«Βήμα προς βήμα» η εξόφληση οφειλών μέσω εξωδικαστικής ρύθμισης

Ο νόμος 4738/2020 προβλέπει ότι όταν ένας οφειλέτης ολοκληρώσει τις πληρωμές των δόσεων της ρύθμισης, το υπόλοιπο των χρεών που είχε ενταχθεί σε αυτή διαγράφεται. Αυτό ισχύει ακόμα και αν η διαδικασία της επίσημης διαγραφής από τη φορολογική αρχή δεν έχει ολοκληρωθεί.

Η διαδικασία ξεκινά με την ένταξη στη ρύθμιση μέσω της πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού και την υπογραφή της σύμβασης αναδιάρθρωσης. Οι οφειλέτες που ολοκληρώνουν την πληρωμή των δόσεων απαλλάσσονται από το υπόλοιπο των χρεών τους, το οποίο διαγράφεται αυτόματα από τη φορολογική διοίκηση. Επιπλέον, εφόσον επιλέξουν την προεξόφληση, το τελικό ποσό μειώνεται, καθώς δεν υπολογίζονται οι τόκοι που θα επιβαρύνουν μελλοντικές δόσεις.

Σε περιπτώσεις όπου ο οφειλέτης έχει απαιτήσεις από το Δημόσιο, όπως επιστροφές φόρων, μπορεί να ζητήσει συμψηφισμό για την αποπληρωμή της ρύθμισης. Η ΑΑΔΕ εφαρμόζει συγκεκριμένη σειρά προτεραιότητας στις πιστώσεις, ώστε να εξασφαλίζεται η πλήρης τακτοποίηση των χρεών.

Με την εξόφληση της ρύθμισης, ο οφειλέτης αποκτά τη δυνατότητα να λάβει αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας, το οποίο είναι απαραίτητο για οικονομικές συναλλαγές, όπως μεταβιβάσεις ακινήτων. Στη συνέχεια, η ΑΑΔΕ προχωρά στη διαγραφή των υπολοίπων των οφειλών που είχαν ενταχθεί στη ρύθμιση, εκδίδοντας σχετική απόφαση που καταχωρείται στα αρχεία της.

Η εγκύκλιος εξηγεί ότι η εξόφληση της ρύθμισης φέρνει έννομες συνέπειες, όπως τη διαγραφή του υπολοίπου, την άρση αναγκαστικών μέτρων (π.χ. κατασχέσεις) και τη δυνατότητα χορήγησης αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας. Αυτό σημαίνει πως όσοι τηρούν τις συμφωνίες τους και καταβάλλουν όλες τις προβλεπόμενες δόσεις, δεν έχουν περαιτέρω οφειλές προς το Δημόσιο για τα χρέη που ρυθμίστηκαν.

Όπως προαναφέρθηκε, αν ένας οφειλέτης επιλέξει να εξοφλήσει νωρίτερα το ποσό της ρύθμισης (προεξόφληση), μπορεί να επωφεληθεί από έκπτωση στους τόκους των δόσεων που απομένουν. Για να γίνει αυτό, το τελικό ποσό της οφειλής υπολογίζεται με βάση τους τόκους και τις προσαυξήσεις που ισχύουν τη στιγμή της πληρωμής.

Σε περιπτώσεις όπου η εξόφληση γίνεται μέσω συμψηφισμού, δηλαδή με τη χρήση επιστροφών από το Δημόσιο (όπως φόροι που δικαιούται να λάβει πίσω ο οφειλέτης), η εγκύκλιος ορίζει τη σειρά με την οποία γίνονται οι πληρωμές: πρώτα εξοφλούνται οφειλές εκτός ρύθμισης, μετά άλλες ρυθμίσεις και στο τέλος οι οφειλές που έχουν ενταχθεί για διαγραφή.

Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία της εξόφλησης, οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ προχωρούν στη διαγραφή των υπόλοιπων οφειλών, εφόσον έχουν διαπιστώσει ότι πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις. Αυτό γίνεται με την έκδοση μιας επίσημης απόφασης που καταγράφει την εξόφληση και το ποσό που διαγράφεται. Ανάλογες διαδικασίες ισχύουν και για οφειλές υπέρ τρίτων ή τελωνειακές οφειλές, οι οποίες διαγράφονται με παρόμοιο τρόπο.

Τέλος, η εγκύκλιος προσφέρει διευκρινίσεις για τις ευθύνες τρίτων, όπως εγγυητές ή άλλους συνοφειλέτες. Ειδικότερα, όσοι ευθύνονται αλληλέγγυα για οφειλές που έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση, συνεχίζουν να ευθύνονται για το χρέος, εκτός αν αυτές οι οφειλές έχουν εξοφληθεί ή διαγραφεί μέσω της ρύθμισης.

Παραδείγματα

1. Ένας οφειλέτης με χρέος 50.000 ευρώ εντάσσεται σε εξωδικαστική ρύθμιση με 120 μηνιαίες δόσεις. Μετά την αποπληρωμή όλων των δόσεων, το υπόλοιπο ποσό που δεν καλύφθηκε από τη ρύθμιση διαγράφεται. Η φορολογική ενημερότητα εκδίδεται αυτόματα, και οποιαδήποτε αναγκαστικά μέτρα που είχαν επιβληθεί (π.χ. κατασχέσεις) αίρονται.
2. Ένας φορολογούμενος με οφειλή 30.000 ευρώ που έχει ρυθμίσει σε 60 δόσεις αποφασίζει, μετά την αποπληρωμή των 12 πρώτων δόσεων, να εξοφλήσει το υπόλοιπο ποσό εφάπαξ. Λόγω της προεξόφλησης, του χορηγείται έκπτωση στους τόκους των υπόλοιπων 48 δόσεων, μειώνοντας σημαντικά το συνολικό ποσό που οφείλει.
3. Οφειλέτης που έχει ρυθμίσει χρέος 20.000 ευρώ λαμβάνει επιστροφή φόρου ύψους 5.000 ευρώ κατά τη διάρκεια της ρύθμισης. Το ποσό της επιστροφής συμψηφίζεται αυτόματα με τις δόσεις της ρύθμισης, μειώνοντας το συνολικό ποσό που πρέπει να πληρωθεί και διευκολύνοντας την ταχύτερη εξόφληση.