Από την άνοιξη του 2022, περισσότερα από 1.000 κρούσματα ανεξήγητης ηπατίτιδας σε παιδιά έχουν καταγραφεί σε 35 χώρες και συνεχίζουν να προβληματίζουν τις υπηρεσίες υγείας.
Τώρα, τρεις νέες μελέτες που δημοσιεύονται στο Nature (διαθέσιμες εδώ, εδώ κι εδώ) συνδέουν τα μυστηριώδη περιστατικά με ταυτόχρονη μόλυνση από πολλούς κοινούς ιούς.
Τα περισσότερα από τα παιδιά που νόσησαν, από τα οποία το 2% απεβίωσε και το 7% χρειάστηκε μεταμόσχευση ήπατος, βρέθηκαν θετικά στον ιό AAV2 (εικόνα πάνω), ο οποίος μέχρι σήμερα δεν έχει ενοχοποιηθεί για προβλήματα υγείας.
Ο AAV2 συνήθως δεν μπορεί να αναπαραχθεί μόνος του στα ανθρώπινα κύτταρα και χρειάζεται τη βοήθεια ενός δεύτερου «βοηθητικού» ιού για να πολλαπλασιαστεί.
Σύμφωνα με τα νέα ευρήματα, πολλά από τα παιδιά που εμφάνισαν την επικίνδυνη φλεγμονή στο συκώτι είχαν μολυνθεί ταυτόχρονα από τον AAV2 και διάφορους τέτοιους βοηθητικούς ιούς, οι οποίοι από μόνοι τους δεν προκαλούν σοβαρή λοίμωξη.
«Πειστικά ευρήματα»
Οι τρεις μελέτες εξέτασαν σχετικά μικρούς αριθμούς ασθενών, ωστόσο τα αποτελέσματα είναι «εντυπωσιακά» σχολίασε στους New York Times ο δρ Φρανκ Τάκι, επικεφαλής του τμήματος Ηπατολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Charité του Βερολίνου, ο οποίος υπογράφει συνοδευτικό άρθρο σχολιασμού στo Nature.
«Το γεγονός ότι τρεις ανεξάρτητες ομάδες κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα από διαφορετικές περιοχές του κόσμου το καθιστά πραγματικά πειστικό» είπε.
Παραμένει ωστόσο ασαφές γιατί η «επιδημία» ξέσπασε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Μια εικασία που διατυπώνουν οι ερευνητές είναι ότι η άρση των lockdown της πανδημίας άφησε έναν μεγάλο αριθμό παιδιών εκτεθειμένα σε ιούς τους οποίους δεν είχαν προηγουμένως συναντήσει.
Τα περισσότερα παιδιά που ασθένησαν με ηπατίτιδα άγνωστης αιτιολογίας βρέθηκαν θετικά σε αδενοϊούς, συχνότερα με τον αδενοϊό 41, ο οποίος συνήθως προκαλεί ήπια γαστρεντερίτιδα και είναι γνωστός «βοηθητικός» ιός του AAV2.
Τα περισσότερα παιδιά ήταν επίσης θετικά σε τουλάχιστον έναν ιό του έρπητα, κάτι που σημαίνει ότι πολλά είχαν προσβληθεί από τουλάχιστον τρεις ιούς –τον AAV2, έναν αδενοϊό και έναν ιό έρπητα.
Ο μηχανισμός μέσω του οποίου η ταυτόχρονη λοίμωξη μπορεί να προκαλεί βλάβες στο ήπαρ παραμένει άγνωστος.
Σε μία από τις μελέτες πάντως τα περισσότερα παιδιά έφεραν μια μετάλλαξη που επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα και σπανίζει στον γενικό πληθυσμό. Είναι επομένως πιθανό ότι η μετάλλαξη αυτή ίσως προδιαθέτει για ηπατίτιδα σε περίπτωση ταυτόχρονων ιογενών λοιμώξεων.
Μια άλλη πιθανή εξήγηση είναι ότι οι βλάβες στο συκώτι δεν προκαλούνται άμεσα από τους ιούς αλλά από υπερβολικά ισχυρή αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος στις ταυτόχρονες λοιμώξεις.
Η διαλεύκανση του μηχανισμού θα είχε σημασία για την αντιμετώπιση ανάλογων περιστατικών στο μέλλον: αν οι βλάβες οφείλονται σε ιούς θα μπορούσαν ίσως να αντιμετωπιστούν με αντιικά φάρμακα, ενώ αν οφείλονται σε ανοσιακή αντίδραση θα μπορούσαν να προληφθούν με ανοσοκατασταλτικά.
