Έρχεται η κρίσιμη απόφαση του Αρείου Πάγου για 200.000 δανειολήπτες του νόμου Κατσέλη

Η απόφαση θα κρίνει εάν ο τόκος θα συνεχίσει να υπολογίζεται επί του συνολικού άληκτου κεφαλαίου ή αν θα επιβάλλεται αποκλειστικά στη μηνιαία δόση. Το θέμα έχει προκαλέσει έντονες αντιπαραθέσεις, καθώς εκατοντάδες δανειολήπτες έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη, υποστηρίζοντας ότι η τοκοχρεολυτική εξόφληση επιβαρύνει υπέρμετρα τις οφειλές τους.

Το ζήτημα αφορά περίπου 200.000 δανειολήπτες με συνολικά δάνεια ύψους 12,5 δισ. ευρώ.

Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου καλείται να δώσει οριστική λύση σε ένα κρίσιμο νομικό ζήτημα που επηρεάζει τη σταθερότητα του θεσμικού πλαισίου και την ασφάλεια δικαίου. Η πιλοτική δίκη, προγραμματισμένη για τις 27 Φεβρουαρίου, αναμένεται να έχει ευρύτερες επιπτώσεις, καθώς ενδεχόμενη δικαίωση των δανειοληπτών θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για νέες διεκδικήσεις από άλλες κατηγορίες οφειλετών, όπως εκείνοι που έχουν υπαχθεί στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης χρεών.

Η απόφαση του Αρείου Πάγου θεωρείται καθοριστική

Μία σημαντική νίκη αποτελεί η υπ’ αριθμ. 33038/2025 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης υπέρ ζευγαριού από τη Θέρμη Θεσσαλονίκης, που ορίζει ότι το εκάστοτε επιτόκιο της Τράπεζας της Ελλάος θα εφαρμόζεται επί της μηνιαίας δόσης και όχι σε όλόκληρο το άληκτο κεφάλαιο με αποτέλεσμα ο ανατοκισμός να είναι σχεδόν μηδαμινός.

Άνθρωποι με προβλήματα υγείας, άνθρωποι άνεργοι και φτωχοί, που επλήγησαν ή και καταστράφηκαν στην κρίση, όσοι πολίτες μπόρεσαν να σηκώσουν το δικαστικό βάρος και πλήρωσαν τους όρους του νόμου Κατσέλη -σε αντίθεση με μικροεπαγγελματίες και ελεύθερους επαγγελματίες που επίσης χτυπήθηκαν αλλά έμειναν εκτός- παραμένουν επί ξύλου κρεμάμενοι. Τόσο υπερχρεωμένοι δανειολήπτες όσο και δικηγόροι εκφράζουν φόβους για αρνητική κρίση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, ύστερα από την απόφαση του 2023 με την οποία επέτρεπε στους servicers να βγάζουν σε πλειστηριασμό πρώταες κατοικίες για λογαριασμό των funds.

Παρέμβαση Λούκας Κατσέλη

Παρέμβαση για την επικείμενη απόφαση του Αρείου Πάγου έκανε και η ίδια η Λούκα Κατσέλη.

«Η απόφαση θα καθορίσει αν, για όσους έχουν ενταχθεί στο Νόμο, ο τόκος πρέπει να υπολογίζεται επι του συνολικού άληκτου κεφαλαίου ή αν θα επιβάλλεται αποκλειστικά στη μηνιαία δόση.

Σύμφωνα με τους δανειολήπτες που έχουν προσφύγει στα δικαστήρια, αν ο τόκος υπολογισθεί επι του άληκτου κεφαλαίου, η τοκοχρεωλυτική επιβάρυνση υπερβαίνει τις δυνατότητες και αντοχές τους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τετραμελούς οικογένειας με δύο ΑΜΕΑ που υπήχθησαν στον Νόμο Κατσέλη το 2024 κερδίζοντας στο Εφετείο τελεσίδικα. Το Εφετείο, στη βάση εισοδηματικών κριτηρίων καθόρισε δόση 504 ευρώ» τονίζει σε παρέμβασή της η Λούκα Κατσέλη.

