Ακρινή: Μία λάθος νομική ερμηνεία οδηγεί προσωρινά σε τέλμα την απαλλοτρίωση και μετεγκατάσταση
Η γνωστή στο Νομό Κοζάνης περίπτωση της Ακρινής φαίνεται πως βρίσκεται σε ένα τέλμα και τούτο κατά τη γνώμη μου οφείλεται σε μία λανθασμένη νομική ερμηνεία, η οποία οδηγεί σε (προσωρινό) αδιέξοδο της υπόθεσης της απαλλοτρίωσης και της μετεγκατάστασης της Ακρινής της Δημοτικής Ενότητας Ελλησπόντου του Δήμου Κοζάνης.
Η υγεία των κατοίκων της Ακρινής είναι σε κίνδυνο, η υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής τους δεδομένη, αυτά δεν αμφισβητούνται από κανέναν και αποτελεί ηθική υποχρέωση όλων των εμπλεκομένων να προχωρήσει η διαδικασία μετεγκατάστασης και απαλλοτρίωσής της, ασχέτως έλλειψης λιγνιτικού κοιτάσματος.
Θα μπω κατευθείαν στο θέμα και δεν θα σταθώ σε όσα όλοι έχουμε ζήσει και θυμόμαστε, δηλ.: α) αρχικώς την παλαιότερη προφορική δέσμευση (επί Κυβερνήσεως Κώστα Καραμανλή) για μετεγκατάσταση χωρίς απαλλοτρίωση της Ακρινής που δεν προχώρησε, β) την εξαγγελία από τον ΓΑΠ στην πλατεία της Κοζάνης για δικαίωση του αγώνα των κατοίκων της Ακρινής και για μετεγκατάστασή τους σε προεκλογική ομιλία κατά το 2009, η οποία ενσωματώθηκε από την τότε Υπουργό κα Μπιρμπίλη στο άρθρο 28 του νόμου 3937/2011, ο οποίος ναι μεν ψηφίστηκε (και πάλι για μετεγκατάσταση χωρίς σαφή διάταξη για απαλλοτρίωση), όμως δεν υλοποιήθηκε και γ) τη σαφέστατη βελτίωση του νόμου 3937 από την Κυβέρνησή μας (ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ), με το νόμο 4495/2017, έναν χρόνο πριν, ήτοι το Νοέμβριο του 2017, ο οποίος αφενός μεν έθεσε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, αφετέρου δε θέσπισε για πρώτη φορά με σαφήνεια την απαλλοτρίωση -εκτός από τη μετεγκατάσταση.
Η ‘πρωτοτυπία’ της συγκεκριμένης διάταξης είναι ότι η δαπάνη της ‘μεταφοράς και της μετεγκατάστασης της Ακρινής’ βαραίνει κατά το ήμισυ τη ΔΕΗ Α.Ε. και το Ελλληνικό Δημόσιο.
ΟΜΩΣ η διατύπωση του νόμου αναφορικά με την απαλλοτρίωση αφήνει πιθανόν ερμηνευτικά κενά, τα οποία ερμηνεύτηκαν από τη ΔΕΗ Α.Ε. κατά τη γνώμη μου με λανθασμένο τρόπο, με αποτέλεσμα να έχει οδηγηθεί, προς το παρόν τουλάχιστον, η υπόθεση της Ακρινής σε τέλμα.
Συγκεκριμένα, οι αρμόδιες νομικές υπηρεσίες της ΔΕΗ όπως φαίνεται ερμηνεύουν το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο ως εξής: “η μετεγκατάσταση 50 – 50, όμως η απαλλοτρίωση βαραίνει 100% τη ΔΕΗ”. Το αποτέλεσμα είναι η ΔΕΗ να καθυστερεί στα επόμενα βήματα της υπόθεσης “Ακρινή”, καθώς φοβάται το κόστος της απαλλοτρίωσης (σε μία ιδιαίτερα δύσκολη οικονομική συγκυρία για τη ΔΕΗ), το οποίο πιστεύει ότι την βαραίνει 100% και είναι ιδιαίτερα υψηλό.
Πρόκειται για λανθασμένη νομική ερμηνεία: το ορθό είναι κατά τη γνώμη μου ότι και η μετεγκατάσταση, αλλά και η απαλλοτρίωση της Ακρινής, σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, βαραίνουν 50% τη ΔΕΗ Α.Ε. και 50% το Ελληνικό Δημόσιο. Τούτο προκύπτει τόσο από το γράμμα όσο και από το πνεύμα της ισχύουσας νομοθετικής διάταξης και συγκεκριμένα κυρίως:
α) από τις Αιτιολογικές Εκθέσεις τόσο του νόμου 3937/2011 όσο και του νόμου 4495/2017, στις οποίες γίνεται ρητή αναφορά ότι η δαπάνη θα βαρύνει 50% τη ΔΕΗ Α.Ε. και 50% το Ελληνικό Δημόσιο, χωρίς να ορίζεται κάτι διαφορετικό για την απαλλοτρίωση από τη μετεγκατάσταση,
β) από το ίδιο το άρθρο 28 ν. 3937/2011, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει μετά το ν. 4495/2017, όπου δεν διαχωρίζεται το ζήτημα του κόστους της μετεγκατάστασης από το κόστος της απαλλοτρίωσης και
γ) από την 5η παράγραφο του άρθρου 28 όπου δηλώνεται με σαφήνεια ότι η απαλλοτρίωση κηρύσσεται υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο και την επισπεύδει (άλλως, εάν υπόχρεη για το 100% του κόστους της απαλλοτρίωσης ήταν η ΔΕΗ Α.Ε., τότε θα την επέσπευδε η ίδια και θα κηρυσσόταν υπέρ της, σύμφωνα και με τις βασικές έννοιες του Κώδικα Απαλλοτριώσεων).
Η Κυβέρνησή μας (ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ) με το νόμο 4495/2017 καταδεικνύει ότι πρέπει να σταματήσει ο εμπαιγμός των κατοίκων της Ακρινής. Η εσφαλμένη νομική ερμηνεία εκ μέρους των νομικών υπηρεσιών της ΔΕΗ, κωλύει προς το παρόν τη διαδικασία, όμως μπορεί και πρέπει να ξεπεραστεί είτε π.χ με μία γνωμοδότηση εκ μέρους του Δικηγορικού Συλλόγου Κοζάνης (ο πιο έμπειρος Δικηγορικός Σύλλογος σε ζητήματα απαλλοτριώσεων σε πανελλήνιο επίπεδο, που μπορεί και πρέπει να γίνει μέρος της λύσης του προβλήματος) είτε και με μία ερμηνευτική διάταξη (πολλές φορές βέβαια η πολυνομία φέρνει δυσχερέστερες ερμηνείες).
Ο Γιάννης Θεοφύλακτος είναι Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Ν. Κοζάνης
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω
Μέλος των Εξεταστικών Επιτροπων
