Αλματώδης είναι η αύξηση των νέων περιστατικών καρκίνου του νεφρού, σποραδικού ή κληρονομικού, τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της συχνότερης παραπομπής των ασθενών για απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η αξονική και μαγνητική τομογραφία ή ο υπέρηχος.
Ενώ καταγράφεται ετήσια αύξηση της τάξης του 46% των περιστατικών από το 1990 ως το 2017, η πανδημία του κοροναϊού οδήγησε σε τετραπλάσια περιστατικά, που ανακαλύφθηκαν τυχαία στην προσπάθεια διερεύνησης πιθανής πνευμονίας, καθώς τα νεφρά είναι ορατά στις τομογραφίες του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος.
Τα παραπάνω στοιχεία ανέφερε ο αναπληρωτής καθηγητής Ουρολογίας Πέτρος Σουντουλίδης, επισημαίνοντας πως η διάγνωση του καρκίνου του νεφρού είναι εύκολη, καθώς δεν χρειάζεται βιοψία.
Η θεραπεία της νόσου γίνεται χειρουργικά ή και συστηματικά ανάλογα με το μέγεθος και το στάδιο και ξεκινά από κρυοθεραπεία, καταστροφή του όγκου τοπικά, ή μερική εκτομή του νεφρού, μέχρι ριζική νεφρεκτομή αν είναι προχωρημένος.
Οι επεμβάσεις γίνονται σε όγκους άνω των 3 εκατοστών, διότι μέχρι το μέγεθος αυτό, είναι προτιμότερη η στενή παρακολούθηση, ώστε να προστατευθεί ο νεφρός από την επέμβαση για να μην προκληθεί στον ασθενή νεφρική ανεπάρκεια. Οι όγκοι μέχρι 3 εκατοστά ενέχουν πολύ μικρό κίνδυνο μεταστάσεων.
Ο καρκίνος του νεφρού δεν δίνει συμπτώματα, παρά μόνο σε προχωρημένο στάδιο που μπορεί να προκαλέσει απόφραξη, αιματουρία ή άλλα συμπτώματα τα οποία όμως θα οφείλονται σε μεταστάσεις.
Από το σύνολο των περιστατικών καρκίνου νεφρού, το 5-10% είναι κληρονομικοί και εμφανίζονται κατά μέσο όρο σε ηλικία 37 ετών περίπου.
Έχουν αναγνωριστεί ήδη 18 γονίδια που σχετίζονται με το κληρονομικό νεφροκυτταρικό καρκίνωμα, καθώς και τουλάχιστον 10 κληρονομικά σύνδρομα νεφροκυτταρικού καρκίνου, με συνηθέστερο αυτό του Von Hippel – Lindau (VHL), το οποίο είναι και το πιο καλά μελετημένο.
Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, 1 στους 8 ασθενείς με καρκίνο έχει γενετικές μεταλλάξεις, το 48% των ασθενών με μετάλλαξη δεν είχαν ένδειξη για γονδιακό τεστ, ενώ ένας στους τρεις ασθενείς με μετάλλαξη, οδηγήθηκαν σε αλλαγή του σχεδίου θεραπείας ή εντάχθηκαν σε κλινική μελέτη.
Με την επιστημονική πρόοδο που καταγράφεται, ο κ. Σουντουλίδης εκτίμησε ότι τα επόμενα χρόνια θα υπάρξει γενετικό τεστ για όλες τις κακοήθειες.
Αναφερόμενος στο σύνδρομο του κληρονομικού καρκίνου VHL, ο καθηγητής επεσήμανε πως συναντάται σε 1 ανά 36.000 γεννήσεις, προδιαθέτει για κακοήθειες του κεντρικού νευρικού συστήματος, νεφρών και φαιοχρωμοκυττώματα, με μέση ηλικία εκδήλωσης τα 23 έτη, ενώ ως την ηλικία των 65 ετών οι πιθανότητες εμφάνισης φτάνουν το 90%. Το σύνδρομο αυτό κληρονομείται σε ποσοστό 75%, ενώ το υπόλοιπο 25% οφείλεται σε καινούριες μεταλλάξεις.
Οι σύγχρονες θεραπευτικές εξελίξεις περιλαμβάνουν νέες χειρουργικές τεχνικές, καθώς και στοχευμένη εξατομικευμένη θεραπεία που αδρανοποιεί την ογκογόνο μετάλλαξη, διαρκεί 11 μήνες, έχει όμως σημαντικά αποτελέσματα που διαρκούν.
Γραφείο ασθενών
Καταλήγοντας, ο καθηγητής αναφέρθηκε στο πρώτο γραφείο ασθενών στην Ευρώπη που δημιουργήθηκε από την Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία, με στόχο την υποστήριξη και ενημέρωση των ασθενών με ουρολογικές παθήσεις, την ανάπτυξη προγραμμάτων προαγωγής και πρόληψης για το ευρύτερο κοινό, τη συνεργασία με το γραφείο ασθενών της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας και τη συνεργασία με συλλόγους ασθενών οι οποίοι πάσχουν από ουρολογικά νοσήματα. Ειδικά για το τελευταίο, ο καθηγητής επεσήμανε πως δεν υπάρχει σύλλογος ασθενών με καρκίνο προστάτη, σε αντίθεση με τους συλλόγους ασθενών με καρκίνο μαστού.