Όπως σημειώνει η κα Κατσέλη «Σήμερα, η Τράπεζα εκτοξεύει την οφειλή στα 1.100 ευρώ το μήνα. Η Τράπεζα προεξοφλεί μάλιστα την μη συμμόρφωση του οφειλέτη με την δικαστική απόφαση, καθώς στην πρώτη ενημέρωση αφήνει κενό στο πινάκιο το ποσό πέναλτυ και το συμπληρώνει με 54 ευρώ στην δεύτερη. Μετά απο νομικές διαδικασίες ετών, και παρά την απόφαση του Εφετείου, η οικογένεια αυτή αντιμετωπίζει πάλι τον κίνδυνο πλειστηριασμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι βάσει έκθεσης πραγματογνωμοσύνης, η οικογένεια αυτή απο τον Φεβρουάριο 2010 εως και το 2018 έχει πληρώσει 305.000 ευρώ! Σύμφωνα με τις Τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων ο υπολογισμός του εκτοκισμού στη δόση θα οδηγήσει σε μεγάλη απώλεια εσόδων. Ισχυρίζονται οτι μια τέτοια απόφαση που εκτιμάται, σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν στον Τύπο, οτι αφορά 200.000 δανειολήπτες με συνολικά δάνεια ύψους 12,5 δις τα οποία τιτλοποιήθηκαν μέσω του μηχανισμού κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής», θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάπτωση των εγγυήσεων και αποσταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος.»

Ακολουθεί ολόκληρη η παρέμβαση της Λούκας Κατσέλη

«Στις 27 Φεβρουαρίου εκδικάζεται στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου η υπόθεση σχετικά με τον τρόπο εκτοκισμού των δανείων που υπάγονται στον Νόμο 3869/2010, στον Νόμο που έγινε γνωστός με το όνομα «Νόμος Κατσέλη».

Η απόφαση θα καθορίσει αν, για όσους έχουν ενταχθεί στο Νόμο, ο τόκος πρέπει να υπολογίζεται επι του συνολικού άληκτου κεφαλαίου ή αν θα επιβάλλεται αποκλειστικά στη μηνιαία δόση.

Σύμφωνα με τους δανειολήπτες που έχουν προσφύγει στα δικαστήρια, αν ο τόκος υπολογισθεί επι του άληκτου κεφαλαίου, η τοκοχρεωλυτική επιβάρυνση υπερβαίνει τις δυνατότητες και αντοχές τους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τετραμελούς οικογένειας με δύο ΑΜΕΑ που υπήχθησαν στον Νόμο Κατσέλη το 2024 κερδίζοντας στο Εφετείο τελεσίδικα. Το Εφετείο, στη βάση εισοδηματικών κριτηρίων καθόρισε δόση 504 ευρώ. Σήμερα, η Τράπεζα εκτοξεύει την οφειλή στα 1.100 ευρώ το μήνα. Η Τράπεζα προεξοφλεί μάλιστα την μη συμμόρφωση του οφειλέτη με την δικαστική απόφαση, καθώς στην πρώτη ενημέρωση αφήνει κενό στο πινάκιο το ποσό πέναλτυ και το συμπληρώνει με 54 ευρώ στην δεύτερη. Μετά από νομικές διαδικασίες ετών, και παρά την απόφαση του Εφετείου, η οικογένεια αυτή αντιμετωπίζει πάλι τον κίνδυνο πλειστηριασμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι βάσει έκθεσης πραγματογνωμοσύνης, η οικογένεια αυτή από τον Φεβρουάριο 2010 έως και το 2018 έχει πληρώσει 305.000 ευρώ!

Σύμφωνα με τις Τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων ο υπολογισμός του εκτοκισμού στη δόση θα οδηγήσει σε μεγάλη απώλεια εσόδων.

Ισχυρίζονται ότι μια τέτοια απόφαση που εκτιμάται, σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν στον Τύπο, ότι αφορά 200.000 δανειολήπτες με συνολικά δάνεια ύψους 12,5 δισ. τα οποία τιτλοποιήθηκαν μέσω του μηχανισμού κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής», θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάπτωση των εγγυήσεων και αποσταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος.

Στη λήψη απόφασης πρέπει να ληφθούν υπόψη τα ακόλουθα δεδομένα:

Οι δανειολήπτες που έχουν ενταχθεί με δικαστικές αποφάσεις στον Νόμο Κατσέλη είναι δανειολήπτες που βρισκόντουσαν και εξακολουθούν να βρίσκονται σε «μόνιμη αδυναμία» πληρωμής οφειλών όπως στο παράδειγμα που προαναφέρθηκε. Η πρόθεση του νομοθέτη ήταν ξεκάθαρη: να δοθεί, μετά από δικαστική απόφαση, σε αυτά τα φυσικά πρόσωπα μια δεύτερη ευκαιρία να ρυθμίσουν τις οφειλές τους με βάση τις δυνατότητές τους και να προστατεύσουν την πρώτη τους κατοικία. Μια απόφαση επομένως που θα αυξήσει τα οφειλόμενα ποσά είτε λόγω μεταβολής επιτοκίων είτε λόγω τρόπου εκτοκισμού, θα οδηγήσει πολλούς εξ αυτών σε αναστολή πληρωμής δόσεων, κατάσχεση και πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας αντίθετα με τα δεδικασμένα.

