Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επιχειρεί να διασώσει πλήθος οικοδομικών αδειών με μπόνους δόμησης, μέσω σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος που κατατέθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Το σχέδιο ερμηνεύει διασταλτικά τι συνιστά «έναρξη εργασιών» πριν την ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ, εισάγοντας ακόμη και το ενδεχόμενο «περιβαλλοντικού ισοδυνάμου» – ενός προστίμου υπέρ των δήμων για την αποφυγή ακύρωσης.
Το Dnews.gr παρουσιάζει το πλήρες κείμενο και τις κρίσιμες προβλέψεις του με την μορφή ερωτήσεων απαντήσεων.
Τι ρυθμίζει το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που κατέθεσε το ΥΠΕΝ στο ΣτΕ;
Το σχέδιο Π.Δ. επιχειρεί να καθορίσει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θεωρείται ότι έχει ξεκινήσει η υλοποίηση μιας οικοδομικής άδειας με μπόνους δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, ώστε να μην ακυρώνεται αυτομάτως μετά τη σχετική απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε τα μπόνους αντισυνταγματικά.
Πότε θεωρείται ότι ξεκίνησαν οι εργασίες για την προστασία μιας άδειας;
Ως έναρξη εργασιών θεωρούνται, μεταξύ άλλων, η κατεδάφιση προϋφιστάμενων κτισμάτων έως έξι μήνες πριν την 11η Δεκεμβρίου 2024, οι εργασίες εκσκαφής ή σκυροδέτησης, η ύπαρξη ιδιωτικού συμφωνητικού για την έναρξη των εργασιών ή ακόμα και η διενέργεια αρχαιολογικών ανασκαφών στο πλαίσιο της άδειας. Η ημερομηνία-ορόσημο είναι η 11η Δεκεμβρίου, όταν το ΣτΕ ανακοίνωσε το περιεχόμενο της απόφασής του.
Μπορεί μια οικοδομική άδεια να θεωρηθεί «ενεργή» με βάση μόνο ένα ιδιωτικό συμφωνητικό;
Ναι, σύμφωνα με το Π.Δ., ακόμα και ένα ιδιωτικό συμφωνητικό για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών, το οποίο δεν έχει υποβληθεί σε δημόσια αρχή, αρκεί για να θεωρηθεί ότι έχει ξεκινήσει η υλοποίηση της άδειας, εφόσον φέρει βέβαιη ημερομηνία πριν την κρίσιμη προθεσμία.
Ποια είναι η λογική πίσω από τη ρύθμιση αυτή;
Το ΥΠΕΝ επικαλείται την ανάγκη να διασφαλιστεί η εμπιστοσύνη των πολιτών προς το κράτος και η αρχή της ασφάλειας δικαίου, ώστε οι πολίτες που ξεκίνησαν την επένδυσή τους με βάση τις ισχύουσες διατάξεις να μην αιφνιδιαστούν από μεταγενέστερες ακυρωτικές αποφάσεις.
Τι προβλέπει το σχέδιο διατάγματος για άδειες που ήδη ακυρώθηκαν ή απειλούνται με ακύρωση;
Για τις περιπτώσεις αυτές προβλέπεται η καταβολή ενός «περιβαλλοντικού ισοδύναμου», δηλαδή ενός χρηματικού ποσού που λειτουργεί ως αντιστάθμισμα για την υπέρβαση της δόμησης μέσω μπόνους. Το ποσό αυτό επιτρέπει την ενεργοποίηση της άδειας παρά την ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ.
Πώς υπολογίζεται το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και πού καταβάλλεται;
Το ποσό ορίζεται στο 8% της αξίας της επιπλέον δόμησης για άδειες που ακυρώθηκαν και στο 15% για έργα που επιδιώκουν χρηματοδότηση από Ταμείο Ανάκαμψης ή ΕΣΠΑ. Ο υπολογισμός γίνεται με βάση την τιμή ζώνης και τα τετραγωνικά μέτρα, και το ποσό κατατίθεται σε ειδικό λογαριασμό του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.
Σε ποιους σκοπούς διατίθενται τα χρήματα του περιβαλλοντικού ισοδύναμου;
Τα ποσά προορίζονται αποκλειστικά για περιβαλλοντικές και πολεοδομικές παρεμβάσεις στους δήμους, όπως απαλλοτριώσεις για κοινόχρηστους χώρους, αναπλάσεις, δημιουργία πρασίνου, αποκατάσταση διατηρητέων και καθαρισμός ρεμάτων, μεταξύ άλλων.
Ποιον ρόλο διαδραματίζει το ΚΕΣΥΠΟΘΑ στην εφαρμογή του Προεδρικού Διατάγματος;
Το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) είναι αρμόδιο για την έγκριση των σχεδίων δράσης που υποβάλλονται είτε από το ΥΠΕΝ είτε από τους δήμους για τη διάθεση των πόρων από το περιβαλλοντικό ισοδύναμο.
