Η κατανάλωση και κατάχρηση αλκοόλ από ανήλικους αποτελεί ένα παλιό και σύνθετο φαινόμενο στην Ελλάδα, το οποίο αποκτά νέες διαστάσεις στον σύγχρονο τρόπο ζωής. Τα πρόσφατα δεδομένα υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος.
Ευκολία πρόσβασης
Ένας βασικός παράγοντας είναι η ευκολία πρόσβασης στο αλκοόλ. Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ, ο καθηγητής Ψυχιατρικής Ιωάννης Λιάππας, στην Ελλάδα το αλκοόλ είναι εύκολα διαθέσιμο παντού.
Από νεαρή ηλικία, τα παιδιά εκτίθενται σε καταστάσεις κατά τις οποίες ενήλικες καταναλώνουν αλκοόλ, όπως σε οικογενειακές συγκεντρώσεις.
Αυτό συμβάλλει στο να θεωρούν το αλκοόλ κάτι φυσιολογικό, με αποτέλεσμα τη συχνότερη και πιο επικίνδυνη χρήση του.
«Ψευδής Ενηλικίωση»
Η λεγόμενη «ψευδής ενηλικίωση» είναι επίσης ένας παράγοντας που προάγει την κατανάλωση αλκοόλ. Πολλά ανήλικα παιδιά πιστεύουν ότι η ηλικία των 15 ετών τους δίνει το δικαίωμα να πίνουν για να εντυπωσιάσουν τους φίλους τους, επισημαίνει ο κ. Λιάππας.
Το αλκοόλ έτσι γίνεται λανθάνον εργαλείο κοινωνικής ενσωμάτωσης.
Ωστόσο, η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις επιπτώσεις του αλκοόλ καθιστά την κατάσταση ακόμη πιο ανησυχητική, καθώς τα προγράμματα πρόληψης στην Ελλάδα είναι περιορισμένα ή ανύπαρκτα.
Προσπάθεια ενημέρωσης και κοινή γνώμη
Αν και στο παρελθόν υπήρξαν προσπάθειες ενημέρωσης, αυτές δεν απέφεραν καρπούς λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος και πόρων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ESPAD, οι Έλληνες έφηβοι κατατάσσονται μεταξύ των πρώτων στην κατανάλωση αλκοόλ στην Ευρώπη, γεγονός που καταδεικνύει την αδυναμία αποτελεσματικής παρέμβασης.
Η κοινή πεποίθηση ότι η κατανάλωση αλκοόλ είναι χαμηλότερη σε άλλες χώρες είναι λανθασμένη. Ο κ. Λιάππας υπογραμμίζει στο ΑΠΕ ότι η Ελλάδα έχει υψηλά ποσοστά κατανάλωσης αλκοόλ από ανήλικους, και οι περιορισμοί σχετικά με την είσοδο των ανηλίκων σε κέντρα διασκέδασης δεν φαίνεται να τηρούνται αυστηρά.
Νοθεία στο αλκοόλ
Ένα επιπλέον ζήτημα είναι η νοθεία στο αλκοόλ, που καθιστά την κατανάλωσή του επικίνδυνη.
Σύμφωνα με τον κ. Λιάππα, στην Αθήνα υπάρχουν παράνομα αποστακτήρια που παράγουν αλκοόλ χαμηλής ποιότητας, το οποίο μπορεί να περιέχει επιβλαβείς ουσίες. Αυτές οι πρακτικές κάνουν την κατάσταση ακόμη πιο σοβαρή, καθώς το αλκοόλ που καταναλώνουν οι ανήλικοι μπορεί να είναι επικίνδυνο για την υγεία τους.
Η ψυχολογική πίεση και οι κοινωνικές προσδοκίες οδηγούν τους εφήβους σε επικίνδυνες καταστάσεις, όπου η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Η αλκοολική τοξίκωση μπορεί να συμβεί όχι μόνο σε κλαμπ, αλλά και σε σπίτια, με κίνδυνο για τη ζωή των νέων. Οι γονείς παίζουν κρίσιμο ρόλο στην πρόληψη αυτής της κατάστασης, αλλά πολλές φορές χάνουν την επιρροή τους.
Ο κ. Λιάππας προειδοποιεί ότι οι γονείς πρέπει να είναι κατηγορηματικοί απέναντι στη χρήση αλκοόλ από τα παιδιά τους και να ενημερώνονται για τις επιπτώσεις του.
Η ενημέρωση γύρω από το αλκοόλ θα πρέπει να γίνεται με δομημένο τρόπο, καθώς η τρέχουσα κατάσταση δείχνει ότι πολλά παιδιά είναι σε πλήρη άγνοια για τους κινδύνους που ενέχει η κατανάλωσή του.
Οι ακραίες περιπτώσεις αλκοολικής τοξίκωσης που φτάνουν στα νοσοκομεία είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, ενώ πολλές περιπτώσεις παραμένουν αόρατες λόγω του κοινωνικού στιγματισμού.
Η ανάγκη για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση είναι πιο επιτακτική από ποτέ, προκειμένου να αναστραφεί η ανησυχητική τάση της κατανάλωσης αλκοόλ από ανήλικους στην Ελλάδα.
