Προβληματισμό έχει προκαλέσει το πλήθος σεισμών που καταγράφονται στις Κυκλάδες, τόσο την τελευταία εβδομάδα αλλά κυρίως τα τελευταία δύο 24ωρα, στη Σαντορίνη, στην Αμοργό, αλλά και στα γύρω νησιά, εντείνοντας την ανησυχία των κατοίκων και των τοπικών Αρχών.
Λόγω της σεισμικής δραστηριότητας ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας συγκάλεσε σήμερα (01/02) το απόγευμα κοινή συνεδρίαση των δύο Επιτροπών (της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης και της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου του ΟΑΣΠ).
Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, παρουσία του Υπουργού Βασίλη Κικίλια, του Υφυπουργού Ευάγγελου Τουρνά, του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Παπαγεωργίου, καθώς και της ηγεσίας του Πυροσβεστικού Σώματος.
Μετά την ενδελεχή εξέταση όλων των μέχρι τώρα δεδομένων, διατυπώθηκε ομόφωνα από όλα τα μέλη των Επιτροπών ότι:
1. Η σεισμική δραστηριότητα εντός της καλδέρας περιήλθε σε ύφεση.
2. Το τελευταίο 24ωρο καταγράφεται στην περιοχή της Ανύδρου, μεταξύ Θήρας και Αμοργού, αυξημένη σεισμική ακολουθία με μέγιστο μέγεθος το 4.3. Αυτή η σεισμική δραστηριότητα δεν σχετίζεται με ηφαιστειακή δραστηριότητα, καθώς οφείλεται σε υποθαλάσσια ρήγματα με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ.
Οι Επιτροπές προτείνουν τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:
– Τα σχολεία να παραμείνουν κλειστά τη Δευτέρα 03/02/2025.
– Οι πολίτες να αποφεύγουν τις μεγάλες συγκεντρώσεις σε κλειστούς χώρους.
– Αποφυγή πρόσβασης και παραμονής στα λιμάνια Αμμουδίου και Παλαιού λιμένα Φηρών.
Εφόσον κριθεί σκόπιμο θα υπάρξει ανάλογη συνεδρίαση εκ νέου.
Σε ότι αφορά στην ενημέρωση των πολιτών σε θέματα αντισεισμικής προστασίας, οδηγίες μπορούν να αναζητηθούν στους δικτυακούς τόπους του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (oasp.gr) και του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (civilprotection.gov.gr).
«Όσο αυξάνονται τα μεγέθη, τόσο αυξάνεται και ο σεισμικός κίνδυνος» λέει στο enikos.gr ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος
Νωρίτερα, στο enikos.gr μίλησε ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος, ο οποίος ανέφερε πως από τις 24 Ιανουαρίου μέχρι και σήμερα (01/02) υπάρχει έντονη σεισμική έξαρση, στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, ενώ τις τελευταίες ώρες, έχει παρατηρηθεί μία διαφοροποίηση της σεισμικής δράσης, η οποία έχει τρία χαρακτηριστικά.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο, 1) έχει αυξηθεί πολύ το πλήθος των σεισμών, όπου σημειώθηκαν τουλάχιστον 250 σεισμοί την τελευταία εβδομάδα, 2) αυξάνονται συνεχώς τα μεγέθη, και 3) έχει επεκταθεί η σεισμική δραστηριότητα προς τα βορειοανατολικά.
250 σεισμοί την τελευταία εβδομάδα
«Τα χαρακτηριστικά των σεισμών, δεν δείχνουν συσχέτιση με το ηφαίστειο. Άρα δεν έχουμε αύξηση του ηφαιστειακού κινδύνου, αλλά του σεισμικού κινδύνου, γεγονός το οποίο όμως, δεν φαίνεται ακόμα πως επηρεάζει τον ηφαιστειακό. Θυμίζω ότι στην υποθαλάσσια τάφρο, μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης, στο παρελθόν, το 1956, έγινε ο μεγαλύτερος σεισμός σε όλο τον ελλαδικό χώρο τον τελευταίο αιώνα με μέγεθος 7,7 Ρίχτερ. Αυτοί οι σεισμοί που γίνονται την τελευταία εβδομάδα, και οι σημερινοί, γίνονται στο νότιο τμήμα εκείνου του μεγάλου ρήγματος.
