονομία. Το πρώτο εννεάμηνο του 2024, ο ρυθμός ανόδου του δείκτη τιμών καταναλωτή ήταν 2,8%, επηρεασμένος από την αυξημένη ζήτηση και τις πληθωριστικές πιέσεις σε βασικά αγαθά, όπως τα τρόφιμα. Το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι για το σύνολο του 2024, ο πληθωρισμός θα κινηθεί στο 3,0%, ενώ για το 2025 προβλέπεται να υποχωρήσει στο 2,4%.

Στο τραπεζικό σύστημα, υπάρχουν θετικές εξελίξεις, όπως η αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης των ελληνικών τραπεζών, η αύξηση των καταθέσεων και η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις. Παράλληλα, το ΙΟΒΕ επισημαίνει ότι οι τράπεζες παραμένουν εκτεθειμένες σε κρατικά ομόλογα, ενώ οι αποκλίσεις στο κόστος χρηματοδότησης παραμένουν σημαντικές σε σύγκριση με άλλες χώρες της ΕΕ. Το υψηλό απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί επίσης ένα ακόμα πρόβλημα που παραμένει, παρά τις προσπάθειες μείωσής του.

Κατά την παρουσίαση της έκθεσης, ο νέος Πρόεδρος του ΙΟΒΕ, Γιάννης Ρέτσος, τόνισε τη σημασία της συνέχισης της σημαντικής δουλειάς του Ιδρύματος, υπογραμμίζοντας ότι τα αποτελέσματα των ερευνών του ΙΟΒΕ δεν είναι απλά αριθμοί, αλλά εργαλεία για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τις επιχειρήσεις. Από την πλευρά του, ο Γενικός Διευθυντής, Νίκος Βέττας, σημείωσε ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε καλή βραχυχρόνια πορεία, αλλά μεσοπρόθεσμα αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, όπως η ανάγκη για περισσότερες επενδύσεις και εξαγωγές, καθώς και η σταθερότητα του εξωτερικού ισοζυγίου.