Μια τέτοια εξέλιξη θα είχε αρνητικές επιπτώσεις και για το τραπεζικό σύστημα. Από όλους όσοι εντάχθηκαν στο νόμο Κατσέλη, οι Τράπεζες αποκόμισαν και αυτές οφέλη.

Πληρώθηκαν δόσεις οι οποίες δεν επρόκειτο ποτέ να πληρωθούν λόγω μόνιμης αδυναμίας των οφειλετών, ενώ η αναστολή μαζικών πλειστηριασμών συγκράτησε, σε περίοδο κρίσης, την αξία των ακινήτων που είχαν στην κατοχή τους. Μια απρόσμενη αύξηση οφειλών θα αυξήσει το ποσοστό μή εξυπηρετούμενων δανείων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα με αρνητικές επιπτώσεις για την αξιολόγησή τους.

Το τραπεζικό σύστημα αλλά και οι διαχειριστές των μη εξυπηρετούμενων δανείων οφείλουν να διαφοροποιήσουν την αντιμετώπιση των οφειλετών που βρίσκονται σε «μόνιμη αδυναμία πληρωμής» από αυτούς που βρίσκονται σε «πρόσκαιρη» αδυναμία.

Η διαχείριση και αναδιάρθρωση μη εξυπηρετούμενων δανείων και χρεών προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία μέσω εξωδικαστικού μηχανισμού που θεσπίστηκε με τον Ν 4738/2020 αφορά όλες τις κατηγορίες των δανειοληπτών. Εκτοκισμός στη βάση του άληκτου κεφαλαίου θα μπορούσε να γίνει αποδεκτός για όσους βρίσκονται σε πρόσκαιρη αδυναμία και εφόσον ο τρόπος εκτοκισμού έχει κοινοποιηθεί πριν την υποβολή αιτήματος στον εξωδικαστικό. Για αυτούς όμως που έχουν κριθεί ως έχοντες «μόνιμη αδυναμία πληρωμής», ο εκτοκισμός θα πρέπει να περιορισθεί στην μηνιαία δόση που έχει ορισθεί από το δικαστήριο.

Δεδομένης της τιτλοποίησης -που κακώς έχει γίνει καθώς πρόκειται για δάνεια που έχουν ρυθμιστεί υπαγόμενα στο Νόμο Κατσέλη-, η πιθανότητα κατάπτωσης των εγγυήσεων που παρέχονται μέσω του μηχανισμού κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής», θα καταστεί μεγαλύτερη αν ο τρόπος εκτοκισμού επιβαρύνει απρόβλεπτα και υπέρμετρα δανειολήπτες που έχουν ρυθμίσει τις υποχρεώσεις τους στη βάση των πραγματικών οικονομικών τους δυνατοτήτων… Το σημαντικό για τον «Ηρακλή» είναι να υπάρχει σταθερή αποπληρωμή του χρέους . Το όποιο , σχετικά μικρό κόστος από τη μείωση των τόκων μπορεί κάλλιστα να απορροφηθεί χωρίς συνέπειες ενόψει της μακράς διάρκειας των ρυθμίσεων αυτών.

Σε μια περίοδο έντονης οικονομικής αβεβαιότητας και αυξήσεων του κόστους διαβίωσης, η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου αποκτά ιδιαίτερη σημασία.

Μια πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση οφειλετών και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων που, με δικαστική απόφαση, βρίσκονται σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής οφειλών, θα οδηγήσει σε νέο κύμα πλειστηριασμών, σε αύξηση των ανισοτήτων και σε απόγνωση χιλιάδες συμπολίτες μας.

Δεδομένης της κερδοφορίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των περιορισμένων ωφελειών που θα προκύψουν από το αίτημά τους για εκτοκισμό στη βάση του άληκτου κεφαλαίου, μια απόφαση που θα δικαιώσει τις Τράπεζες και τους διαχειριστές δανείων θα αποτελέσει μια ακόμα πράξη άδικης αναδιανομής εισοδήματος από τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά σε εύρωστους μετόχους…»