Μια μελέτη ελέγχου των γεννήσεων δείχνει ότι η δόση των οιστρογόνων στα αντισυλληπτικά χάπια θα μπορούσε να μειωθεί δραστικά περιορίζοντας τις επιπλοκές σε καρδιά, αίμα και εγκέφαλο.
Η ποσότητα οιστρογόνων που περιέχει επί του παρόντος το αντισυλληπτικό χάπι είναι ήδη σημαντικά χαμηλότερη από ότι όταν χορηγήθηκε για πρώτη φορά το χάπι πριν από περισσότερα από 60 χρόνια.
Ωστόσο, μια νέα μελέτη προτείνει ότι οι δόσεις τόσο των οιστρογόνων όσο και του προγεσταγόνου στο χάπι θα μπορούσαν να μειωθούν σημαντικά και να εξακολουθούν να λειτουργούν για την πρόληψη της εγκυμοσύνης.
Δεδομένων των πολλών παρενεργειών που μπορεί να προκύψουν από τη χρήση αντισυλληπτικών, οι ερευνητές ήθελαν να μάθουν εάν ο έλεγχος των γεννήσεων θα μπορούσε να λειτουργήσει ακόμα και αν οι δόσεις ορμονών ήταν χαμηλότερες σύμφωνα με το News4health
Η μελέτη
Για τη διεξαγωγή της μελέτης της, η ομάδα των ερευνητών ανέπτυξε ένα πολύ περίπλοκο μαθηματικό μοντέλο χρησιμοποιώντας δεδομένα για τα επίπεδα ορμονών από 23 γυναίκες με κανονικούς εμμηνορροϊκούς κύκλους.
Στη συνέχεια μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις πληροφορίες για να υπολογίσουν ποια επίδραση θα μπορούσε να έχει η αλλαγή του χρόνου και των δόσεων ορισμένων ορμονών στην πρόληψη της ωορρηξίας.
Το μοντέλο προέβλεψε ότι η χορήγηση μιας πολύ σύντομης, μέτριας δόσης οιστρογόνων περίπου την έβδομη ημέρα ενός κύκλου 28 ημερών –είτε με ή χωρίς χαμηλή δόση συνεχούς προγεστερόνης– ήταν ικανή να σταματήσει την ωορρηξία.
Αυτό σήμαινε ότι η δόση των οιστρογόνων που απαιτείται για τη διακοπή της ωορρηξίας θα μπορούσε να μειωθεί κατά περισσότερο από 92%, ενώ η δόση της προγεστερόνης σε μεθόδους μόνο με προγεσταγόνο θα μπορούσε να μειωθεί κατά 43%.
Δοσολογίες ορμονών
Όσο συναρπαστικά κι αν είναι αυτά τα ευρήματα, υπάρχουν μερικές σημαντικές προειδοποιήσεις σε αυτήν την έρευνα όσον αφορά την εφαρμογή στον πραγματικό κόσμο.
Πρώτον, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι αυτά τα ευρήματα βασίζονται σε μοντελοποίηση υπολογιστή – όχι σε δεδομένα πραγματικού κόσμου. Οι περισσότερες νέες μέθοδοι αντισύλληψης δοκιμάζονται πρώτα σε ζωικά μοντέλα και μετά σε εθελοντές ανθρώπους. Είναι πολύ πιθανό αυτά τα μοντέλα υπολογιστών να αντικατοπτρίζουν τα αποτελέσματα του πραγματικού κόσμου, αλλά θα χρειαστεί πολύ περισσότερη έρευνα για να γίνει κατανοητό εάν τα πολύ ακριβή ορμονικά αντισυλληπτικά χαμηλής δόσης λειτουργούν πραγματικά στους ανθρώπους.
Δεύτερον, το μοντέλο κατασκευάστηκε χρησιμοποιώντας έναν προσομοιωμένο εμμηνορροϊκό κύκλο 28 ημερών. Αλλά η διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου μπορεί να διαφέρει πολύ μεταξύ των γυναικών. Ως εκ τούτου, είναι αβέβαιο εάν αυτά τα αποτελέσματα θα ισχύουν για γυναίκες που έχουν διαφορετική διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου.
Ένας άλλος περιορισμός του μοντέλου που επισημαίνουν οι ερευνητές είναι ότι η μείωση των επιπέδων της αντισυλληπτικής ορμόνης φαίνεται να λειτουργεί μόνο για περίπου τέσσερις προσομοιωμένους εμμηνορροϊκούς κύκλους. Μετά από αυτό, το μοντέλο προβλέπει ότι η ωορρηξία θα αρχίσει να συμβαίνει ξανά.
Αυτό συμβαίνει επειδή η διακοπή της ωορρηξίας στον προηγούμενο κύκλο προσαρμόζει τη διάρκεια του επόμενου κύκλου και τα επίπεδα ορμονών που σχετίζονται με αυτό.
