Η Ελλάδα χάνει την ψηφιακή ευκαιρία για το Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα
Η προώθηση του Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα στην ελληνική δημόσια διοίκηση προχωρά με αργούς ρυθμούς, κυρίως λόγω της έλλειψης θεσμικής κατοχύρωσης και της επικράτησης ιδιόκτητων λογισμικών.
Η υιοθέτηση του Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα (OSS) στη δημόσια διοίκηση της Ελλάδας αντιμετωπίζει επιβράδυνση τα τελευταία χρόνια, παρά τις συνεχιζόμενες προσπάθειες ψηφιακού μετασχηματισμού. Σύμφωνα με την έκθεση OSS Country Intelligence Report Greece 2025, που εκπονήθηκε από το OpenForum Europe στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Interoperable Europe και κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η προώθηση του Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα στην ελληνική δημόσια διοίκηση προχωρά με αργούς ρυθμούς, κυρίως λόγω της έλλειψης θεσμικής κατοχύρωσης και της επικράτησης ιδιόκτητων λογισμικών.
Η Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025 είχε θέσει το OSS ως έναν από τους βασικούς στρατηγικούς πυλώνες του ψηφιακού εκσυγχρονισμού. Ωστόσο, η εφαρμογή του δεν έχει συνοδευτεί από υποχρεωτική θεσμική ενσωμάτωση, γεγονός που έχει περιορίσει τη διάδοσή του. Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης αποτελεί τον κύριο φορέα χάραξης πολιτικής για το OSS, ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν επίσης το Υπουργείο Ανάπτυξης μέσω της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας και το Υπουργείο Επικρατείας, το οποίο συντονίζει τις οριζόντιες πολιτικές ψηφιακής διακυβέρνησης.
Παρά τις δυσκολίες, οι πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη και προώθηση του OSS στην Ελλάδα συνεχίζονται. Σημαντικοί φορείς όπως η Ένωση Ανοιχτών Τεχνολογιών (GFOSS/EELLAK) και η GRNET υποστηρίζουν την ευρύτερη αξιοποίηση ανοικτών τεχνολογιών μέσω συνεργασιών με πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα. Παράλληλα, κοινότητες χρηστών Linux, όπως οι GreekLUG και HELLUG, συμβάλλουν στην ανάπτυξη και υποστήριξη λογισμικού ανοιχτού κώδικα.
Τα τελευταία χρόνια, αρκετές πρωτοβουλίες έχουν αναδείξει τη δυναμική του OSS στη χώρα. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν το GlossAPI, ένα ελληνικό μεγάλο γλωσσικό μοντέλο, το Meltemi, το πρώτο ελληνικό AI γλωσσικό μοντέλο, και η OpenSlice, μια πλατφόρμα ανοικτού κώδικα για τη διαχείριση δικτύων νέας γενιάς. Στην εκπαίδευση και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, εφαρμογές όπως το FOSSBot, ένα ρομπότ ανοιχτού κώδικα για εκπαιδευτικούς σκοπούς, και η ZEUS, μια ηλεκτρονική πλατφόρμα ψηφοφορίας, ενισχύουν την παρουσία των ανοικτών τεχνολογιών.
Η έκθεση καταγράφει ότι, παρά τη συνεχιζόμενη κυριαρχία ιδιόκτητων λογισμικών, η στρατηγική ψηφιακού μετασχηματισμού και οι συνεργασίες με την επιστημονική κοινότητα δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη σταδιακή ενίσχυση του OSS στη δημόσια διοίκηση.
