Η Τράπεζα της Ελλάδος τονίζει τη σημασία διατήρησης και ενίσχυσης της φορολογικής προοδευτικότητας, δηλαδή οι υψηλότερες εισοδηματικές τάξεις να συνεισφέρουν αναλογικά περισσότερο.
Την ανάγκη για στοχευμένες μεταρρυθμίσεις στην άμεση φορολογία ως μέσο ενίσχυσης της δημοσιονομικής σταθερότητας αναδεικνύει η Τράπεζα της Ελλάδος στην Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής 2024-2025.
Η έκθεση προτείνει την ενίσχυση της προοδευτικότητας στο φορολογικό σύστημα, επισημαίνοντας ότι αποτελεί βασικό εργαλείο τόσο για την καταπολέμηση του φαινομένου της φορολογικής διάβρωσης (fiscal drag), όσο και για την πιο δίκαιη κατανομή των φορολογικών βαρών. Οι επιδράσεις της φορολογικής διάβρωσης είναι πολύπλευρες, επηρεάζοντας τα δημόσια έσοδα, τους μέσους φορολογικούς συντελεστές και την κατανομή του εισοδήματος. Ως αποτέλεσμα, προκύπτουν σημαντικές προκλήσεις για τον σχεδιασμό ενός δίκαιου και αποτελεσματικού φορολογικού συστήματος, ιδιαίτερα σε περιβάλλον περιορισμένων δημοσιονομικών περιθωρίων. Οι αρμόδιοι φορείς καλούνται να διασφαλίσουν μια ισορροπία ανάμεσα στη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης και τη διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας.
Η ποσοτικοποίηση της φορολογικής διάβρωσης και η ενσωμάτωσή της στον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό δύναται να βελτιώσει την ακρίβεια των προβλέψεων και να επιτρέψει πιο στοχευμένες πολιτικές παρεμβάσεις.
Η Τράπεζα της Ελλάδος τονίζει τη σημασία διατήρησης και ενίσχυσης της φορολογικής προοδευτικότητας, δηλαδή οι υψηλότερες εισοδηματικές τάξεις να συνεισφέρουν αναλογικά περισσότερο. Αυτό όχι μόνο ενισχύει τη δικαιοσύνη, αλλά λειτουργεί και ως σταθεροποιητικός μηχανισμός σε περιόδους μεταβλητότητας. Σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού, ένα προοδευτικό φορολογικό σύστημα μπορεί να απορροφήσει μέρος των αυξήσεων του εισοδήματος, μειώνοντας έτσι τη ζήτηση και συμβάλλοντας στον περιορισμό του πληθωρισμού. Αντίστροφα, σε ύφεση, οι χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις, που φορολογούνται λιγότερο, ενισχύουν την κατανάλωση.
Ειδικότερα, η Τράπεζα σημειώνει ότι σε περιόδους πληθωρισμού, χωρίς ανάλογη αναπροσαρμογή των φορολογικών κλιμακίων, οι φορολογούμενοι καταλήγουν να επιβαρύνονται δυσανάλογα, παρότι η αγοραστική τους δύναμη δεν αυξάνεται. Για παράδειγμα, μία ονομαστική αύξηση μισθού κατά 3% μπορεί να ωθήσει τον εργαζόμενο σε υψηλότερο φορολογικό συντελεστή, αυξάνοντας τη φορολογική του επιβάρυνση χωρίς ουσιαστικό όφελος.
Παράλληλα, θετικά αξιολογεί η ΤτΕ την πρόσφατη παρέμβαση στον τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών μέσω της καθιέρωσης ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος. Σύμφωνα με την έκθεση, το μέτρο αυτό ενισχύει τη διαφάνεια και περιορίζει την εκτεταμένη φοροδιαφυγή σε αυτή την επαγγελματική κατηγορία, διευρύνοντας τη φορολογική βάση και αποκαθιστώντας ένα στοιχειώδες αίσθημα φορολογικής δικαιοσύνης.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στην ανάγκη ενίσχυσης των παραγωγικών επενδύσεων μέσω φορολογικών κινήτρων. Η Τράπεζα της Ελλάδος προτείνει την εφαρμογή στοχευμένων ελαφρύνσεων για νεοφυείς επιχειρήσεις, καθώς και για επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη, ψηφιακή τεχνολογία και πράσινη μετάβαση. Όπως εκτιμά, τέτοιες παρεμβάσεις μπορούν να αποδώσουν μακροπρόθεσμα πολλαπλασιαστικά οφέλη για την εθνική οικονομία, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητά της.
