Διευκρινίσεις σχετικά με τη φορολογική μεταχείριση της κατασκευής κτιρίου από μισθωτή επί μισθωμένου οικοπέδου παρέχουν οι αρμόδιες φορολογικές αρχές, επισημαίνοντας ότι σε κάθε περίπτωση υπόχρεος για την υποβολή δήλωσης Ε9 και την καταβολή του ΕΝΦΙΑ παραμένει ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου, δηλαδή ο εκμισθωτής.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4223/2013, ο φόρος επιβάλλεται στον κύριο του ακινήτου, ανεξάρτητα από το αν το κτίσμα ανεγέρθηκε με έξοδα του μισθωτή. Η θέση αυτή έχει ενισχυθεί και από αποφάσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, όπως η ΔΕΔ Α 1087/2020, η οποία επισημαίνει ότι η δαπάνη κατασκευής από τον μισθωτή δεν επιφέρει αλλαγή στην κυριότητα και, συνεπώς, δεν επηρεάζει τη φορολογική υποχρέωση.
Ακόμη και σε περιπτώσεις μακροχρόνιων μισθώσεων, όπως εκείνη που αφορά εικοσαετή διάρκεια, η υποχρέωση δήλωσης και φορολόγησης παραμένει στον εκμισθωτή, ο οποίος πρέπει να περιλαμβάνει το κτίσμα στο Ε9 του. Σε περίπτωση που η σύμβαση προβλέπει την κατεδάφιση του κτιρίου μετά τη λήξη της μίσθωσης, ο εκμισθωτής οφείλει να προχωρήσει σε διόρθωση της δήλωσης Ε9, διαγράφοντας το κτίσμα και διατηρώντας στο μητρώο μόνο το οικόπεδο.
Για παράδειγμα, αν μία εταιρεία ενοικιάσει για 20 χρόνια ένα οικόπεδο και ανεγείρει σε αυτό ένα βιομηχανικό κτίριο με δικά της έξοδα, ο εκμισθωτής – ιδιοκτήτης του οικοπέδου – εξακολουθεί να είναι υπόχρεος για την καταχώριση του κτίσματος στο Ε9 και την πληρωμή του αντίστοιχου ΕΝΦΙΑ, ακόμη κι αν η χρήση του ακινήτου ανήκει στον μισθωτή για το διάστημα της μίσθωσης. Το γεγονός ότι το κόστος κατασκευής καλύφθηκε από τον μισθωτή δεν δημιουργεί εμπράγματο δικαίωμα και δεν επηρεάζει την κυριότητα.
Σε άλλη περίπτωση, φυσικό πρόσωπο που μισθώνει αγροτεμάχιο και κατασκευάζει με δικά του κεφάλαια αποθήκη για γεωργική χρήση, υποχρεούται με τη λήξη της μίσθωσης να κατεδαφίσει το κτίσμα, όπως προβλέπεται στη σύμβαση. Μέχρι τότε, το ακίνητο, δηλαδή το οικόπεδο μαζί με το κτίσμα, δηλώνεται στο Ε9 του εκμισθωτή, ενώ με την κατεδάφιση, ο ιδιοκτήτης οφείλει να επικαιροποιήσει το Ε9 και να διαγράψει το κτίσμα από τη δήλωσή του.
