Κατατέθηκε στη Βουλή η τροπολογία για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό – Τι προβλέπει.
Τροπολογία που επιφέρει εκτεταμένες αλλαγές στον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) κατατέθηκε στη Βουλή από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε εναρμόνιση με τις πρόσφατες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (146-149/2025). Οι ρυθμίσεις αφορούν άμεσα χιλιάδες ιδιοκτήτες, μηχανικούς, εργολάβους και επενδυτές σε όλη τη χώρα και ιδίως σε αστικά και τουριστικά κέντρα, όπου η οικοδομική δραστηριότητα βασίστηκε σε κίνητρα του ΝΟΚ.
Η τροπολογία προβλέπει ότι τα κίνητρα και οι προσαυξήσεις δόμησης, τα οποία μέχρι σήμερα εφαρμόζονταν απευθείας μέσω των οικοδομικών αδειών, θα μπορούν πλέον να χρησιμοποιούνται μόνο εφόσον έχουν ενσωματωθεί στα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια. Δημιουργείται έτσι ένα νέο θεσμικό πλαίσιο «ζωνών κινήτρων», στο οποίο θα λαμβάνονται υπόψη στοιχεία όπως η θέση και η οικιστική πυκνότητα κάθε περιοχής.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η πρόβλεψη ότι όλες οι οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί με βάση τα καταργούμενα κίνητρα, αλλά δεν έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται έως την 11η Δεκεμβρίου 2024, θα πρέπει να αναθεωρηθούν υποχρεωτικά. Η αναθεώρηση θα γίνεται άμεσα, χωρίς κόστος για τον ενδιαφερόμενο, και συνοδεύεται από πρόβλεψη επιστροφής των τελών που καταβλήθηκαν για τα πλέον άκυρα τμήματα της άδειας.
Για άδειες που έχουν εκδοθεί με τα κίνητρα και έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται μέχρι την παραπάνω ημερομηνία, η χρήση των κινήτρων διατηρείται, χωρίς όμως να επιτρέπεται επέκτασή τους, εκτός αν αυτό επιτρέπεται από τον τρέχοντα πολεοδομικό σχεδιασμό.
Μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες είναι η καθιέρωση «περιβαλλοντικού ισοδυνάμου», το οποίο θα λειτουργεί ως αντιστάθμισμα για τις περιπτώσεις όπου οι άδειες ακυρώνονται ή αμφισβητούνται δικαστικά. Το μέτρο αυτό περιλαμβάνει καταβολή τέλους και την εκπόνηση ειδικών σχεδίων ανάπλασης ή περιβαλλοντικών παρεμβάσεων από τους δήμους. Έτσι, αποτρέπεται η δημιουργία ημιτελών κτισμάτων που θα υποβάθμιζαν το αστικό περιβάλλον.
Αξιοσημείωτο είναι ότι με την τροπολογία καταργούνται ρητά συγκεκριμένες διατάξεις του ΝΟΚ που είχαν κριθεί αντισυνταγματικές, όπως η μη προσμέτρηση παταριών στον συντελεστή δόμησης και η δυνατότητα κατασκευής χώρων άνω των 35 τ.μ. πάνω από το επιτρεπόμενο ύψος.
Παρά το γεγονός ότι η τροπολογία διακηρύσσει πως διασφαλίζει τα έργα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) και τα ΕΣΠΑ, στην πράξη φαίνεται να οδηγεί στο αντίθετο αποτέλεσμα. Συγκεκριμένα, θέτει ως προϋπόθεση για τη συνέχιση των οικοδομικών εργασιών στις σχετικές άδειες την έγκριση του Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλεων (Ε.Σ.Π.Ι.Α.Π.), το οποίο, σύμφωνα με την ίδια την τροπολογία, απαιτεί έως και δύο χρόνια για να εκπονηθεί.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα έργα, τα οποία έχουν ενταχθεί σε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα και φέρουν αυστηρά χρονοδιαγράμματα υλοποίησης, κινδυνεύουν να «παγώσουν» για μια διετία. Μέχρι να εγκριθεί το σχετικό Ε.Σ.Π.Ι.Α.Π., τα περισσότερα από αυτά τα προγράμματα θα έχουν ήδη λήξει, καθιστώντας την όποια προστασία προσχηματική.
