Θλίψη προκάλεσε στον αρχαιολογικό και ακαδημαϊκό κόσμο η είδηση του θανάτου του διακεκριμένου Κρητικού αρχαιολόγου Γιάννη Τζεδάκι, μιας εμβληματικής φυσιογνωμίας που άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στη μελέτη, ανάδειξη και προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.
Ο Γιάννης Τζεδάκις έφυγε από τη ζωή την Τετάρτη 14 Μαΐου σε ηλικία 86 ετών.
Υπήρξε ο αρχαιολόγος που έφερε στο φως το Υστερομινωικό νεκροταφείο των Αρμένων στο Ρέθυμνο, μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις του 20ού αιώνα στον ελλαδικό χώρο. Η ανασκαφή 232 λαξευτών τάφων και η αποκάλυψη άνω των 1.000 σκελετών κατέστησε τη Νεκρόπολη των Αρμένων σημείο αναφοράς για την επιστημονική κοινότητα διεθνώς, λόγω της έκτασης, της χρονικής διάρκειας χρήσης και των ευρημάτων της.
Πέρα από το ανασκαφικό του έργο, ο Τζεδάκις διακρίθηκε για τη διοικητική του δράση. Υπηρέτησε με αφοσίωση στις Εφορείες Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Δυτικής Κρήτης – που ο ίδιος οργάνωσε εκ θεμελίων – των Κυκλάδων και του Ηρακλείου (1970–1982), ενώ αργότερα τοποθετήθηκε στην Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας (1991–1993).
Καθοριστική υπήρξε η συμβολή του και στην κεντρική αρχαιολογική διοίκηση του Υπουργείου Πολιτισμού, όπου διετέλεσε Διευθυντής Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (1982–1990, 1993–1997) και Γενικός Διευθυντής Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς (1997–1998). Σε αυτή τη θέση, συνέβαλε ενεργά στη διαμόρφωση του νέου αρχαιολογικού νόμου, καθώς και στον καθορισμό ζωνών προστασίας αρχαιολογικών χώρων και στην προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς στο εξωτερικό, μέσω περιοδικών εκθέσεων.
Με πρωτοβουλία του ιδρύθηκε το Κέντρο Λίθου και το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων (1983), ενώ με τη διεθνή του δραστηριότητα συνέδεσε την Ελλάδα με φορείς όπως το ICOM και την UNESCO. Υπήρξε πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Μουσείων Αρχαιολογίας και Ιστορίας (ICMAH, ICOM), εκπρόσωπος της χώρας στη Διεθνή Επιτροπή για την επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών της UNESCO (1982–1990, 1994–1998) και συνιδρυτής του ελληνικού τμήματος του ICOM, στο οποίο διετέλεσε και πρώτος πρόεδρος.
Την περίοδο 2000–2004 εργάστηκε ως πολιτιστικός σύμβουλος στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, προωθώντας την προβολή της ελληνικής αρχαιολογικής κληρονομιάς παγκοσμίως.
Όπως σημείωσε ο στενός του φίλος και επίσης αρχαιολόγος Αντώνης Βασιλάκης, ο εκλιπών υπήρξε ο άνθρωπος που θεμελίωσε και ανέδειξε την αρχαιολογική υπηρεσία σε Χανιά και Ρέθυμνο, επιδεικνύοντας απαράμιλλες διοικητικές ικανότητες τόσο σε τοπικό όσο και σε κεντρικό επίπεδο.
Η απώλεια του Γιάννη Τζεδάκι αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό στην επιστημονική κοινότητα, ωστόσο το έργο και η παρακαταθήκη του θα συνεχίσουν να εμπνέουν τις νεότερες γενιές αρχαιολόγων.
Λίνα Μενδώνη: Υπηρέτησε πολύπλευρα την προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς
«Με θλίψη πληροφορήθηκα την απώλεια του Γιάννη Τζεδάκι, ενός σημαντικού αρχαιολόγου και δημόσιου λειτουργού που υπηρέτησε πολύπλευρα την προστασία
και την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Ο Γιάννης Τζεδάκις διέγραψε γόνιμη σταδιοδρομία στο Υπουργείο Πολιτισμού, διερχόμενος ολόκληρη την κλίμακα της ιεραρχίας. Επιμελητής και, κατόπιν, προϊστάμενος στις Εφορείες Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Δυτικής Κρήτης, Κυκλάδων, καθώς και στην Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας, επί πολλά χρόνια Διευθυντής Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, και αργότερα, Γενικός Διευθυντής Αρχαιοτήτων. Με πολύπλευρη δράση στο εσωτερικό και το εξωτερικό, υπήρξε συνιδρυτής του ελληνικού τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων, όπως και πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Μουσείων Αρχαιολογίας και Ιστορίας.
Ο Γιάννης Τζεδάκις συνδύασε την ανασκαφική έρευνα, στην οποία επιδόθηκε στην Κρήτη, με τη διοργάνωση σημαντικών εκθέσεων, και με τη θεσμική προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Στην οικογένειά του και τους φίλους του απευθύνω ειλικρινέστατα συλλυπητήρια» αναφέρει από την πλευρά της η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
