Ανατροπές στις υπερωρίες όπως προστάζουν οι εργοδότες

Υπερωρίες «στα μέτρα» των εργοδοτών στον τουρισμό και στην εστίαση θα νομοθετήσει το υπουργείο Εργασίας το επόμενο διάστημα προκειμένου να εφαρμόσουν την ψηφιακή κάρτα από την 1η Μαρτίου. Ειδικότερα οι εργοδότες λόγω του ότι με την ψηφιακή κάρτα όλα θα δηλώνονται και θα είναι δύσκολο να καταστρατηγούν ωράρια και εισφορές ζητούν μείωση ή η κατάργηση των ασφαλιστικών εισφορών στις υπερωρίες του προσωπικού των καταστημάτων εστίασης, μία πρόταση που φαίνεται να εξετάζει η Υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως. Το επιχείρημα είναι ότι θα αναγκαστούν να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους καθώς δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στο υψηλό μη μισθολογικό κόστος κάνοντας λόγο για ελλείψεις προσωπικού που θα φτάσουν τη φετινή τουριστική περίοδο στις 120.000 έναντι 80.000 πέρσι.

Εξάλλου είναι πλέον κοινό μυστικό ότι κυρίως στις επιχειρήσεις εστίασης οι εργαζόμενοι λαμβάνουν μέρος του μισθού χωρίς παραστατικά (μαύρα) και δηλώνονται ως μερικώς απασχολούμενοι, ενώ στην πραγματικότητα εργάζονται με οχτάωρο και χωρίς υπερωριακή αμοιβή, διότι ο μισθός τους είναι σε ένα πακέτο που τα συμπεριλαμβάνει όλα. Με την ψηφιακή κάρτα θα φαίνεται διαφορετικά το οκτάωρο από τις υπερωρίες και οι επιχειρήσεις θα πρέπει είτε να προσλάβουν προσωπικό με 4ωρα, είτε να φανερώσουν το σύνολο των αμοιβών που τώρα υποδηλώνονται. Για τον σκοπό αυτό και προκειμένου να δοθεί κίνητρο στις επιχειρήσεις να δηλώνουν επακριβώς τα ωράρια και τις υπερωρίες των εργαζομένων, ετοιμάζεται η διάταξη που θα προβλέπει την πληρωμή των υπερωριών που θα βλέπει η ψηφιακή κάρτα του εργαζόμενου, αλλά με μικρότερο κόστος.

Αναλυτικότερα στο τραπέζι των διαβουλεύσεων εξετάζονται:

– κατάργηση των ασφαλιστικών εισφορών στις υπερωρίες. Κάτι που όπως ανέφερε κυβερνητικό στέλεχος είναι δύσκολο καθώς θα μιλάμε για ανασφάλιστη εργασία

– μείωση των ασφαλιστικών ταμείων των υπερωριών.

– κάλυψη του κόστους που θα προκύψει από τις επιπλέον προσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού μέσω της επιδότησης εργασίας από τη ΔΥΠΑ.

Ως υπερωρία νοείται η απασχόληση του εργαζομένου που υπερβαίνει τα χρονικά όρια του νόμιμου ωραρίου εβδομαδιαίας και ημερήσιας εργασίας. Δηλαδή ως υπερωρία θεωρείταιη απασχόληση πέραν των 48 εβδομαδιαίως και των 8 ωρών ημερησίως (για τους εργαζόμενους με το σύστημα της εξαήμερης απασχόλησης) και πέραν των 45 ωρών εβδομαδιαίως και των 9 ωρών ημερησίως (για τους εργαζόμενους με το σύστημα του πενθημέρου). Η υπέρβαση των 9 ωρών εργασίας ημερησίως λαμβάνεται πάντοτε υπόψη ως υπερωρία (είτε νόμιμη είτε παράνομη), διότι εν προκειμένω υφίσταται υπέρβαση του νόμιμου ημερήσιου ωραρίου, χωρίς να ενδιαφέρει αν έχουμε ταυτόχρονα και υπέρβαση του νόμιμου εβδομαδιαίου ωραρίου των 48 και των 45 ωρών αντιστοίχως.

Καταρχήν, η υπερωρία απαγορεύεται και κάθε σχετική συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου είναι άκυρη. Ωστόσο, ο ίδιος ο νόμος επιτρέπει την παροχή υπερωριακής απασχόλησης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και εφόσον τηρηθούν οι ουσιαστικές και διαδικαστικές προϋποθέσεις:

Ύπαρξη ορισμένου λόγου που τη δικαιολογεί

Μη υπέρβαση ενός ανώτατου ορίου ωρών που καθορίζεται σε ημερήσια και σε ετήσια βάση (σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 58 Ν. 4808/2021, 3 ώρες ημερησίως και 150 ώρες ετησίως)

Αναγγελία της υπερωρίας, μέσω του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ (ΈΝΤΥΠΟ Ε8), στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας πριν ή κατά την πραγματοποίησή της (άρθρο 36, Ν. 4488/2017).

Στην περίπτωση της νόμιμης υπερωρίας (εφόσον τηρηθούν οι προαναφερόμενες προϋποθέσεις για την πραγματοποίησή της), ο εργαζόμενος δικαιούται να λάβει για κάθε ώρα και μέχρι τη συμπλήρωση 150 ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%, ενώ η αμοιβή για την πέραν των 150 ωρών ετησίως νόμιμη υπερωριακή απασχόληση είναι 60%επί του καταβαλλόμενου ωρομισθίου. Για τη δυνατότητα απασχόλησης των εργαζομένων πέραν των 150 ωρών ετησίως, απαιτείται απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (Γενικός Διευθυντής Εργασιακών Σχέσεων, Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία και Ένταξης στην Εργασία), μόνο σε περιπτώσεις επείγουσας φύσης εργασίας, η εκτέλεση της οποίας κρίνεται απολύτως επιβεβλημένη και δεν επιδέχεται αναβολή.

Τονίζεται ότι σε κάθε περίπτωση ο χρόνος εβδομαδιαίας εργασίας των μισθωτών δεν μπορεί να υπερβαίνει ανά περίοδο το πολύ 4 μηνών, τις 48 ώρες κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών και της υπερεργασίας.

Στην περίπτωση της παράνομης υπερωρίας (όταν δηλαδή δεν τηρηθούν οι προϋποθέσεις που επιβάλλει η νομοθεσία) ο εργαζόμενος δικαιούται για κάθε ώρα παράνομης υπερωρίας να λάβει αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, οι υπερωρίες στους κλάδους εφαρμογής της αυξήθηκαν αθροιστικά κατά 815.509 σε σχέση με τα έτη πριν την εφαρμογή του μέτρου.

Συγκεκριμένα:

• Στα σούπερ μάρκετ κατά 60%
• Στις τράπεζες κατά 38,3%
• Στις εταιρείες security κατά 27,8%
• ⁠Στη βιομηχανία κατά 34,3%
• Στο λιανεμπόριο κατά 28,1%.