Αναλυτικά όσα αλλάζουν στις συγχωνεύσεις των τραπεζών.
Την θέσπιση ειδικού φορολογικού καθεστώτος μεταφοράς ζημιών, σε περίπτωση συγχώνευσης πιστωτικών ιδρυμάτων προβλέπει διάταξη που προστέθηκε στο νομοσχέδιο για την ενίσχυση της Κεφαλαιαγοράς που κατατέθηκε στη Βουλή.
Μέχρι σήμερα, για τους μετασχηματισμούς των τραπεζών εφαρμόζονταν αποκλειστικά οι διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 2515/1997, κυρίως λόγω των ειδικών διαδικασιών έγκρισης που απαιτούνται (Τράπεζα της Ελλάδος και υπουργείο Οικονομικών).
Πλέον, οι σχετικές διατάξεις εκσυγχρονίζονται και επεκτείνονται, ώστε να εφαρμόζεται και στους τραπεζικούς μετασχηματισμούς η παρ. 2 του άρθρου 51 του ν. 5162/2024. Η επίμαχη διάταξη ορίζει:
«2. Η λήπτρια εταιρεία μπορεί να μεταφέρει τις ζημίες της εισφέρουσας εταιρείας, υπό τους ίδιους όρους που θα ίσχυαν για την εισφέρουσα, εάν δεν είχε λάβει χώρα ο μετασχηματισμός. Αν ο μετασχηματισμός αφορά την απόσχιση κλάδου, οι μεταφερόμενες ζημίες αφορούν την οικονομική δραστηριότητα του εισφερόμενου κλάδου.»
Με απλά λόγια, η νέα ρύθμιση επιτρέπει στη λήπτρια εταιρεία (δηλαδή στην τράπεζα που απορροφά ή προκύπτει από συγχώνευση) να μεταφέρει και να συμψηφίζει τις φορολογικές ζημίες της εισφέρουσας εταιρείας με μελλοντικά της κέρδη, σαν να μην είχε πραγματοποιηθεί η συγχώνευση.
Αντίστοιχα, σε περιπτώσεις απόσχισης κλάδου, η δυνατότητα μεταφοράς περιορίζεται αυστηρά στις ζημίες που σχετίζονται με τη δραστηριότητα του εισφερόμενου κλάδου, διασφαλίζοντας ότι η χρήση των ζημιών δεν γίνεται καταχρηστικά.
Η νέα ρύθμιση καθιστά τις τραπεζικές συγχωνεύσεις πιο ελκυστικές και λειτουργικά βιώσιμες, καθώς δίνεται στις λήπτριες εταιρείες η δυνατότητα να μειώσουν τη φορολογική τους επιβάρυνση.
Παραδείγματα
Ας υποθέσουμε ότι η Τράπεζα Α συγχωνεύεται με την Τράπεζα Β, με την Τράπεζα Β να είναι η λήπτρια και να απορροφά την Α. Η Τράπεζα Α είχε φορολογικές ζημίες ύψους 20 εκατ. ευρώ από προηγούμενα έτη. Προ της εφαρμογής της νέας διάταξης, οι ζημίες αυτές δεν μεταφέρονταν στη νέα οντότητα και κατά συνέπεια «χάνονταν» φορολογικά. Αυτό σήμαινε ότι η Τράπεζα Β θα συνέχιζε να φορολογείται κανονικά για τα δικά της μελλοντικά κέρδη, χωρίς τη δυνατότητα συμψηφισμού με τις παλαιές ζημίες της απορροφούμενης. Με τη νέα ρύθμιση, η Τράπεζα Β αποκτά πλέον το δικαίωμα να μεταφέρει τις ζημίες της Τράπεζας Α και να τις χρησιμοποιήσει για να μειώσει τον φόρο που θα κληθεί να πληρώσει για τα επόμενα κέρδη της. Αν, για παράδειγμα, η Τράπεζα Β παρουσιάσει το επόμενο έτος κέρδη 10 εκατ. ευρώ, αυτά μπορούν να συμψηφιστούν με τις ζημίες που «κληρονόμησε», με αποτέλεσμα να μην φορολογηθεί καθόλου για αυτά τα κέρδη.
Αντίστοιχο παράδειγμα μπορεί να αποτελέσει η περίπτωση απόσχισης ενός τραπεζικού κλάδου. Έστω ότι η Τράπεζα Γ αποφασίζει να αποσχίσει τον κλάδο των στεγαστικών δανείων και να τον μεταφέρει σε μια νέα εταιρεία, την Τράπεζα Δ, η οποία θα συνεχίσει την ίδια δραστηριότητα. Ο συγκεκριμένος κλάδος είχε κατά τα προηγούμενα έτη ζημίες ύψους 5 εκατ. ευρώ. Με βάση τη νέα νομοθετική πρόβλεψη, οι ζημίες αυτές μπορούν να μεταφερθούν στη νέα Τράπεζα Δ, υπό την προϋπόθεση ότι αφορούν καθαρά τη δραστηριότητα του εισφερόμενου κλάδου. Έτσι, όταν η Τράπεζα Δ αρχίσει να εμφανίζει κέρδη από την εκμετάλλευση του συγκεκριμένου κλάδου, θα μπορεί να τα συμψηφίσει με τις ζημίες που μεταφέρθηκαν, περιορίζοντας ή και μηδενίζοντας τη φορολογική της επιβάρυνση.
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ένα απλοποιημένο παράδειγμα με αριθμούς, για να γίνει πλήρως κατανοητό το φορολογικό όφελος. Έστω ότι η εισφέρουσα τράπεζα έχει ζημίες 8 εκατ. ευρώ, και η λήπτρια εμφανίζει το ίδιο έτος καθαρά κέρδη ύψους 10 εκατ. ευρώ. Ο ισχύων φορολογικός συντελεστής είναι 22%. Εάν δεν ίσχυε η ρύθμιση περί μεταφοράς ζημιών, η λήπτρια εταιρεία θα πλήρωνε φόρο ύψους 2,2 εκατ. ευρώ. Με τη νέα δυνατότητα μεταφοράς ζημιών, τα φορολογητέα κέρδη μειώνονται στα 2 εκατ. (10 μείον 8), και ο αναλογών φόρος περιορίζεται στις 440.000 ευρώ. Έτσι, η εταιρεία ωφελείται με φορολογική μείωση 1,76 εκατ. ευρώ, χωρίς να αλλάξει το ύψος των λογιστικών της κερδών, τα οποία παραμένουν 10 εκατ. ευρώ και εμφανίζονται κανονικά στον ισολογισμό.