Αυτό με τη σειρά του επηρεάζει το χρόνο που χρειάζεται να δοθεί η επόμενη δόση. Έτσι, για να λειτουργήσουν πολύ χαμηλές δόσεις στην πραγματική ζωή, είναι πιθανό ότι οι γυναίκες θα πρέπει να προσαρμόζουν συνεχώς τον χρόνο που λαμβάνουν τις δόσεις ορμονών για να διατηρήσουν τη λειτουργία του αντισυλληπτικού.
Οι ερευνητές προτείνουν ότι εάν μια συσκευή μπορούσε συνεχώς να λαμβάνει δείγμα αίματος από τον χρήστη και να προσαρμόζει το χρόνο λήψης μιας δόσης οιστρογόνου κάθε μήνα, αυτό θα ξεπερνούσε αυτό το πρόβλημα και το πρόβλημα της διαφορετικής διάρκειας του κύκλου μεταξύ των γυναικών. Ωστόσο, μια τέτοια συσκευή δεν υπάρχει ακόμη.
Το οιστρογόνο που βρίσκεται στις τρέχουσες συνδυασμένες μεθόδους αντισύλληψης (όπως το χάπι και το έμπλαστρο) βοηθά επίσης στη ρύθμιση της αιμορραγίας και λαμβάνεται για τουλάχιστον 21 ημέρες κάθε μήνα.
Δεν γνωρίζουμε τι επίδραση θα είχε η λήψη χαμηλότερης δόσης οιστρογόνων κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης, πολύ μικρότερης περιόδου του μήνα στην αιμορραγία στο υπόλοιπο του εμμηνορροϊκού κύκλου. Αυτό είναι κάτι που θα χρειαστεί να διερευνήσουν μελλοντικές μελέτες.
Μπορούν τα νέα δεδομένα να εφαρμοστούν στην πράξη;
Παρά αυτές τις προειδοποιήσεις, αυτά τα αποτελέσματα είναι συναρπαστικά λόγω των πλεονεκτημάτων που θα μπορούσε να έχει η μείωση των δόσεων ορμονών για όσους χρησιμοποιούν έλεγχο των γεννήσεων.
Όταν το συνδυασμένο αντισυλληπτικό χάπι εισήχθη για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1960, οι γιατροί συνειδητοποίησαν γρήγορα ότι οι υψηλές δόσεις οιστρογόνων στο χάπι προκαλούσαν θρόμβους, εγκεφαλικά και καρδιακά επεισόδια σε ορισμένες γυναίκες.
Αυτό οδήγησε σε μείωση της ποσότητας οιστρογόνων που περιείχαν τα χάπια.
Όμως, παρόλο που τα επίπεδα ορμονών είναι σημαντικά χαμηλότερα τώρα από ό,τι στο παρελθόν, ένας μικρός αριθμός γυναικών εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν επιβλαβείς παρενέργειες όταν λαμβάνουν αντισύλληψη, όπως θρόμβους στο πόδι, κυρίως λόγω των οιστρογόνων που περιέχει.
Οι γυναίκες που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο θρόμβων, εγκεφαλικών επεισοδίων ή καρδιακών προβλημάτων δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν καθόλου αντισυλληπτικές μεθόδους που περιλαμβάνουν οιστρογόνα.
Ενώ πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στον κίνδυνο μιας γυναίκας για επιβλαβείς παρενέργειες από τα οιστρογόνα και το προγεσταγόνο που βρίσκονται στα αντισυλληπτικά (όπως η γενετική, το βάρος και το αν καπνίζει), θεωρείται γενικά η υπόθεση ότι μέρος αυτού του κινδύνου οφείλεται στο επίπεδο αυτών των ορμονών που τα αντισυλληπτικά περιέχουν.
Αυτό σημαίνει ότι η μείωση της δόσης των ορμονών στις αντισυλληπτικές μεθόδους έχει τη δυνατότητα να μειώσει τον μικρό κίνδυνο επιβλαβών παρενεργειών σε ορισμένες γυναίκες.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πρόταση ότι οι δόσεις τόσο των οιστρογόνων όσο και της προγεστερόνης θα μπορούσαν να είναι πολύ χαμηλότερες και να σταματήσουν την ωορρηξία είναι τόσο ενδιαφέρουσα.
Εάν η μελλοντική έρευνα δείξει ότι αυτά τα ευρήματα ισχύουν σε δοκιμές σε ανθρώπους, το επόμενο βήμα θα ήταν η ανάπτυξη τεχνολογίας που θα μπορούσε να βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι οι γυναίκες λαμβάνουν τις ακριβείς δόσεις ορμονών την κατάλληλη στιγμή.
Αυτό θα εξασφάλιζε ότι το αντισυλληπτικό της λειτούργησε αλλά με τη δυνατότητα ελαχιστοποίησης του κινδύνου παρενεργειών.