5ο Ετήσιο Συνέδριο για τον Καρκίνο στην Ελλάδα – Καινοτόμα φάρμακα και ίση πρόσβαση για όλους

Είναι γεγονός: Η καινοτομία μπορεί να μεταμορφώσει την ογκολογική φροντίδα στην Ελλάδα. αλλά για να συμβεί αυτό χρειαζόμαστε ένα νέο οικοσύστημα για την αξιολόγηση, αποζημίωση και ισότιμη πρόσβαση στις εξατομικευμένες θεραπείες για τον καρκίνο.

Αυτό ειπώθηκε – μεταξύ άλλων – κατά το 5ο Ετήσιο Συνέδριο για τον Καρκίνο στην Ελλάδα με θέμα την «Αξιολόγηση των πιο πρόσφατων στρατηγικών της Ευρώπης για τον καρκίνο», υπό την επιστημονική αιγίδα της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), την αιγίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) και την υποστήριξη της MSD.

Το συνέδριο αποτελεί θεσμό για την προώθηση της ογκολογικής περίθαλψης στην Ελλάδα, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση πολιτικών που στοχεύουν στη βελτίωση της ζωής των ογκολογικών ασθενών, την ενίσχυση της έρευνας και τη βιώσιμη ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών.

Η Εθνική Στρατηγική της Ελλάδας για τον Καρκίνο και η σημασία ενός ολιστικού σχεδίου δράσης, ο ρόλος της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης στη μείωση της θνησιμότητας, η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης και των δεδομένων υγείας για την αναβάθμιση της θεραπευτικής προσέγγισης, η βιώσιμη χρηματοδότηση των καινοτόμων θεραπειών στην Ελλάδα και την Ευρώπη ήταν στα θέματα που συζητήθηκαν.

Σαριδάκη: «Φτιάχνουμε χρόνο για αυτά που αξίζουν!»

Η κ. Ζένια Σαριδάκη-Ζώρα, παθολόγος ογκολόγος, πρόεδρος της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ) σημείωσε ότι στις 24 Φεβρουαρίου 2025 – έναν χρόνο ύστερα από το προηγούμενο συνέδριο – άρχισε η εφαρμογή του Εθνικού Μητρώου Ασθενών με Νεοπλασματικά Νοσήματα, με την κεντρική διαχείριση να ανατίθεται στην ΗΔΙΚΑ.

Πάντως, η ενεργοποίησή του σηματοδοτεί μια πραγματική κοσμογονία στην ογκολογική περίθαλψη, διασφαλίζοντας τη διαφάνεια, την καταγραφή και τη συνεχή παρακολούθηση των ασθενών και των θεραπευτικών παρεμβάσεων, όπως τόνισε. Ήδη έχουν συνδεθεί περίπου 30 γιατροί σε μόλις λίγες ημέρες – και όχι μόνο ογκολόγοι – και το περιβάλλον είναι φιλικό για τον χρήστη, είπε η κ. Σαριδάκη.

Αναφερόμενη στην ανάγκη επικαιροποίησης της λίστας των βιοδεικτών και την εκπόνηση του αντίστοιχου Consensus από την ΕΟΠΕ (108 σελίδες), υπογράμμισε την εξαιρετικά αποτελεσματική ανταπόκριση του Υπουργείου Υγείας, το οποίο πραγματοποίησε και αυτόν τον στόχο, ανακοινώνοντας την επικαιροποίηση της λίστας με κάλυψη από ξεχωριστό προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ ύψους περ. 13 εκατ. ευρώ, όπως είπε. Παράλληλα, η ΕΟΠΕ συνεχίζει να στηρίζει τους ογκολογικούς ασθενείς με 25 προγράμματα προσφέροντας βιοδείκτες στους ασθενείς και τους γιατρούς – πάνω από 6,5 εκατ. επένδυση από το 2011, πρόσθεσε η πρόεδρος της Εταιρείας.

