Το ΙΟΒΕ δημοσίευσε την τακτική έκθεσή του για την ελληνική οικονομία και ανέφερε ότι προβλέπει την ανάπτυξη να διατηρείται στο 2,4% για το 2024, ενώ θεωρεί πως ο πληθωρισμός θα φτάσει το 2,8% και η ανεργία το 10,5%.

Για το 2023, το ΙΟΒΕ αναθεωρεί οριακά προς τα κάτω την εκτίμησή του για ετήσια ανάπτυξη της τάξης του +2,2% σε πραγματικούς όρους, λαμβάνοντας υπόψιν την ηπιότερους ρυθμούς μεγέθυνσης της εγχώριας ιδιωτικής (+1,3%) και δημόσιας (+0,9) κατανάλωσης, ενώ εκτιμάται ετήσια ενίσχυση των επενδύσεων κατά +3,2% (πάγιες επενδύσεις +7,3%). Στον εξωτερικό τομέα, εκτιμάται μικρή βελτίωση του υψηλού ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, με τις εξαγωγές και τις εισαγωγές να αυξάνονται ετησίως το 2023 κατά +2,3% και +1,1% αντιστοίχως.

Για το 2024, το ΙΟΒΕ εκτιμά οριακά υψηλότερη σε μέγεθος ετήσια ανάπτυξη της τάξης του +2,4% σε πραγματικούς όρους, με ώθηση από την ενίσχυση των επενδύσεων (+10,8%, πάγιες επενδύσεις +11,0%) και την ανθεκτική στις πληθωριστικές πιέσεις κατανάλωση των νοικοκυριών (+1,3%, συνολική κατανάλωση +0,7%).

Στον εξωτερικό τομέα, αναμένεται οριακή βελτίωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, με τις εξαγωγές και τις εισαγωγές να αυξάνονται ετησίως το 2024 κατά +2,6% και +2,2% αντιστοίχως. Σημαντικοί κίνδυνοι απορρέουν από την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, τη σφιχτότερη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική, και της διατήρηση του πληθωρισμού και της αβεβαιότητας.

Νομίσματα ευρώ
Ανάπτυξη 2,4% της ελληνικής οικονομίας «βλέπει» το ΙΟΒΕ για το 2024 3

Τα βασικά σημεία

Επιβράδυνση της ετήσιας εγχώριας ανάκαμψης στο +2,1% το τρίτο τρίμηνο του 2023, έναντι ανάπτυξης +2,6% στο προηγούμενο τρίμηνο, λόγω του ηπιότερου ετήσιου ρυθμού μεγέθυνσης της κατανάλωσης των νοικοκυριών (+0,9% y-o-y) και της υψηλότερης ετήσιας ενίσχυσης των εισαγωγών (+2,9% y-o-y) έναντι των εξαγωγών (+1,0% y-o-y). Βασικός μοχλός της μεγέθυνσης του ΑΕΠ κατά το τρίτο τρίμηνο του 2023 ήταν οι επενδύσεις (+8,9% y-o-y), λόγω της ετήσιας ενίσχυσης των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου (+4,9% y-o-y) και των αποθεμάτων (+29,9% y-o-y).

Η εκτέλεση του προϋπολογισμού σε ταμειακή βάση κινήθηκε καλύτερα από τον στόχο για το πρώτο ενδεκάμηνο του 2023. Καταγράφηκε ετήσια αύξηση στα δημόσια έσοδα (+10,7%), λόγω της αυξημένης οικονομικής δραστηριότητας, του πληθωρισμού και της σταδιακής κατάργησης των έκτακτων μέτρων στήριξης για πανδημία και ενέργεια. Σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης, σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό του 2024, εκτιμάται δημοσιονομικό έλλειμμα -2,1% και -1,1% για το 2023 και το 2024, καθώς και πρωτογενές αποτέλεσμα 1,1% και 2,1% για αμφότερα τα έτη. Το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι θα μειωθεί περαιτέρω φέτος ως ποσοστό του ΑΕΠ, στο 152,3%. Εν όψει της αναθεώρησης των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ αλλά και της ανάγκης επίτευξης συνετών πλεονασμάτων μεσο-μακροπρόθεσμα για την Ελλάδα, κρίνεται κρίσιμη η αποτελεσματική δημοσιονομική διαχείριση.

