Το έγκαυμα είναι ένα είδος τραυματισμού του δέρματος ή άλλων ιστών που προκαλείται από τη θερμότητα, το κρύο, τον ηλεκτρισμό, τις χημικές ουσίες, την τριβή, ή την υπεριώδη ακτινοβολία. Τα χαρακτηριστικά ενός εγκαύματος εξαρτώνται από το βάθος του.
Έτσι, λοιπόν, τα εγκαύματα χωρίζονται σε 4 βαθμούς:
1ου βαθμού: πόνος, ερυθρότητα και οίδημα
2ου βαθμού: ερυθρότητα και επιφανειακή νέκρωση του δέρματος, σχηματισμός φυσαλίδων
3ου βαθμού: πλήρης νέκρωση των ιστών του δέρματος
4ου βαθμού: η καταστροφή του δέρματος στην περιοχή είναι ολική
Επομένως, η απαιτούμενη θεραπεία εξαρτάται από την σοβαρότητα του εγκαύματος. Δεν είναι λίγοι εκείνοι, όμως, που τρέχουν ενστικτωδώς στο ψυγείο, προκειμένου να βάλουν ένα παγάκι πάνω στο έγκαυμα. Ή ακόμη και τρεχούμενο νερό. Άραγε, ποια από τις δύο αντιδράσεις είναι σωστή και ποια λάθος;
Ο πάγος θεωρείται εσφαλμένη πρακτική για την αντιμετώπιση του εγκαύματος, καθώς μπορεί να βλάψει το δέρμα. «Το παγωμένο νερό μπορεί να βλάψει τους ιστούς και να αυξήσει τον κίνδυνο μόλυνσης», τονίζει ο δρ. Allan Capin.
Ο πάγος ή το πολύ κρύο νερό σε ένα έγκαυμα μειώνει τη ροή του αίματος στην περιοχή που έχει «καεί», γεγονός που μπορεί να αναστρέψει τη διαδικασία επούλωσης. Σύμφωνα με τον δρ. Capin, η εφαρμογή πάγου μουδιάζει το έγκαυμα, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε κρυοπαγήματα.
Επιπλέον, το κάψιμο από τον πάγο μπορεί να δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα. «Επειδή το δέρμα είναι ήδη κατεστραμμένο από το έγκαυμα θερμότητας, μπορεί να μην αισθάνεστε ότι ο πάγος κάνει το δέρμα σας πολύ κρύο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμα προβλήματα ροής του αίματος» προσθέτει ο δρ. Capin.
Προκειμένου να περιορίσετε το κάψιμο που νιώθετε στην επιδερμίδα σας και για την καλύτερη επούλωση της πληγής, ακολουθούν ορισμένες συμβουλές και οδηγίες, ανάλογα με τον βαθμό του εγκαύματος.
Έγκαυμα α’ βαθμού
Ένα ελαφρύ έγκαυμα, που ονομάζεται επίσης έγκαυμα πρώτου βαθμού, είναι ζεστό, κόκκινο και επώδυνο, αλλά δεν υπάρχουν φουσκάλες. Μπορεί να πάθετε έγκαυμα α’ βαθμού όταν αγγίξετε ένα καυτό αντικείμενο ή το δέρμα σας έρθει σε επαφή με καυτό υγρό. Ένα ηλιακό έγκαυμα χωρίς φουσκάλες ανήκει επίσης σε αυτή την κατηγορία. Χρησιμοποιήστε δροσερό (όχι κρύο) νερό: Απλώστε δροσερό νερό για 5-20 λεπτά. Αφήστε το τρεχούμενο νερό της βρύσης πάνω από το έγκαυμα, ή βάλτε το έγκαυμα μέσα σε νερό ή σκεπάστε το με μια καθαρή, υγρή πετσέτα.
Ενυδάτωση: Αφότου κρυώσει το δέρμα, απλώστε λίγη ενυδατική κρέμα όπως αλόη βέρα. Ακολούθως, χρησιμοποιήστε ένα καθαρό, στεγνό πανί ή αντικολλητικό επίδεσμο για να προστατεύσετε το έγκαυμα. Για να ανακουφιστείτε από τον πόνο, μπορείτε να πάρετε ιβουπροφαίνη ή ακεταμινοφαίνη. Επίσης, για να αποτρέψετε τη μόλυνση, καθαρίστε το με ήπιο σαπούνι και χρησιμοποιήστε αντιβιοτική κρέμα.
Ωστόσο, θα πρέπει να λάβετε ιατρική φροντίδα για έγκαυμα πρώτου βαθμού εάν:
Έχει πλάτος/διάμετρο περισσότερο από 7 εκατοστά
Είναι πάνω σε άρθρωση
Είναι στο πρόσωπο, τον λαιμό, το χέρι ή το πέλμα
Προκαλεί πόνο που δεν υποχωρεί
Δεν έχει επουλωθεί σε 1-2 εβδομάδες
Ακόμη και ένα έγκαυμα α’ βαθμού μπορεί να μολυνθεί. Τα συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε περιλαμβάνουν:
Πυρετός
Πύον
Αυξημένος πόνος
Διευρυμένη περιοχή πόνου
Έγκαυμα β’ βαθμού
Ένα έγκαυμα που προκαλεί φουσκάλες είναι έγκαυμα δευτέρου βαθμού. Χρησιμοποιήστε δροσερό, καθαρό τρεχούμενο νερό: Μην χρησιμοποιείτε νερό που μπορεί να είναι μολυσμένο, όπως από λίμνη, ποτάμι ή ρυάκι, καθώς τα βακτήρια στο νερό μπορεί να προκαλέσουν μόλυνση. Εάν δεν έχετε πρόσβαση σε νερό βρύσης, χρησιμοποιήστε εμφιαλωμένο νερό, καθώς και μια καθαρή, υγρή πετσέτα. Μην αφαιρείτε τυχόν ρουχισμό από το έγκαυμα: Εάν έχει κολλήσει κάτι στο έγκαυμα, μην το τραβήξετε. Αφήστε τους γιατρούς στα επείγοντα να περιποιηθούν τον τραυματισμό σας.
Μην χρησιμοποιείτε αλοιφές ή σπρέι: Το βούτυρο, το λάδι, η αλοιφή και τα σπρέι πρώτων βοηθειών θα επιβραδύνουν την απελευθέρωση θερμότητας από το δέρμα σας, επιδεινώνοντας την πληγή.
Ποτέ μην σπάσετε τις φουσκάλες: Το δέρμα κάτω από την περιοχή με τις φουσκάλες μπορεί να μολυνθεί.
Αναζητήστε φροντίδα το συντομότερο δυνατόν: Απευθυνθείτε στα επείγοντα ή σε έναν γιατρό για να καθαρίσετε σωστά το έγκαυμα και να αποφευχθεί η μόλυνση. Μπορεί επίσης να σας χορηγηθεί μια συνταγή και κρέμα εγκαυμάτων, που βοηθά στην επούλωση του εγκαύματος και αποτρέπει την μόλυνση.
Έγκαυμα γ’ βαθμού
Τέλος, εάν το δέρμα σας είναι μαυρισμένο ή το έγκαυμα έχει φθάσει μέχρι το κόκκαλο, τότε έχετε έγκαυμα τρίτου βαθμού. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, θα πρέπει να πάτε κατευθείαν στα επείγοντα νοσοκομείου.
