Πρόκειται για ένα τεστ προσωπικότητας που αποσκοπεί στην αξιολόγηση ενός υποψηφίου για την εργασία (εν προκειμένω για διορισμό) και τη μελλοντική του επιτυχία και πορεία στην Ελληνική Δημόσια Διοίκηση.
Ο ΑΣΕΠ την δοκιμασία αυτή την αναφέρει ως «ένα σύνολο σαφώς ορισμένων και παρατηρήσιμων εργασιακών συμπεριφορών που, βάσει επιστημονικών ερευνών, σχετίζονται με την επιτυχημένη απόδοση στο σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον και, ειδικότερα, με το Ενιαίο Πλαίσιο Δεξιοτήτων του ν.4940/2022».
Το τεστ εργασιακής συμπεριφοράς περιλαμβάνει συνήθως 104 ερωτήσεις, αλλά ο ακριβής αριθμός μπορεί να ποικίλλει, για παράδειγμα στη δοκιμασία των δασοπόνων τον Ιούνιο του 2024 ήταν 76 ερωτήσεις.
Πράγματι, το ΑΣΕΠ στους δασοπόνους (1Γ/2024) είχε αναφέρει ότι «από τον τρόπο ιεράρχησης και των εβδομήντα έξι (76) τριάδων δηλώσεων προκύπτει η διακρίβωση των εννέα (9) δεξιοτήτων του Ενιαίου Πλαισίου Δεξιοτήτων, καθώς και συγκεκριμένη βαθμολογία για καθεμία από αυτές, υποδεικνύει τον βαθμό στον οποίο οι εργασιακές συμπεριφορές του υποψηφίου συνάδουν με τις εργασιακές συμπεριφορές ως απαιτούμενες για υψηλή απόδοση στην κάθε δεξιότητα του Ενιαίου Πλαισίου Δεξιοτήτων. Από τον μέσο όρο των εννέα (9) αυτών επιμέρους βαθμολογιών θα προκύψει ένας συνολικός βαθμός προσαρμογής κάθε υποψηφίου στο επιθυμητό σύνολο συμπεριφορών, που έχει οριστεί για το Δημόσιο Τομέα».
Κάθε ερώτηση περιέχει επομένως 3 δηλώσεις προς κατάταξη, ακολουθώντας μια κλίμακα «αναγκαστικής επιλογής». Στις δοκιμασίες που χρησιμοποιούν κλίμακα αναγκαστικής επιλογής, ο υποψήφιος αναγκάζεται να επιλέξει μεταξύ θετικών ή αρνητικών δηλώσεων, προκειμένου να αναδείξει τα δυνατά και αδύνατα σημεία του.
Δεν υπάρχουν σωστές και λανθασμένες απαντήσεις σε ένα τεστ εργασιακής συμπεριφοράς. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες προτιμήσεις όσον αφορά την απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις προσωπικότητας. Αυτό οφείλεται στις προσδοκίες των οργανισμών (εν προκειμένω το ΑΣΕΠ) που διοργανώνουν τους διαγωνισμούς και ως εκ τούτου θα προτιμούσαν οι υποψήφιοί τους να διαθέτουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.
Το τεστ δεν είναι χρονομετρημένο αλλά διαρκεί περίπου 20-25 λεπτά για να ολοκληρωθεί.
Δομή του τεστ και μορφή ερωτήσεων
– Τρεις (3) δηλώσεις.
– Όλες οι ερωτήσεις παρουσιάζονται με τη μορφήτριπλέτας αναγκαστικής επιλογής
– Πρώτον, επιλέγετε τη δήλωση πουσας περιγράφει καλύτερα. Από δω και στο εξής θα την αποκαλούμε τη δήλωση που σας περιγράφει περισσότερο.
– Στη συνέχεια, επιλέγεται τη δήλωση που σας περιγράφει καλύτερα από τις δύο υπόλοιπες.
