Η Γη δεν προσφέρει το μοναδικό προνόμιο στο ηλιακό μας σύστημα να μπορεί κάποιος να θαυμάσει ένα πολύχρωμο σέλας. Αμερικανοί αστρονόμοι ανακάλυψαν ότι υπάρχει ορατό σέλας και στους τέσσερις μεγάλους δορυφόρους του Δία: Ιώ, Ευρώπη, Γανυμήδη και Καλλιστώ.
Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται σέλας στους δύο τελευταίους, ενώ νέα χαρακτηριστικά του εντυπωσιακού ατμοσφαιρικού φαινομένου ανιχνεύθηκαν στα δύο πρώτα φεγγάρια. Σέλας υπάρχει και σε άλλα ουράνια σώματα, αλλά συνήθως σε μήκη κύματος που το ανθρώπινο μάτι δεν μπορεί να δει.
Χρησιμοποιώντας το διαμέτρου δέκα μέτρων οπτικό/υπέρυθρο τηλεσκόπιο Κεκ στο όρος Μαουνακέα της Χαβάης, οι επιστήμονες που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό πλανητικής επιστήμης «Planetary Science Journal», με επικεφαλής την καθηγήτρια του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech) Κάθριν ντε Κλέερ, ανέφεραν ότι σε όλες τις περιπτώσεις το σέλας προκαλείται από το ισχυρό γιγάντιο μαγνητικό πεδίο του γιγάντιου πλανήτη Δία.
Το σέλας στα τέσσερα μεγάλα φεγγάρια έχει ομοιότητες με εκείνο στους πόλους της Γης, αλλά τα αέρια στους δορυφόρους του Δία είναι πολύ πιο αραιά, με αποτέλεσμα να επικρατεί στο σέλας τους ένα βαθύ κόκκινο χρώμα που λάμπει σχεδόν 12 φορές περισσότερο από το πράσινο που επικρατεί στον δικό μας πλανήτη.
Στην Ιώ ηφαιστειακής προέλευσης στήλες αερίων και σκόνης, τεράστιες σε μέγεθος, φθάνουν σε ύψος εκατοντάδων χιλιομέτρων και επειδή περιέχουν διάφορα άλατα, προσδίδουν στο σέλας εκεί επιπρόσθετα χρώματα, ιδίως μια κιτρινωπή-πορτοκαλόχρωμη ανταύγεια που θυμίζει τον νυχτερινό φωτισμό στις πόλεις της Γης.
«Η φωτεινότητα των διαφορετικών χρωμάτων σε ένα σέλας μάς λέει από τι πιθανώς αποτελούνται οι ατμόσφαιρες αυτών των φεγγαριών. Βρήκαμε ότι το μοριακό οξυγόνο, όπως αυτό που αναπνέουμε εδώ στη Γη, είναι ίσως το βασικό συστατικό στις ατμόσφαιρες αυτών των παγωμένων δορυφόρων», δήλωσε η ντε Κλέερ.
Από την άλλη, μηδαμινές είναι οι ενδείξεις για υδρατμούς, παρόλο που εκτιμάται ότι τρεις μεγάλοι δορυφόροι του Δία περιέχουν ωκεανούς υγρού νερού κάτω από την παχιά παγωμένη επιφάνειά τους.
Καθώς το μαγνητικό πεδίο του Δία έχει μια κλίση, το σέλας στους δορυφόρους του αλλάζει σε φωτεινότητα, καθώς ο πλανήτης περιστρέφεται.
Σύνδεσμοι για τις επιστημονικές δημοσιεύσεις: https://iopscience.iop.org/article/10.3847/PSJ/acb53c και https://iopscience.iop.org/article/10.3847/PSJ/ac85b0
