Σταθερές τουλάχιστον έως το 2027 θα παραμείνουν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, όπως επιβεβαίωσε σε συνέντευξή του ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Κώτσηρας, επιχειρώντας να βάλει «φρένο» σε ένα νέο κύμα φορολογικών επιβαρύνσεων για τους ιδιοκτήτες.
Η απόφαση για «πάγωμα» των αντικειμενικών αξιών αποκτά επίσημο χαρακτήρα και ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη φορολογική πολιτική για τα ακίνητα τα επόμενα χρόνια.
Όπως δήλωσε ο κ. Κώτσηρας, ενδεχόμενη αύξηση των αντικειμενικών αξιών θα πυροδοτούσε νέο κύκλο ανόδου στις τιμές πώλησης των ακινήτων και θα μετέφερε επιπλέον φορολογικό βάρος στους πολίτες. Στην πράξη, το πάγωμα των τιμών ζώνης σημαίνει ότι για τα επόμενα τουλάχιστον δύο χρόνια, το Δημόσιο δεν θα προχωρήσει σε νέα αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, διατηρώντας τη φορολογική βάση στα επίπεδα της τελευταίας αναθεώρησης του 2022.
Φορολογική ανάσα για τους ιδιοκτήτες
Η επιλογή της σταθερότητας λειτουργεί ανακουφιστικά κυρίως για τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Με τη διατήρηση των αντικειμενικών αξιών στα ίδια επίπεδα, παραμένουν σταθεροί και οι φόροι που υπολογίζονται με βάση αυτές: ο ΕΝΦΙΑ, οι φόροι μεταβίβασης, οι γονικές παροχές και οι δωρεές. Ιδίως για περιοχές που είχαν δει θεαματικές αυξήσεις στην τελευταία αναπροσαρμογή – όπως το Πέραμα, το Μενίδι και περιοχές της Δυτικής Αττικής – η απόφαση αυτή αποτρέπει νέα εκτίναξη των φορολογικών επιβαρύνσεων.
Επιπλέον, η διατήρηση των τιμών ζώνης διευκολύνει τις κληρονομιές και τις μεταβιβάσεις, προσφέροντας στα νοικοκυριά τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε τακτοποιήσεις χωρίς τον φόβο επιπλέον κόστους.
Ωστόσο, οι αντικειμενικές αξίες χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για φορολογικούς σκοπούς και δεν επηρεάζουν άμεσα τις τιμές, οι οποίες διαμορφώνονται στην αγορά, ούτε και τα ενοίκια.
Σε συνθήκες αυξημένης επενδυτικής δραστηριότητας, ειδικά από ξένα κεφάλαια, το χαμηλό επίπεδο των αντικειμενικών αξιών ευνοεί τις συναλλαγές και προσφέρει φορολογικά κίνητρα, χωρίς όμως να επιδρά στις ανοδικές πιέσεις της αγοράς, οι οποίες, όπως έχει τονιστεί πολλάκις, αποτελούν ένα ζήτημα περιορισμένης προσφοράς. Τα ενοίκια συνεχίζουν να ανεβαίνουν, και η αγοραστική πρόσβαση των νέων παραμένει περιορισμένη, καθώς το κόστος κατοικίας δεν καθορίζεται από τις αντικειμενικές, αλλά από την ανισορροπία της ζήτησης και της προσφοράς.
Είναι χαρακτηριστικό πως οι αντικειμενικές αξίες άλλαξαν τελευταία φορά το 2021, και παραμένουν αμετάβλητες από την 1η Ιανουαρίου του 2022 έως και σήμερα. Ωστόσο, παρά το «πάγωμα» των αξιών, οι εμπορικές τιμές των ακινήτων συνεχίζουν να αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς, διευρύνοντας το χάσμα μεταξύ φορολογικής και πραγματικής αξίας. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, την τριετία 2022–2024 οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν σωρευτικά κατά περίπου 37,5%, με μέσο ετήσιο ρυθμό ανόδου άνω του 11%. Ως εκ τούτου, το αποτέλεσμα είναι μία αναντιστοιχία στην αγορά καθώς οι φόροι μεταβίβασης και ο ΕΝΦΙΑ εξακολουθούν να υπολογίζονται με βάση μια σταθερή αξία, την ώρα που τα ενοίκια και οι τιμές πώλησης κινούνται αδιάκοπα ανοδικά και χωρίς ιδιαίτερα ρυθμιστικά αντίβαρα.
