Αρχίζουν τα δύσκολα για την ελληνική οικονομία από το 2024 και μετά, όπως τουλάχιστον προβλέπεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που στάλθηκε από την ελληνική κυβέρνηση στην Κομισιόν το περασμένο Σάββατο, αφού προβλέπονται υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.
Όσο και αν αυτό δεν αποτελεί «ευαγγέλιο» εντούτοις οι προβλέψεις του προγράμματος σταθερότητας, είναι μία σοβαρή βάση συζήτησης, ενόψει της συζήτησης που θα ξεκινήσει το φθινόπωρο για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ελληνικής οικονομίας, που θα ισχύσουν από το 2024 και μετά, με τους Γερμανούς να επιμένουν στην σκληρή δημοσιονομική σταθερότητα.
Η επόμενη κυβέρνηση πάντως που θα προκύψει, θα έχει τον τελικό λόγο, αλλά είναι προφανές ότι ο οδικός χάρτης είναι λίγο πολύ προδιαγεγραμμένος.
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας για τα έτη 2023-2026 που κατατέθηκε στις Βρυξέλλες, υπάρχει η δέσμευση για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 1,1% του ΑΕΠ για το 2023, ενώ το 2024 ανεβαίνει στο 2,1% του ΑΕΠ, το 2025 ανεβαίνει στο 2,3% του ΑΕΠ και 2,5% του ΑΕΠ το 2026 ώστε να μειώνεται το χρέος της χώρας.
Το εγχείρημα της χώρας είναι εξαιρετικά δύσκολο, αφού μέχρι το 2026 προβλέπεται για μια μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή, που αγγίζει τα 6 δισ. ευρώ έως το 2026.
Ωστόσο, οι οριστικοί δημοσιονομικοί στόχοι θα κλειδώσουν με την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο των αλλαγών των δημοσιονομικών κανόνων. Μια πρώτη γεύση των στόχων για τα πλεονάσματα θα υπάρξει μέσα στον μήνα με τις δημοσιονομικές κατευθύνσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που θα είναι ξεχωριστές για κάθε κράτος και εκεί η Ελλάδα θα πάρει μια γεύση για το ύψος του νέου λογαριασμού.
Πάντως να σημειωθεί ότι στην διάρκεια της διαπραγμάτευσης η χώρα θα πρέπει να συμφωνήσει για δεσμευτικούς στόχους – εκτός από τα πλεονάσματα και το χρέος – και για τις μεταρρυθμίσεις στις οποίες θα προχωρήσει την επόμενη τετραετία.
Στις δημοσιονομικές εκτιμήσεις του Προγράμματος Σταθερότητας δεν περιλαμβάνονται οι προεκλογικές εξαγγελίες, ενσωματώνεται όμως το σύνολο των μέτρων που έχουν θεσμοθετηθεί από την αρχή του 2023 έως σήμερα, όπως η μόνιμη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 μονάδες, τη μόνιμη κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
Επιπλέον, αναφέρονται τα υλοποιούμενα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, ύψους 4,8% του ΑΕΠ για το 2022 και υπολογιζόμενου ύψους 1,2% του ΑΕΠ για το 2023, όπως και αύξηση της τακτικής επιχορήγησης των νοσοκομείων από τα 1,68 δισ. ευρώ το 2023 σε 1,75 δισ. ευρώ το 2024.
Παράλληλα, υπολογίζεται στο βασικό σενάριο, το κόστος της αύξησης των συντάξεων κάθε έτος με βάση το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό, καθώς και την, εξαγγελθείσα από τη ΔΕΘ, αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων από 1/1/2024.
Όπως σημειώνει το υπουργείο Οικονομικών, η παρούσα κυβέρνηση έχει εξαγγείλει, πέραν των αυξήσεων των συντάξεων και των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων, επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα ύψους 0,1% του ΑΕΠ για το 2024 και 0,3% του ΑΕΠ για τα έτη 2025 και 2026, όπως είναι η αύξηση του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες με παιδιά, η μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης, η αύξηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος κατά 8%, η σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, η σταδιακή μείωση κατά επιπλέον 1% των ασφαλιστικών εισφορών, η αύξηση του επιδόματος μητρότητας στους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες από τους 4 στους 9 μήνες στο ύψος του κατώτατου μισθού, νέο μόνιμο πρόγραμμα 10.000 νέων θέσεων εργασίας για τους νέους και σειρά άλλων πρωτοβουλιών.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, η υλοποίηση των μέτρων δεν διαταράσσει τον μεσοπρόθεσμο στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα σε μέσα επίπεδα στην περιοχή του 2% του ΑΕΠ από το 2023 μέχρι και το 2026.
Στο Πρόγραμμα Σταθερότητας κρίσιμο στοιχείο αποτελεί η ραγδαία αποκλιμάκωση του Χρέους Γενικής Κυβέρνησης, το οποίο, με σταθερές πολιτικές, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, αναμένεται να μειωθεί από 171,3% του ΑΕΠ το 2022 σε 162,6% του ΑΕΠ το 2023, 150,8% του ΑΕΠ το 2024, 142,6% του ΑΕΠ το 2025 και 135,2% του ΑΕΠ το 2026.
Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη ο στόχος για την επίτευξη των πρωτογενών πλεονασμάτων θα υλοποιηθεί με κεντρικό μοχλό τις επενδύσεις, που θα αποτελέσουν τον οδηγό για την ανάπτυξη με ετήσια αύξηση ύψους 13,2% το 2023, 9,7% το 2024, 10,7% το 2025 και 7,2% το 2026. Σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση των επενδύσεων αναμένεται να παίξει και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με δημόσιες επενδύσεις που υπολογίζονται σε 1,7% του ΑΕΠ το 2023, 1,9% του ΑΕΠ το 2024, 1,8% του ΑΕΠ το 2025 και 1,7% του ΑΕΠ το 2026.
