Η Γιουβάλ Ραφαέλ δεν είχε ποτέ ονειρευτεί ότι θα έφτανε στη σκηνή της Eurovision εκπροσωπώντας το Ισραήλ. Η τελευταία μεγάλη μουσική εκδήλωση που είχε παρακολουθήσει ήταν το φεστιβάλ Nova στο Ισραήλ, όπου παραλίγο να χάσει τη ζωή της από την επίθεση της Χαμάς.
Η Γιουβάλ Ραφαέλ, που επέζησε από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 εκπροσωπεί το Ισραήλ στον φετινό διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision στη Βασιλεία της Ελβετίας το Σάββατο 17 Μαΐου.
«Είναι κάτι που κουβαλάω κάθε μέρα», είπε στο BBC. «Μου φαίνεται σαν προσωπική νίκη το ότι βρίσκομαι εδώ, εκπροσωπώ τη χώρα μου και το κάνω με περηφάνια».
Εκείνη την ημέρα – πριν 1,5 χρόνο – η Ραφαέλ διασκέδαζε με φίλους της στο φεστιβάλ Nova στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν αυτό δέχθηκε επίθεση από μαχητές της Χαμάς. Καθώς εκτοξεύονταν ρουκέτες από τη Γάζα και ενόπλοι της Χαμάς άρχισαν να πυροβολούν, προσπάθησε να ξεφύγει από τη σφαγή.
Μαζί με φίλους της κρύφτηκαν σε ένα τσιμεντένιο καταφύγιο στην άκρη του δρόμου. Περίπου 50 άτομα ήταν στριμωγμένα, το ένα πάνω στο άλλο. Όμως δεν υπήρχε διαφυγή: οι μαχητές άνοιξαν πυρ μέσα στο καταφύγιο και στη συνέχεια πέταξαν χειροβομβίδες.
Η Ραφαέλ κατάφερε να τηλεφωνήσει στον πατέρα της κλαίγοντας, όπως ακούγεται σε ηχητικό απόσπασμα που προβλήθηκε σε ισραηλινό ντοκιμαντέρ.
«Μπαμπά, πολλοί άνθρωποι είναι νεκροί. Στείλε την αστυνομία. Σε παρακαλώ, στείλε την αστυνομία, είναι επείγον… με συνθλίβουν», είπε. «Κάνε ησυχία», της απάντησε εκείνος. «Γιουβάλ, κόρη μου. Γιουβάλ, πάρε βαθιά ανάσα. Κρύψου. Κάνε την πεθαμένη». «Αντίο», απάντησε εκείνη, νομίζοντας ότι ζούσε τα τελευταία της λεπτά.
Η Ραφαέλ ήταν μία από τους μόλις 11 ανθρώπους στο καταφύγιο που επιβίωσαν. Κρύφτηκε κάτω από νεκρά σώματα επί οκτώ ώρες μέχρι να διασωθεί.
Εκείνη την ημέρα, περίπου 1.200 άνθρωποι σκοτώθηκαν από ενόπλους της Χαμάς και 251 απήχθησαν.
Η καριέρα της στο τραγούδι ξεκίνησε μετά την επίθεση. «Ευχόμουν να μπορέσω να ξαναβρώ τη χαρά, να εκτιμήσω πραγματικά το δώρο που μου δόθηκε – να ζω», λέει. «Να ζω περισσότερο, να είμαι ευτυχισμένη και να ζω με πληρότητα».
Αυτή την Πέμπτη, η 24χρονη θα ερμηνεύσει το τραγούδι της New Day Will Rise στον ημιτελικό της Eurovision, με θραύσματα ακόμα στο πόδι της.
Οι κανόνες της EBU (της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης), που διοργανώνει τον διαγωνισμό, απαγορεύουν πολιτικές δηλώσεις. Έτσι, η τραγουδίστρια δεν αναφέρεται δημόσια στα όσα έζησε στο φεστιβάλ Nova κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας. Στο παρελθόν όμως έχει καταθέσει για την εμπειρία της στον ΟΗΕ.
