Σήμερα θα βρείτε 35 προσεχτικά επιλεγμένες ερωτήσεις και απαντήσεις από το Σύνταγμα, όπως θα μπορούσαν να τεθούν στην προφορική δοκιμασία του 4ου εισαγωγικού διαγωνισμού ΕΣΔι δικαστικών υπαλλήλων που θα διεξαχθεί τον Νοέμβριο που μας έρχεται.
Η προφορική δοκιμασία του εισαγωγικού διαγωνισμού της ΕΣΔι για δικαστικούς υπαλλήλους είναι ίσως το πιο απαιτητικό στάδιο, γιατί δεν μετράει μόνο η γνώση, αλλά και ο τρόπος που τη μεταδίδετε.
Θα βρεθείτε μπροστά σε έμπειρους δικαστές, οι οποίοι γνωρίζουν σε βάθος το Σύνταγμα και τους νόμους. Οι ερωτήσεις τους μπορεί να φαίνονται απλές, κρύβουν όμως συχνά «παγίδες» για να διαπιστώσουν αν κατανοείτε πραγματικά την έννοια κάθε διάταξης.
Η εξέταση διαρκεί αρκετή ώρα, γίνεστε μέρος ομάδας, και οι ερωτήσεις περνούν από τον έναν στον άλλο υποψήφιο. Οι απαντήσεις σας δεν χρειάζεται να είναι μεγάλες, μετράει περισσότερο να είναι καθαρές, ουσιαστικές και ακριβείς.
Ακόμη κι αν δεν θυμάστε άρθρο κατά λέξη, έχει σημασία να δείξετε ότι καταλαβαίνετε τον πυρήνα της διάταξης και το νόημά της.
Παρακάτω συγκεντρώθηκαν 35 χαρακτηριστικές ερωτήσεις και απαντήσεις από το Σύνταγμα, διατυπωμένες με τρόπο που θα μπορούσαν να τις χρησιμοποιήσει ένας δικαστής στο Εφετείο Αθηνών ή στον Άρειο Πάγο, προκειμένου να εξοικειωθείτε με το ύφος της εξέτασης και να μειώσετε το άγχος σας.
Δείτε τες σαν μια πρόβα, μια ευκαιρία να μάθετε τι θα απαντήσετε, να οργανώσετε τον τρόπο που απαντάτε και να αποκτήσετε αυτοπεποίθηση για την κρίσιμη στιγμή.
1. Τι σημαίνει το «δεδικασμένο»;
Οι τελεσίδικες αποφάσεις έχουν δεσμευτική ισχύ, οι αποφάσεις των ανώτατων δικαστηρίων ισχύουν για όλους (άρθρο 95).
2. Τι είναι οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου;
Έκτακτες πράξεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, σε επείγουσες και απρόβλεπτες ανάγκες, ισχύουν μόνο αν κυρωθούν από τη βουλή σε 40 ημέρες (άρθρο 44 παρ. 1).
3. Ποια είναι η πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας;
Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 2).
4. Ποιες είναι οι εγγυήσεις για το απόρρητο της επικοινωνίας;
Προστατεύεται συνταγματικά, άρση χωρεί μόνο με δικαστική απόφαση για εθνική ασφάλεια ή σοβαρά εγκλήματα (άρθρο 19).
5. Τι σημαίνει η «καταχρηστική άσκηση δικαιώματος»;
Σημαίνει ότι κανένα δικαίωμα δεν ασκείται εις βάρος του κοινωνικού συνόλου (άρθρο 25 παρ. 3).
6. Σε ποιον ανήκει η νομοθετική εξουσία;
Στη βουλή και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (άρθρο 26).
7. Επιτρέπεται η αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειας;
Ναι, μόνο αν αποκτήθηκε με απάτη ή αν ο πολίτης έδρασε υπέρ ξένης δύναμης (άρθρο 4 παρ. 3).
8. Είναι δημόσιες οι συνεδριάσεις των δικαστηρίων;
Ναι, αλλά μπορούν να γίνουν κεκλεισμένων των θυρών για λόγους ηθικής ή δημόσιας τάξης.
9. Ποιο είναι το πολίτευμα της Ελλάδας;
Προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία (άρθρο 1).
10. Τι περιλαμβάνει η βουλευτική ασυλία;
Ανεύθυνο (δεν διώκεται ο βουλευτής για γνώμη ή ψήφο) και ακαταδίωκτο (δεν διώκεται χωρίς άδεια βουλής εκτός αυτόφωρου) (άρθρα 61-62).
11. Μπορεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να προκηρύξει δημοψήφισμα για οποιοδήποτε θέμα;
Όχι, μόνο για κρίσιμα εθνικά θέματα ή νομοσχέδια (εκτός δημοσιονομικών) (άρθρα 44 παρ. 2).
12. Τι σημαίνει ότι ο βουλευτής είναι αντιπρόσωπος του Έθνους;
Ότι εκπροσωπεί όλους τους Έλληνες, όχι μόνο την εκλογική του περιφέρεια (άρθρο 51 παρ. 2).
13. Τι είναι νομοθετική εξουσιοδότηση;
Εξουσία που δίνει η βουλή στη διοίκηση για να εκδώσει κανονιστικές πράξεις σε ειδικά θέματα.
14. Πώς ορίζει το Σύνταγμα το δάσος και τη δασική έκταση;
Δάσος είναι οργανική ένωση ξυλωδών φυτών ενώ δασική έκταση είναι αραιότερη βλάστηση αλλά με δασικό χαρακτήρα (άρθρο 24).
