Τη δυσκολία πρόσβασης των Ελλήνων στον δανεισμό αναδεικνύει με σαφήνεια το 4ο «Βαρόμετρο της Αγοράς Ακινήτων» που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του live webinar που διοργάνωσε με τίτλο «Ακίνητα 2025.Checkpoint», στη «βιβλιοθήκη 5 αιώνων της ΕΣΗΕΑ, από τον επενδυτή και αναλυτή Ηλία Παπαγεωργιάδη.
Συγκεκριμένα, το 69% των ερωτηθέντων θεωρεί σήμερα πως οι συνθήκες για τη λήψη στεγαστικού δανείου είναι δύσκολη. Ειδικότερα, το 42% εκτιμά ότι η διαδικασία είναι «πολύ δύσκολη», ενώ το 27% τη χαρακτηρίζει «μάλλον δύσκολη», ποσοστά αυξημένα σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2024, όταν τα αντίστοιχα νούμερα ήταν 30% και 35%. Η εικόνα αυτή οφείλεται κυρίως στο αυξημένο κόστος δανεισμού εξαιτίας των υψηλών επιτοκίων. Την ίδια στιγμή, η πρόθεση για άμεση αγορά ακινήτου έχει υποχωρήσει σημαντικά. Παρότι το 23% των συμμετεχόντων στην έρευνα δηλώνει ότι ενδιαφέρεται να αγοράσει κάποιο ακίνητο, μόλις το 22% αυτών -δηλαδή το 5% του συνολικού δείγματος- αναφέρει πως είναι έτοιμο να προχωρήσει σε συναλλαγή μέσα στο επόμενο εξάμηνο ή δωδεκάμηνο. Το αντίστοιχο ποσοστό τον Νοέμβριο ήταν 34% των υποψηφίων αγοραστών, ή 7,8% του συνόλου.
Πλέον, η πλειοψηφία μεταθέτει τις αποφάσεις της για αργότερα , καθώς το 26% εκτιμά ότι θα αγοράσει μέσα στην επόμενη τριετία, ενώ το 51% απαντά πως «κάποια στιγμή στο μέλλον» θα πραγματοποιήσει την επένδυση. Το συγκεκριμένο ποσοστό έχει αυξηθεί αισθητά – από 40% τον Νοέμβριο του 2024.
Σύμφωνα με τον επενδυτή και αναλυτή Ηλία Παπαγεωργιάδη, το 4ο Βαρόμετρο καταγράφει για πρώτη φορά μια σημαντική μεταβολή στις ισορροπίες της κτηματαγοράς. «Για πολλά χρόνια η ζήτηση ξεπερνούσε την προσφορά, με περισσότερους πραγματικούς αγοραστές από πωλητές. Πλέον, για πρώτη φορά, οι αριθμοί αντιστρέφονται. Οι πραγματικοί αγοραστές είναι λιγότεροι από τους πωλητές. Αν αυτή η τάση συνεχιστεί, θα οδηγήσει σε αλλαγή σκηνικού στην αγορά», σχολιάζει χαρακτηριστικά.
Η υποχώρηση της αγοραστικής δυναμικής, σε συνδυασμό με την πίεση του πληθωρισμού, τα υψηλά επιτόκια και τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, δείχνει να φέρνει την κτηματαγορά σε μια κρίσιμη καμπή. Από τη μία πλευρά, υπάρχουν ακίνητα προς πώληση – συχνά σε τιμές που αντανακλούν τις αξίες του 2022 ή του 2023. Από την άλλη, οι αγοραστές περιμένουν καλύτερες συνθήκες, είτε από άποψη κόστους είτε δανειστικής δυνατότητας.
Η τάση μετατοπίζεται προς ακίνητα με χαμηλότερο κόστος, συνήθως εκτός μεγάλων αστικών κέντρων ή σε περιοχές με ανάγκες ανακαίνισης. Οι υψηλές τιμές των προηγούμενων ετών, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα γύρω από τα επιτόκια και τη δυσκολία πρόσβασης στο δανεισμό, ωθούν μεγάλο μέρος των υποψήφιων αγοραστών σε στάση αναμονής. Ταυτόχρονα, ενισχύουν τη ζήτηση για πιο προσιτές και μικρότερες κατοικίες, συχνά παλαιότερες ή απομακρυσμένες από το κέντρο.
Η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα αποτυπώνεται με σαφήνεια: η ανάγκη για ιδιόκτητη κατοικία παραμένει υψηλή, αλλά τα εμπόδια είναι πλέον περισσότερα από ποτέ – και το όνειρο της αγοράς σπιτιού, για πολλούς, φαίνεται να απομακρύνεται.