– Η δήλωση που δεν επιλέξατε καθόλου θα ονομάζεται η δήλωση που σας περιγράφει «λιγότερο
Στην προκειμένη περίπτωση η δήλωση που μας περιγράφει περισσότερο θα πρέπει να είναι η δεύτερη «παραμένω ευγενικός/ή ακόμα και όταν οι άλλοι είναι αγενείς μαζί μου», καθώς η δήλωση αυτή σχετίζεται άμεσα με δύο βασικές δεξιότητες: προσανατολισμός στον πολίτη (ευγένεια, συνέπεια, θετική στάση ακόμη και σε δύσκολες συνθήκες είναι κεντρικά ζητούμενα) και ομαδικότητα (διατήρηση καλού κλίματος με συναδέλφους και συνεργάτες). Η συγκεκριμένη συμπεριφορά είναι εύκολα μετρήσιμη και πολύτιμη στον δημόσιο τομέα, όπου η ευγένεια και η ανθεκτικότητα στην πίεση επηρεάζουν άμεσα στην ποιότητα εξυπηρέτησης. Αφού την επιλέξουμε η οθόνη του υπολογιστή θα μας δείχνει μόνο τις δύο εναπομείνασες δηλώσεις ως εξής:
Η δεύτερη δήλωση που μας περιγράφει περισσότερο από τις δύο που έμειναν είναι η τελευταία «διαφοροποιώ τη συμπεριφορά μου ανάλογα με τη συγκεκριμένη περίσταση στην οποία βρίσκομαι» η οποία συνδέεται με: προσαρμοστικότητα (επίδειξη ευελιξίας και ικανότητας να ανταποκριθείς σε διαφορετικές απαιτήσεις) και επαγγελματισμός και ακεραιότητα (κατανόηση του ρόλου και της κατάστασης, ώστε να αντιδρά κάποιος με υπευθυνότητα). Η δήλωση αυτή είναι ένδειξη ώριμης, ευέλικτης και επαγγελματικής στάσης, σημαντικής για κάθε δημόσιο υπάλληλο.
Λιγότερο κατάλληλη είναι η πρώτη επιλογή «σκέφτομαι μακροπρόθεσμα» η οποία παρότι είναι σημαντική καθώς συνδέεται πιο έμμεσα με δεξιότητες όπως η οργάνωση και προγραμματισμός ή η ηγετικότητα, ωστόσο, δεν διατυπώνει άμεσα μια συμπεριφορά μετρήσιμη σε καθημερινές συναλλαγές με πολίτες ή σε περιβάλλον πίεσης, όπως οι άλλες δύο.
Αυτή η σειρά αποδίδει το ήθος και τις συμπεριφορές που επιδιώκει να ενισχύσει η Δημόσια Διοίκηση με το νέο θεσμικό πλαίσιο του Ν.4940/2022.
Καθώς αυτές οι δοκιμασίες αξιολογούν τις προσωπικές συμπεριφορικές προτιμήσεις και όχι τις διανοητικές ικανότητες, είναι σχεδόν αδύνατο κάποιος να προετοιμαστεί για αυτές με το να επιλύει όσες περισσότερες ερωτήσεις μπορεί.
Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν μερικές συμβουλές που μπορούν να σας βοηθήσουν να επιτύχετε καλύτερες επιδόσεις στα τεστ εργασιακής συμπεριφοράς.
Γνώρισε καλά τις 9 δεξιότητες:
Οι δηλώσεις στα τεστ αντιστοιχούν έμμεσα σε μία ή περισσότερες από τις παρακάτω δεξιότητες του Ενιαίου Πλαισίου Δεξιοτήτων (Ν. 4940/2022):
Πρόσεχε τις «πιασάρικες» δηλώσεις:
Κάποιες επιλογές φαίνονται θετικές αλλά δεν είναι οι καταλληλότερες για το δημόσιο πλαίσιο. Για παράδειγμα:
«Επιμένω στη γνώμη μου όταν πιστεύω ότι έχω δίκιο» (δείχνει εγωκεντρισμό και όχι επαγγελματισμό)
«Προσπαθώ να τελειώσω μια δουλειά μόνος μου για να είναι πιο ποιοτική» (μειώνει την ομαδικότητα)
Δώσε έμφαση στην ευγένεια, τη συνέπεια και τη προσαρμοστικότητα:
Σε όλες τα σενάρια του δημοσίου τομέα, η ευγένεια, η σταθερή συμπεριφορά και η συνεργασία θεωρούνται πυρήνας καλής εργασιακής συμπεριφοράς.
Προετοιμάσου με «τύπους» δηλώσεων:
Αναγνώρισε «μοτίβα» όπως:
«Όταν.. τότε εγώ…» (δείχνει αντίδραση στις περιστάσεις)
«Σκέφτομαι πρώτα… μετά…» (δείχνει οργάνωση ή προγραμματισμό)
«Παρά τις δυσκολίες, προσπαθώ να…» (δείχνει προσαρμοστικότητα ή επιμονή)
Διάλεξε δηλώσεις που δείχνουν υπευθυνότητα, όχι αποστασιοποίηση:
Αποφύγετε επιλογές που υποδηλώνουν:
«Αφήνω τον χρόνο να δείξει»
«Αν κάτι δεν πάει καλά, δεν επιμένω»
«Αν κάποιος είναι δύσκολος, τον αποφεύγω»
