Για κάθε 1 ευρώ που εισπράττει το κράτος από άμεση φορολογία, αντιστοιχούν 1,8 ευρώ από έμμεσους φόρους.
Εν μέσω διαρκούς πίεσης στις δημοσκοπήσεις, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχειρεί να αλλάξει το κλίμα με εξαγγελίες για τη στήριξη της μεσαίας τάξης και των συνεπών φορολογουμένων. Οι κυβερνητικές παρεμβάσεις που θα παρουσιαστούν στη ΔΕΘ εστιάζουν κυρίως σε αλλαγές στη φορολογική κλίμακα. Ωστόσο, το βασικό και βαθύτερο πρόβλημα του ελληνικού φορολογικού συστήματος παραμένει άθικτο: οι υπέρογκοι έμμεσοι φόροι.
Σήμερα, οι Έλληνες πολίτες πληρώνουν σχεδόν τα διπλάσια σε έμμεσους φόρους (όπως ο ΦΠΑ στα τρόφιμα, το ρεύμα και τα καύσιμα) σε σχέση με τους άμεσους φόρους (όπως ο φόρος εισοδήματος). Για κάθε 1 ευρώ που εισπράττει το κράτος από άμεση φορολογία, αντιστοιχούν 1,8 ευρώ από έμμεσους φόρους. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, ο λόγος είναι 1 προς 1. Αυτή η στρέβλωση, που βαθαίνει τις ανισότητες, πλήττει δυσανάλογα τους χαμηλόμισθους και πρέπει να αλλάξει αν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά να ανακουφίσει τη μεσαία τάξη.
Για να καταλάβουμε το πρόβλημα, αρκεί να δούμε απλά παραδείγματα:
- Ένας εργαζόμενος που παίρνει 1.000 ευρώ μικτά, δηλαδή περίπου 824 καθαρά, χάνει κάθε μήνα σχεδόν 200 ευρώ μόνο από τον ΦΠΑ σε βασικά είδη. Του μένουν τελικά γύρω στα 624 ευρώ για να ζήσει. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν το 25% του μισθού του ξαναγυρνάει στο κράτος μέσα από την κατανάλωση.
- Ένας συνταξιούχος που ζει με 700 ευρώ το μήνα, πληρώνει τον ίδιο ΦΠΑ 24% για το ψωμί, το γάλα και το ρεύμα του, όπως και ένας πολίτης με εισόδημα 5.000 ευρώ. Δηλαδή, οι φτωχότεροι πληρώνουν μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους σε φόρους κατανάλωσης.
Παρά ταύτα, οι αλλαγές στην άμεση φορολογία δεν είναι αμελητέες. Η κυβέρνηση σχεδιάζει την εισαγωγή ενός νέου ενδιάμεσου συντελεστή για εισοδήματα από 10.001 έως 20.000 ευρώ, προκειμένου να αποτραπεί η απότομη εκτίναξη του φόρου από 9% σε 22%. Παράλληλα, προωθείται η αύξηση του εισοδηματικού ορίου πάνω από το οποίο επιβάλλεται ο ανώτατος συντελεστής 44%, μεταφέροντας το «κατώφλι» στα 70.000 ή 80.000 ευρώ.
Η ανάγκη για διόρθωση είναι προφανής:
- Μια οικογένεια με ετήσιο εισόδημα 18.000 ευρώ φορολογείται με 9% για τα πρώτα 10.000 ευρώ και στη συνέχεια με 22% για το υπόλοιπο ποσό. Η ξαφνική αυτή αύξηση λειτουργεί αποτρεπτικά για την αύξηση του εισοδήματος.
- Ένας ελεύθερος επαγγελματίας που δηλώνει 50.000 ευρώ εισόδημα, φορολογείται με ανώτατο συντελεστή 44% – το ίδιο ακριβώς ποσοστό που ισχύει και για όσους δηλώνουν 500.000 ή ακόμα και 5.000.000 ευρώ. Η κλίμακα χάνει κάθε ίχνος προοδευτικότητας.