Αντιδράσεις για την συμμετοχή του Ισραήλ
Η συμμετοχή του Ισραήλ στον φετινό διαγωνισμό έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Ο εθνικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας της Ιρλανδίας, RTÉ, ζήτησε από την EBU να επανεξετάσει τη συμμετοχή του Ισραήλ. Ο γενικός διευθυντής του, Κέβιν Μπάκχερστ, δήλωσε «σοκαρισμένος από τα συνεχιζόμενα γεγονότα στη Μέση Ανατολή, τον φρικτό αντίκτυπο στους αμάχους στη Γάζα και την τύχη των Ισραηλινών ομήρων».
Αντίστοιχα αιτήματα έκαναν και οι κρατικοί ραδιοτηλεοπτικοί φορείς της Ισπανίας και της Σλοβενίας.
Πάνω από 70 πρώην διαγωνιζόμενοι της Eurovision υπέγραψαν επιστολή ζητώντας τον αποκλεισμό του Ισραήλ από τον φετινό διαγωνισμό.
Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, από τις 7 Οκτωβρίου έχουν σκοτωθεί πάνω από 52.800 άνθρωποι, εκ των οποίων 2.700 αφότου επανεκκίνησε η ισραηλινή επίθεση.
Στο παρελθόν, άλλες χώρες έχουν αποκλειστεί: η Λευκορωσία το 2021 λόγω πολιτικού περιεχομένου στο τραγούδι της και η Ρωσία το 2022 εξαιτίας της εισβολής στην Ουκρανία.
Η Ραφαέλ δηλώνει πως προσπαθεί να μην επηρεάζεται από όσους αντιτίθενται στη συμμετοχή της χώρας της: «Όλοι έχουν απόψεις», είπε. «Εγώ βάζω τα πάντα στην άκρη και συγκεντρώνομαι σε αυτό που έχει πραγματική σημασία. Το φετινό σύνθημα είναι “ενωμένοι με τη μουσική” και γι’ αυτό είμαστε εδώ».
Η EBU ανέφερε ότι κατανοεί τις ανησυχίες σχετικά με την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, αλλά επέμεινε ότι στόχος της Eurovision είναι να παραμείνει μια «παγκόσμια διοργάνωση που προωθεί τη σύνδεση, τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη μέσω της μουσικής».
Παρόλα αυτά, το Ισραηλινό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας προειδοποίησε τους Ισραηλινούς θεατές να μην φορούν εβραϊκά ή ισραηλινά σύμβολα στον χώρο του διαγωνισμού.
«Υπήρξαν στιγμές που φοβήθηκα, ένιωσα άβολα, αλλά αυτό με κάνει να θυμάμαι συνεχώς γιατί βρίσκομαι εδώ και τον στόχο μου, που είναι να μεταδώσω όσο περισσότερη αγάπη μπορώ και να φέρω περηφάνια στη χώρα μου», είπε η Ραφαέλ.
Πέρσι, η Ισραηλινή τραγουδίστρια Εντέν Γκόλαν δήλωσε ότι είχε δεχθεί απειλές κατά της ζωής της και αποδοκιμάστηκε επί σκηνής.
«Νομίζω ότι το περιμένω», παραδέχτηκε η Ραφαέλ, όταν ρωτήθηκε αν περιμένει κι εκείνη αποδοκιμασίες. «Αλλά είμαστε εδώ για να τραγουδήσουμε, και θα δώσω την ψυχή μου για όλους».
Όπως αποκάλυψε, έχει κάνει πρόβες με ήχους στο παρασκήνιο ώστε να συνηθίσει πιθανού αντιπερισπασμούς.
Όταν τη ρώτησαν αν αυτό την αναστατώνει, απάντησε ότι καταπιέζει τα συναισθήματά της για να μείνει συγκεντρωμένη:
«Πιστεύω ότι έχω μεγάλο βάρος στους ώμους μου, μια πολύ μεγάλη ευθύνη. Πολλοί άνθρωποι στην πατρίδα μου περιμένουν κάτι από εμένα».