Για όλους αυτούς τους λόγους, υποστηρίζω ότι δεν έχουν σχέση με το ηφαίστειο, είναι καθαρά τεκτονικοί σεισμοί, σε γνωστό και μεγάλο ρήγμα, και για αυτό αναφέρω πως όσο αυξάνονται τα μεγέθη, τόσο αυξάνεται και ο σεισμικός κίνδυνος στην περιοχή. Το πλήθος των σεισμών, υπολογίζεται τουλάχιστον στους 250 την τελευταία εβδομάδα. Συνεχώς, εργαζόμαστε και παρακολουθούμε την εξέλιξη».
Η ανάρτηση του Άκη Τσελέντη
«Τους τελευταίους δύο μήνες παρακολουθούν μια ¨ήπια¨ σεισμική-ηφαιστειακή δραστηριότητα στον ευρύτερο χώρο των τρων κυρίων ηφαιστειακών κέντρων της Σαντορίνης: στην Νέα Καμένη και στον Κολούμπο, γεγονός το οποίο προκαλεί ανησυχία στους κατοίκους.
Τα Χριστιαννα που είναι και το αρχαιότερο μαζί με την υποθαλάσσια καλδέρα που ανακαλύφθηκε από ερευνητικές γεωτρήσεις δεν παρουσιάζει σεισμικότητα.
Όλοι γνωρίζουμε ότι αυτά τα ηφαίστεια είναι ενεργά και έχουν δώσει ηφαιστειακές εκρήξεις στο παρελθόν.
Ο Κολούμπος ή το Κολούμπο είναι ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο σε απόσταση 6,5 χιλιομέτρων βορειοανατολικά της Σαντορίνης, το οποίο ανήκει στο Ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου.
Έγινε γνωστό μετά από μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη στις 27 Σεπτεμβρίου 1650. Από τη λάβα σχηματίστηκε μικρή νησίδα, η οποία, όμως, εξαιτίας των θαλασσίων κυμάτων, γρήγορα κατέρρευσε σε ύφαλο. Από την κατάρρευση αυτή προκλήθηκε τσουνάμι, το οποίο προκάλεσε ζημιές μέχρι και σε απόσταση 150 χιλιομέτρων.
Σήμερα έχει ύψος 280 μέτρων (σε σχέση με τον περιβάλλοντα θαλάσσιο πυθμένα) και βρίσκεται περίπου 18 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο κρατήρας του έχει διάμετρο περίπου 3 χιλιομέτρων και βάθος 512 μέτρων.
Σε μεγάλη έκταση γύρω από το ηφαίστειο έχουν εντοπιστεί υδροθερμικά φρέατα από τα οποία αναβλύζει καυτό νερό, έως και 220οC, με διαλυμένα μεταλλικά στοιχεία και τα οποία φιλοξενούν ένα σπάνιο οικοσύστημα από νηματοειδή βακτήρια.
Ένας συνεχώς αυξανόμενος όγκος μάγματος συσσωρεύεται στον μαγματικό θάλαμο, σε βάθος περίπου 3 χιλιομέτρων κάτω από το υποθαλάσσιο ηφαίστειο “Κολούμπος”.
Η παρουσία αυτού του μαγματικού θαλάμου αναδεικνύει την πιθανότητα μιας μελλοντικής έκρηξης. Πρόκειται το πιο ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο όλης της Μεσογείου να παρακολουθείται συνεχώς σε πραγματικό χρόνο. Αυτό αναφερόταν σε ανακοίνωση της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης (AGU) το 2023.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το μάγμα στον θάλαμο έχει την τάση, σε βάθος χρόνου, να φθάσει ξανά σε παρόμοιο όγκο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, μετά την τελευταία έκρηξη του ηφαιστείου, ο μαγματικός θάλαμος μεγαλώνει με μέσο ρυθμό περίπου 4 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων τον χρόνο. Ο συνολικός όγκος που έχει συσσωρευθεί στο “ρεζερβουάρ” μάγματος (μαγματικό θάλαμο) κάτω από τον Κολούμπο, υπολογίζεται σε τουλάχιστον 1,4 κυβικά χιλιόμετρα.