15. Μπορούν τα δικαστήρια να ελέγχουν τη συνταγματικότητα των νόμων;
Ναι, όλοι οι δικαστές έχουν υποχρέωση να μην εφαρμόζουν αντισυνταγματικούς νόμους (άρθρο 93 παρ. 4).
16. Ποιες είναι οι διαφορές κανονιστικής και ατομικής πράξης;
Η κανονιστική πράξη είναι γενική και αφηρημένη και αφορά μεγάλη ομάδα ατόμων, ενώ η ατομική πράξη αφορά συγκεκριμένο πρόσωπο ή περίπτωση.
17. Τι σημαίνει η αρχή της διάκρισης των εξουσιών;
Ότι η νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική εξουσία κατανέμονται σε διαφορετικά όργανα (άρθρο 26). Σχετική διάκριση ωστόσο, όχι απόλυτη.
18. Τι είναι τα ασυμβίβαστα των βουλευτών;
Απαγορεύσεις άσκησης άλλων επαγγελμάτων/καθηκόντων για να μην υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων κατά τη διάρκεια της θητείας τους (άρθρο 57).
19. Πότε έχουν οι πολίτες δικαίωμα αντίστασης;
Όταν κάποιος επιχειρεί με βία να καταλύσει το Σύνταγμα (άρθρο 120 παρ. 4).
20. Τι είναι το άσυλο κατοικίας;
Το άσυλο τη κατοικίας κατοχυρώνεται στο άρθρο 9 του Συντάγματος. Σημαίνει ότι η κατοικία είναι απαραβίαστη, έρευνα μπορεί να γίνει μόνο όπως ορίζει ο νόμος και πάντα με την παρουσία δικαστικού λειτουργού. Σκοπός είναι η προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωης.
21. Τι είναι η οικογενειακή προστασία στο Σύνταγμα;
Το κράτος έχει υποχρέωση να προστατεύει την οικογένεια, τον γάμο, την μητρότητα και την παιδική ηλικία, βασικά, να στηρίζει θεσμούς που σχετίζονται με τη διατήρηση και την ανάπτυξη της κοινωνίας (άρθρο 21).
22. Το δικαίωμα στην εργασία τι είδους δικαίωμα είναι;
Κοινωνικό δικαίωμα (άρθρο 22).
23. Τι είναι η απεργία και ποιοι εξαιρούνται;
Δικαίωμα των εργαζομένων, εξαιρούνται οι δικαστικοί λειτουργοί και όσοι υπηρετούν στα σώματα ασφαλείας (άρθρο 23).
24. Ποιο περιβάλλον προστατεύεται στο Σύνταγμα;
Το κράτος έχει υποχρέωση προστασίας του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος (άρθρο 24).
25. Το δικαίωμα δικαστικής προστασίας αφορά μόνο τη διοίκηση;
Όχι, αφορά κάθε πράξη δημόσιας αρχής (άρθρο 20).
26. Τι προβλέπει το Σύνταγμα για προηγούμενη ακρόαση;
Ότι κάθε ενδιαφερόμενος έχει δικαίωμα να ακουστεί πριν ληφθεί μέτρο σε βάρος του (άρθρο 20 παρ. 2).
27. Μπορεί το Σύνταγμα να αναθεωρηθεί οποτεδήποτε;
Όχι, η αναθεώρηση γίνεται ανά πενταετία και όχι σε όλα τα άρθρα (άρθρο 110).
28. Τι είναι το δικαίωμα στη ζωή;
Είναι θεμελιώδες ατομικό δικαίωμα. Προστατεύει την ύπαρξη του ανθρώπου από κάθε αυθαίρετη στέρηση ή απειλή. Το Σύνταγμα στο άρθρο 5 παρ. 2 εγγυάται την προστασία της ζωής όλων όσοι βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια, ανεξάρτητα από εθνικότητα, φυλή ή θρησκευτικές πεποιθήσεις.
29. Τι είναι η λογοδοσία;
Η υποχρέωση κυβέρνησης και διοίκησης να δίνουν λόγο στη βουλή και τον λαό για τις πράξεις τους.
30. Ποιος εκλέγει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας;
Η βουλή με ονομαστική ψηφοφορία και με αυξημένες πλειοψηφίες (άρθρο 32).
31. Τι είναι η βουλή;
Το αντιπροσωπευτικό σώμα που ασκεί τη νομοθετική εξουσία και αποτελείται από 300 βουλευτές.
32. Τι ισχύει για τις συνεδριάσεις της βουλής;
Είναι δημόσιες, εκτός αν η βουλή αποφασίσει διαφορετικά για σοβαρούς λόγους.
33. Τι είναι η προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία των δικαστών;
Προσωπική ανεξαρτησία σημαίνει ότι ο δικαστής δεν μπορεί να απομακρυνθεί, να μετατεθεί ή να υποβιβαστεί χωρίς ειδικούς λόγους που προβλέπει ο νόμο. Λειτουργική ανεξαρτησία σημαίνει ότι κατά την απονομή της δικαιοσύνης ο δικαστής δεσμεύεται μόνο από το Σύνταγμα και τους νόμους και όχι από εντολές της εκτελεστικής ή νομοθετικής εξουσίας.
34. Πώς διορίζονται οι δικαστικοί λειτουργοί;
Με προεδρικό διάταγμα, ύστερα από πρόταση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου (άρθρο 90).
35. Τι είναι το Σύνταγμα;
Ο θεμελιώδης νόμος του Κράτους, καθορίζει πολίτευμα, εξουσίες και δικαιώματα πολιτών.
