Η ανησυχία εντείνεται από την πιθανότητα διακοπής της κυκλοφορίας στα Στενά του Ορμούζ, ένα κρίσιμο πέρασμα για την παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια.
Η πολεμική σύρραξη μεταξύ Ισραήλ και Ιράν συνεχίζει να κλιμακώνεται, εντείνοντας την αβεβαιότητα στην παγκόσμια σκηνή και καθιστώντας πρόωρη οποιαδήποτε πλήρη αποτίμηση των επιπτώσεων στην παγκόσμια οικονομία. Οι πρώτες ενδείξεις, ωστόσο, δείχνουν αύξηση της τιμής του πετρελαίου, αύξηση του κόστους των μεταφορών και ενίσχυση πληθωριστικών πιέσεων, ως άμεσες και βραχυπρόθεσμες επιδράσεις από τη νέα γεωπολιτική κρίση.
Η ανησυχία εντείνεται από την πιθανότητα διακοπής της κυκλοφορίας στα Στενά του Ορμούζ, ένα κρίσιμο πέρασμα για την παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια, από το οποίο διέρχεται περίπου το 21% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαιοειδών. Το ενδεχόμενο αυτό επαναφέρει στο προσκήνιο τις επιπτώσεις της γεωπολιτικής αστάθειας στην παγκόσμια οικονομία και ιδιαίτερα στο διεθνές εμπόριο.
Πρόσφατη μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ρίχνει φως στον ευρύτερο αντίκτυπο των πολεμικών συγκρούσεων. Η ανάλυση, που βασίστηκε σε δεδομένα από 143 χώρες για την περίοδο 1980–2021, επιβεβαιώνει πως η αυξημένη παγκόσμια αβεβαιότητα –ανεξαρτήτως αιτίας– ασκεί ισχυρή αρνητική επίδραση στο διμερές εμπόριο.
Συγκεκριμένα, κάθε αύξηση της παγκόσμιας αβεβαιότητας κατά μία τυπική απόκλιση οδηγεί, σύμφωνα με τους ερευνητές του ΔΝΤ, σε μείωση της διμερούς εμπορικής δραστηριότητας κατά περίπου 4,5%.
Το πλήγμα δεν είναι ομοιόμορφο μεταξύ των χωρών, αλλά διαφοροποιείται ανάλογα με την εξάρτηση από το εξωτερικό εμπόριο. Κράτη με υψηλή εισαγωγική εξάρτηση, όπως η Ελλάδα, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στις αναταράξεις, καθώς η ζήτηση σε αυτά διαμορφώνει αποφασιστικά τις εμπορικές ροές. Μεγαλύτερες επιπτώσεις παρατηρούνται στους βιομηχανικούς και ενεργειακούς κλάδους, ενώ γεωγραφικά οι απώλειες είναι εντονότερες στις αφρικανικές χώρες, που εξαρτώνται συχνά από περιορισμένες εξαγωγικές αγορές ή βασικά εισαγόμενα προϊόντα.
Η εμπορική δραστηριότητα του Ιράν, το οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης, θα επηρεασθεί. Οι σημαντικότεροι εμπορικοί του εταίροι στην περιοχή περιλαμβάνουν το Ιράκ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Τουρκία, το Πακιστάν και το Αφγανιστάν.
Η Ελλάδα διατηρεί περιορισμένες εμπορικές σχέσεις με το Ιράν. Το 2023 οι ελληνικές εξαγωγές προς το Ιράν δεν ξεπέρασαν τα 19 εκατ. δολάρια, ενώ οι εισαγωγές διαμορφώθηκαν στα 17 εκατ. δολάρια.