Στο τρίτο τρίμηνο του 2023 το ποσοστό ανεργίας παρουσίασε πτώση κατά 0,8 ποσοστιαίες μονάδες, στο 10,8% από 11,6% ένα έτος νωρίτερα. Το ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων στον ιδιωτικό τομέα για το σύνολο του 2023 ήταν θετικό κατά 116,7 χιλ. θέσεις εργασίας και υψηλότερο συγκριτικά με το θετικό ισοζύγιο για το σύνολο του 2022 (72,9 χιλ.). Οι τομείς με τη μεγαλύτερη ετήσια άνοδο στην απασχόληση ήταν οι Κατασκευές (+25,0 χιλ. απασχολούμενοι), οι Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες (+19,3 χιλ.), η Γεωργία, Δασοκομία και Αλιεία (+19,0 χιλ.), και οι Δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας και κοινωνικής μέριμνας (+18,6 χιλ.).

Ο δείκτης μισθολογικού κόστους σημείωσε ετήσια αύξηση το γ’ τρίμ. 2023 κατά 5,9%. Η απασχόληση στο σύνολο του 2023 επηρεάστηκε θετικά από την θετική πορεία του τουρισμού, την ήπια άνοδο των εξαγωγών αγαθών, την αύξηση των επενδύσεων και την περεταίρω αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ το ποσοστό ανεργίας το 2023 εκτιμάται στην περιοχή του 11,2%. Οι ίδιοι περίπου παράγοντες αναμένεται να επηρεάσουν την απασχόληση και το 2024: θετικές επιδράσεις αναμένονται κυρίως από τον κλάδο των κατασκευών, τις επενδύσεις και, σε μικρότερο βαθμό από το εξωτερικό ισοζύγιο, ενώ ο τουρισμός αναμένεται να έχει ουδέτερη ή οριακά θετική περαιτέρω επίδραση. Το ποσοστό ανεργίας για το 2024, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, αναμένεται να διαμορφωθεί στην περιοχή του 10,5%.

Ο ρυθμός μεταβολής του ΓΔΤΚ διαμορφώθηκε στο 3,5% το 2023, από άνοδο 9,6% ένα έτος πριν. Η ενίσχυση των τιμών οφείλεται κυρίως στη θετική επίδραση της εγχώριας ζήτησης. Το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι οι τιμές θα διατηρηθούν σε ηπιότερη ανοδική τροχιά στο σύνολο του τρέχοντος έτους, στην περιοχή του 2,8%, λόγω κυρίως της ανθεκτικότητας της καταναλωτικής ζήτησης.

Στο δεύτερο εξάμηνο του 2023, η πιστοληπτική αξιολόγηση του ελληνικού δημοσίου αναβαθμίστηκε στην «επενδυτική βαθμίδα» από τρεις εκ των τεσσάρων οίκων αξιολόγησης που παρακολουθεί η ΕΚΤ, έπειτα από 13 έτη. Η βελτίωση της εμπιστοσύνης της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας προς την ελληνική οικονομία αποτυπώθηκε τόσο από την μείωση της απόκλισης στο κόστος νέου δανεισμού του δημοσίου, όσο και από την επίδοση των τιμών των μετοχών στην εγχώρια κεφαλαιαγορά, οι οποίες στο σύνολο του 2023 κατέγραψαν από τις υψηλότερες θετικές επιδόσεις παγκοσμίως (γενικός δείκτης +39%).

Στο τραπεζικό σύστημα, μεταξύ των θετικών τάσεων, ξεχωρίζουν η μείωση των ΜΕΔ, η βελτίωση της οργανικής κερδοφορίας, και η συμφωνία για την επέκταση του δανειακού σκέλους του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Στις αρνητικές εξελίξεις, συγκαταλέγονται η επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις, με αμείωτη πιστωτική συρρίκνωση προς τα νοικοκυριά, η κόπωση στις ιδιωτικές καταθέσεις και η αύξηση της έκθεσης σε κρατικά ομόλογα. Μεταξύ των προκλήσεων, ξεχωρίζει η επιτάχυνση στην εξυγίανση των κόκκινων δανείων τόσο εντός όσο και εκτός τραπεζικών ισολογισμών.