Νέα ανάλυση από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας προβλέπει τη συνέχιση της μείωσης και της γήρανσης του πληθυσμού της Ελλάδας τις επόμενες τρεις δεκαετίες. Το φαινόμενο της υπογεννητικότητας δεν είναι απλώς δημογραφικό, αλλά συνδέεται άμεσα με μια σειρά από κοινωνικά προβλήματα, όπως η φυγή των νέων και το πρόβλημα της στέγασης.
Στην ανάλυση του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με τίτλο «”Δημογραφικό” και υπογεννητικότητα στην Ελλάδα σήμερα: δημογραφικές αδράνειες και κοινωνικές προκλήσεις», η επίκουρη καθηγήτρια Ιφιγένεια Κοκκάλη επισημαίνει την κατάρρευση των γεννήσεων. Το 2023, οι γεννήσεις έφτασαν τις 72,3 χιλιάδες, αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στο μισό του μέσου όρου της περιόδου 1951-1970.
Η χώρα μας καταγράφει σήμερα έναν από τους χαμηλότερους δείκτες γονιμότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με 1,3 έως 1,4 παιδιά ανά γυναίκα, μέγεθος που απέχει πολύ από το όριο αναπαραγωγής του πληθυσμού (2,07 παιδιά ανά γυναίκα).
«Γκρίζα Ελλάδα»: Μείωση πληθυσμού και γήρανση
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, ο πληθυσμός της Ελλάδας έχει μειωθεί κατά σχεδόν 500 χιλιάδες άτομα μεταξύ 2011 και 2024. Αυτή η μείωση οφείλεται σταθερά στα αρνητικά φυσικά ισοζύγια (λιγότερες γεννήσεις από θανάτους) και στα αρνητικά μεταναστευτικά ισοζύγια.
Παράλληλα, η Ελλάδα είναι μια από τις πιο γηρασμένες χώρες στην Ευρώπη, με σχεδόν το 23% των κατοίκων της να είναι άνω των 65 ετών. Το 2023, οι πολίτες άνω των 65 ήταν σχεδόν 1 εκατομμύριο περισσότεροι από τους νέους 0-14 ετών, ενώ ένα στα πέντε άτομα των γενεών του 1980 επιλέγει την ατεκνία.
Η ανάλυση υπενθυμίζει πως η μείωση του πληθυσμού ξεκίνησε το 2011, μετά το τέλος της μαζικής εισροής αλλοδαπών που είχε παρατηρηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες και είχε συμβάλει στην αύξηση της γεννητικότητας και στην επιβράδυνση της γήρανσης του πληθυσμού.
Γιατί οι νέοι εγκαταλείπουν τη χώρα ή αναβάλλουν τη δημιουργία Οικογένειας;
Η έρευνα εστιάζει στους βασικούς λόγους που συμβάλλουν στο δημογραφικό πρόβλημα, πέρα από τα καθαρά στατιστικά δεδομένα:
- Αναζήτηση εργασίας και αξιοκρατίας: Η φυγή των νέων Ελλήνων και Ελληνίδων δεν οφείλεται μόνο στην οικονομική κρίση, αλλά κυρίως στην αναζήτηση αξιοπρεπούς εργασίας με προοπτικές εξέλιξης, ικανοποιητικές απολαβές και καλές συνθήκες. Η έλλειψη αξιοκρατίας στη χώρα αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες που τους ωθούν στην αποδημία.
- Το στεγαστικό: Το στεγαστικό πρόβλημα αναδεικνύεται σε μείζον εμπόδιο για τη δημιουργία οικογένειας. Η δυσκολία στην εύρεση στέγης επηρεάζει την ηλικία αποχώρησης από την οικογενειακή εστία, καθυστερώντας την πρώτη συμβίωση και, κατ’ επέκταση, την τεκνοποίηση.
Συμπερασματικά, το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας αποτελεί μια σύνθετη κοινωνική πρόκληση που απαιτεί άμεσες παρεμβάσεις τόσο στο οικονομικό πεδίο όσο και στην αντιμετώπιση χρόνιων παθογενειών, ώστε να δοθούν κίνητρα στους νέους να παραμείνουν και να δημιουργήσουν οικογένεια στη χώρα.
Διαβάστε την πλήρη ανάλυση
Δ
Υπογεννητικότητα: Γιατί μειώνεται ο πληθυσμός; – Οι κοινωνικές προκλήσεις της επόμενης μέρας