Η αποζημίωση των ελεγκτών είναι ακόμα ένα μεγάλο αίτημα που ικανοποιήθηκε από το Υπουργείο, σημείωσε η κ. Σαριδάκη, όπως επίσης και η ψηφιοποίηση των Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων της ΕΟΠΕ από την πολιτεία, που υλοποιείται την τρέχουσα περίοδο. Επιπλέον, η ΕΟΠΕ επενδύει στην εξωστρέφεια, την εκπαίδευση, την ορθή ενημέρωση του κοινού, τις δράσεις πρόληψης και την προάσπιση των δικαιωμάτων των ασθενών, ενώ φέτος με τη συμπλήρωση 40 ετών από την ίδρυση της Εταιρείας, το μήνυμα που προτάσσει είναι «Φτιάχνουμε χρόνο για αυτά που αξίζουν!», ανέφερε μεταξύ άλλων η κ. Σαριδάκη.

Καπετανάκης: «Ο καρκίνος είναι ασθένεια κοινωνική»

Ο κ. Γιώργος Καπετανάκης, πρόεδρος Δ.Σ. της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ), αναφέρθηκε από την πλευρά του στους δέκα στόχους που έθεσε πέρσι στο συνέδριο, σε μια προσπάθεια να αποτυπώσει τον βαθμό υλοποίησής τους έναν χρόνο μετά.

Ως προς την πρόληψη υπάρχει πρόοδος και έργο που μετράται πλέον σε ευρωπαϊκά δεδομένα, ανέφερε, ωστόσο χρειάζεται ακόμα δουλειά, μεταξύ άλλων και ως προς την αντιμετώπιση του καπνίσματος βάσει της έκθεσης του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα. Σχετικά με την καλύτερη πρόσβαση σε καινοτόμους θεραπείες, το Υπουργείο Υγείας κατάφερε να αυξήσει τη δαπάνη, αλλά χρειάζεται μια νέα ριζικότερη συμφωνία, όπως είπε. Μίλησε επίσης για το νέο πλαίσιο έγκρισης και αποζημίωσης βιοδεικτών εξαίροντας τη σημασία του, σημειώνοντας ωστόσο κάποιες καθυστερήσεις που εξακολουθούν να υφίστανται.

Η ανακουφιστική φροντίδα παραμένει ένα αίτημα και για την επόμενη χρονιά, καθώς η σημειούμενη πρόοδος εντοπίζεται κυρίως σε επίπεδο προκαταρκτικών συζητήσεων. Περιθώρια βελτίωσης εντόπισε και στο πεδίο των κοινωνικο-οικονομικών ανισοτήτων, ενώ εξήρε την ψήφιση του νόμου για την ψυχική υγεία, καθώς ο καρκίνος είναι «ασθένεια κοινωνική» με επιρροή σε όλη την οικογένεια, όπως εξήγησε

Ο κ. Καπετανάκης αναγνώρισε την υποστήριξη ενός υγιεινού τρόπου διαβίωσης με τα σχετικά προγράμματα, ενώ τόνισε την αδιαμφισβήτητη πρόοδο που έχει συντελεστεί στο κομμάτι του ψηφιακού μετασχηματισμού. Ως προς την επιβίωση, μίλησε για τη δουλειά που έχει κάνει το Υπουργείο, αλλά στην επανένταξη υπάρχουν ακόμα θέματα προς αντιμετώπιση, είπε. Επίσης, η συνεργασία μεταξύ της διεθνούς κοινότητας και της ελληνικής πραγματικότητας στον καρκίνο έγινε πιο στενή, συνόψισε, εκφράζοντας την προσδοκία για βελτίωση της καθημερινότητας του ογκολογικού ασθενούς.

Schiever: «Σημαντικά βήματα προόδου στην Ελλάδα»

Σχολιάζοντας την πρόοδο της Ευρώπης και της Ελλάδας στην μάχη κατά του καρκίνου, ο εκπρόσωπος της MSD, Cyril Schiever, President Mid-Europe Region τόνισε – μεταξύ άλλων – το εξής: «Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πλάνο Καταπολέμησης του Καρκίνου, ο καρκίνος θα αποτελέσει σύντομα την κύρια αιτία θανάτου στην Ευρώπη, όμως έχουμε τη δύναμη να το αλλάξουμε αυτό. Στην MSD, πιστεύουμε ότι η καινοτομία είναι το κλειδί για τη “μεταμόρφωση” της ογκολογικής περίθαλψης, από την ανακάλυψη νέων θεραπειών μέχρι τις ψηφιακές λύσεις που βελτιώνουν ουσιαστικά την ποιότητα της παρεχόμενης περίθαλψης για τους ογκολογικούς ασθενείς. Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου, με την εφαρμογή εθνικών προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου, τη δημιουργία του Εθνικού Μητρώου Νεοπλασιών, την επερχόμενη αποζημίωση 37 νέων βιοδεικτών και την υιοθέτηση θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Ωστόσο, μπορούμε και πρέπει να πάμε ακόμα πιο μπροστά».