Οι σεισμικές δονήσεις μέσα στην καλδέρα της Σαντορίνης εντοπίζονται στο ρήγμα της Καμένης (Kameni line) (παρόμοια σεισμό-ηφαιστειακή ανησυχία με το 2011-12 χωρίς να καταλήξει σε έκρηξη)
Προς το παρόν ΔΕΝ ΒΛΕΠΩ πρόβλημα όπως ορθώς συμπαίρανε η πολύ έμπειρη επιτροπή που εξέτασε το φαινόμενο στην πολιτική προστασία. Βέβαια η Σαντορίνη του 2025 δεν είναι εκείνη του 1939 και του 1950.
Επιπλέον προσωπικά θα πρότεινα τα ακόλουθα επιπλέον μέτρα:
1. Ενημέρωση των κατοίκων των γειτονικών νησιών για τις προφυλάξεις που πρέπει να παίρνουν στην περίπτωση που ενημερωθούν για τσουνάμι.
2. Ενίσχυση του δικτύου ανίχνευσης τσουνάμι στην ευρύτερη περιοχή.
3. Επειδή λίγο πριν και κατά την διάρκεια ηφαιστειακών εκρήξεων έχουμε έκκληση υδρόθειου (στο παρελθόν υπήρχαν πολλά θύματα), να εγκατασταθούν συσκευές μέτρησης υδρόθειου.
4. Να γίνονται επιπλέον παρατηρήσεις εκτός των σεισμολογικών πχ δορυφορική μέτρηση μικρομετατωπίσεων, μέτρηση ραδωνίου, σεισμικό θόρυβο.
5. Τοποθέτηση ΒΑΝ στην Αμοργό. (Σιγά μη βάλετε αφού το έχετε θάψει)».
Προβληματισμός για τη δραστηριότητα του ηφαιστείου
Υπενθυμίζεται, ότι τις τελευταίες ημέρες υπάρχει έντονη ανησυχία στην περιοχή, αναφορικά με την δραστηριότητα του ηφαιστείου.
Ο σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος, μιλώντας στην ΕΡΤ ανέφερε: «Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας».
«Είναι πράγματι πολλοί σεισμοί, κυρίως την τελευταία εβδομάδα, Από τις αρχές του Ιανουαρίου, αλλά κυρίως την τελευταία εβδομάδα, περισσότεροι από 150 και 200 σεισμοί, λίγοι είναι πάνω στο νησί της Σαντορίνης. Οι περισσότεροι είναι σε απόσταση βορειοανατολικά, περίπου 10 έως 30 χιλιόμετρα μακριά», είπε.
«Όμως το σημαντικό είναι ότι από την εξέταση που έχουμε κάνει δεν προκύπτει ότι είναι ηφαιστειακοί σεισμοί. Δεν είναι δηλαδή σεισμοί οι οποίοι έχουν σχέση με κάποιες ηφαιστειακές διαδικασίες στο υπέδαφος, κάτω από το ηφαίστειο ή γύρω από το ηφαίστειο. Είναι καθαρά τεκτονικοί σεισμοί, από αυτούς που θα μπορούσαν να γίνουν σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή της χώρας», πρόσθεσε.
Τόνισε πως, «βεβαίως η πολιτεία πολύ καλά κάνει και οι τοπικές αρχές σε συνεργασία με τα ινστιτούτα, να παίρνουν μακροπρόθεσμα μέτρα προστασίας και για τον ηφαιστειακό κίνδυνο» και πρόσθεσε «ο κίνδυνος και ο σεισμικός και πολύ περισσότερο ο ηφαιστειακός, είναι ακόμη αμελητέος».
Ο κ. Παπαδόπουλος έκλεισε λέγοντας πως «οι εκρήξεις που αναμένουμε στη Σαντορίνη στο κοντινότερο σχετικά μέλλον θα είναι μικρών μεγεθών. Αλλά και αυτές χρειάζονται προετοιμασία».