Ακόμα, ο ίδιος πρόσθεσε: «Η συνεργασία μεταξύ κυβέρνησης, επιστημονικής κοινότητας, φαρμακευτικής βιομηχανίας και συλλόγων ασθενών είναι απαραίτητη, ώστε να διασφαλιστεί ότι κάθε ασθενής θα λαμβάνει τη σωστή θεραπεία, τη σωστή στιγμή. Στην MSD, δεσμευόμαστε να στηρίξουμε αυτή την προσπάθεια, επενδύοντας στην έρευνα, ενισχύοντας τη συνεργασία και συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός βιώσιμου και ολοκληρωμένου συστήματος ογκολογικής περίθαλψης. Τώρα είναι η ώρα να δράσουμε».

Καναβός: «Χρειάζεται ένα πλαίσιο αξιολόγησης»

Ο Δρ Πάνος Καναβός, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής της Υγείας, London School of Economics (LSE), αναφέρθηκε στην ατομική υπευθυνότητα και στην ευθύνη του κράτους, στο πλαίσιο της πρόληψης του καρκίνου, δίνοντας περαιτέρω έμφαση στη θεραπεία και ιδίως στην αξιολόγηση και χρηματοδότηση της καινοτομίας.

Μάλιστα, ανέφερε ότι τα νέα φάρμακα που εγκρίνονται από τον αμερικανικό και τον ευρωπαϊκό οργανισμό φαρμάκων, δεν είναι όλα εξίσου καινοτόμα και γι’ αυτό χρειάζεται ένα πλαίσιο αξιολόγησης της τεχνολογίας υγείας, όπως είναι αυτό της ESMO (Ευρωπαϊκή Εταιρεία Κλινικής Ογκολογίας).

Επεσήμανε ότι στον τομέα αυτόν έχουν γίνει βήματα στη χώρα μας, αλλά χρειάζεται να γίνουν περισσότερα, ιδίως σε δύο τομείς: Στην επακριβή αξιολόγηση και στα κριτήρια αποζημίωσης αφενός και στα πρωτόκολλα που λαμβάνουν υπ’ όψιν και την αποτελεσματικότητα σε σχέση με το κόστος αφετέρου. Το 70%-75% όλων των φαρμάκων εγκρίνεται με περιορισμούς λόγω απουσίας των σχετικών πρωτοκόλλων, είπε μεταξύ άλλων ο κ. Καναβός.

Συρίγος: «Βαθιά ταξικό νόσημα ο καρκίνος»

Ο Δρ. Κωνσταντίνος Συρίγος, καθηγητής Παθολογίας Ογκολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, πρόεδρος Δ.Σ., Ελληνική Εταιρεία Καρκίνου Πνεύμονα (ΕΛ.Ε.ΚΑ.Π.) σημείωσε: «Ναι στο τεστ προσυμπτωματικού ελέγχου, ναι στην πρόληψη, όχι όμως στην τιμωρία», διατυπώνοντας ενστάσεις για το αφήγημα της ατομικής ευθύνης του ασθενούς. «Η ατομική ευθύνη τελειώνει στην ανάγκη για εκπαίδευση, από εκεί και ύστερα, η ελεύθερη βούληση παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος του πολιτισμού μας», σχολίασε χαρακτηριστικά.

Επίσης, ο ίδιος υπογράμμισε ότι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες καλής πρόληψης είναι η οικονομική κατάσταση στα παιδικά χρόνια του ασθενούς, δηλαδή το πώς μεγάλωσε, λέγοντας μάλιστα ότι ο καρκίνος αποτελεί κατά βάση ένα «βαθιά ταξικό νόσημα». Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Συρίγος επεσήμανε την παράμετρο της βελτίωσης της ζωής όλης της κοινωνίας για την επίτευξη των συνθηκών που θα ευνοήσουν την ύφεση του καρκίνου.