Για νομικά κενά στον Ν.5078/2023 τα οποία βάλλουν κατά της προστασίας των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των εργαζομένων έκανε λόγο ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛΕΤΕΑ), Χρήστος Νούνης από το βήμα του 5ου Συνεδρίου Επαγγελματικής Ασφάλισης.
Ο κ. Νούνης ανέφερε πως ο Ν.5078 που θεσπίστηκε το 2023 επέφερε φορολογική και μόνο εξίσωση των φορολογικών κινήτρων συμμετοχής μεταξύ ΤΕΑ και Ομαδικών Ασφαλιστηρίων Συμβολαίων και όχι εξίσωση και των όρων λειτουργίας των 2 συνταξιοδοτικών οχημάτων, γεγονός το οποίο λειτουργεί εις βάρος της προστασίας των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Και αυτό διότι δημιουργούνται 2 διαφορετικά ρυθμιστικά πλαίσια στην επαγγελματική ασφάλιση: ένα «κανονικό» που υπαγορεύεται από τις κοινοτικές οδηγίες και το οποίο επιβάλλεται στα ΤΕΑ και ένα «αρρύθμιστο» το οποίο παρακάμπτει τις κοινοτικές οδηγίες που εφαρμόζονται σε όλη την Ευρώπη και προσφέρεται ως επιλογή στους εργοδότες που επιλέγουν τα Ομαδικά Ασφαλιστήρια Συμβόλαια.
Ο κ. Νούνης υπενθύμισε πως εκκρεμεί σχεδόν 18 μήνες μετά, η συμπληρωματική στον Ν.5078/2023 νομοθέτηση περί εξίσωσης των όρων λειτουργίας των δύο οχημάτων συλλογικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης του 2ου Πυλώνα ασφάλισης, ήτοι των ΤΕΑ και των Ομαδικών Ασφαλιστηρίων Συνταξιοδοτικών Συμβολαίων των Ιδιωτικών Ασφαλιστικών Εταιρειών.
Με το ισχύον καθεστώς, σύμφωνα με τον κ. Νούνη, ο Ν.5078, μη έχοντας διασφαλίσει ένα ομοιόμορφο πλέγμα προστασίας των δικαιωμάτων των εργαζομένων, όχι απλώς δημιουργεί ένα κενό συνταξιοδοτικής προστασίας αλλά στρώνει το έδαφος για να καταστεί αντικείμενο εκμετάλλευσης (arbitrage) στην αγορά εργασίας από την πλευρά της ζήτησης (εργοδοτική), καθώς δημιουργεί έναν άτυπο αλλά στρεβλό ανταγωνισμό μεταξύ των 2 οχημάτων προαιρετικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης λόγω υπαγωγής των ομαδικών ασφαλιστηρίων σε λιγότερους νομοθετικούς περιορισμούς.
Παράγοντας τελικά τα αντίθετα αποτελέσματα από τα επιδιωκόμενα της τότε πολιτικής ηγεσίας που νομοθέτησε το 2023 το νέο πλαίσιο της επαγγελματικής ασφάλισης και στην επίσημη συνέντευξη τύπου παρουσίασης του νομοσχεδίου διατυμπάνιζε, ότι δεν θα επιτραπεί η ύπαρξη κανενός είδους arbitrage μεταξύ των δύο (πλέον) οχημάτων της επαγγελματικής ασφάλισης – δηλαδή ΤΕΑ και ΟΑΣ.
Παράλληλα, ο κ. Νούνης περιγράφοντας το πού βρισκόμαστε σήμερα σε σχέση με το θεσμικό και λειτουργικό πλαίσιο, εξήγησε πως, ενώ διανύουμε τον 17ο μήνα από την ψήφιση και εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου που διέπει την προαιρετική επαγγελματική ασφάλιση βάσει του Ν.5078/2023, έχει αδειοδοτηθεί μόλις 1 νέο ΤΕΑ, το οποίο όμως στην πραγματικότητα αποτελεί ουρά από το pipeline επαγγελματικών ταμείων που υπήρχαν σε αναμονή αδειοδότησης πρό του 2023.
Λόγω του Ν.5078/2023, έχει παγώσει από εργοδοτικής πλευράς, ο υποβληθέν φάκελος αδειοδότησης ενός εργοδοτικού ΤΕΑ που είχε και αυτός υποβληθεί προ του 2023 και δεν υπάρχει κατατεθειμένος στις αρμόδιες εποπτικές αρχές κανένας νέος φάκελος αδειοδότησης νέου ΤΕΑ μετά τη ψήφιση του νέου νόμου.
Από 1.1.2025 έχει ξεκινήσει, με αυξημένη ετοιμότητα σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού και υλικοτεχνικής υποδομής, η ανάληψη της εποπτείας των επαγγελματικών ταμείων από την Τράπεζα της Ελλάδος. Έχουν εκδοθεί 2 εξουσιοδοτικές υπουργικές αποφάσεις του Ν.5078/2023, για τις οποίες η ΕΛΕΤΕΑ -και όχι μόνο- έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Έχουν ψηφιστεί, με επίμονη θεσμική παρέμβαση της ΕΛΕΤΕΑ στα αρμόδια Υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας 2 στοχευμένες τροποποιήσεις διατάξεων του Ν.5078/2023 με διατάξεις του Ν.5078/2024.
Οι εν λόγω τροποποιήσεις αφορούσαν:
- τη διεύρυνση των ετήσιων ασφαλιστικών εισφορών που δύναται να καταβάλλει ο εργαζόμενος και ο εργοδότης υπέρ των ΤΕΑ και των ΟΑΣ και
- την προσθήκη στην έκπτωση από τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος από μισθωτή εργασία και των εισφορών των εργαζομένων για τα εξαρτώμενα μέλη της οικογένειας τους (σύζυγοι και τέκνα) για την ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή κάλυψη, στο πλαίσιο σχετικής ομαδικής ασφάλισης σε ΤΕΑ ή ασφαλιστήριο συμβόλαιο υγείας, μέχρι του ποσού των 1.500 ευρώ ετησίως ανά εργαζόμενο.
Ποιες είναι οι προτάσεις του κ. Νούνη
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΛΕΤΕΑ, η ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου της επαγγελματικής ασφάλισης με την ταχύτατη ψήφιση του νέου νομοσχεδίου μέχρι τα τέλη του α΄ εξαμήνου 2025, αποτελεί το κρίσιμο εκείνο καταλύτη που θα καταστήσει εφικτή την αξιοποίηση των ευεργετικών διατάξεων του Ν.5078/2023 και δη του τρίπτυχου:
- θεσμοθέτηση αποτελεσματικής ενιαίας εποπτείας των ΤΕΑ από την Τράπεζα της Ελλάδος,
- κατάρτιση προτυποποιημένου Καταστατικού ΤΕΑ, με περιγραφή του τύπου και του ελάχιστου περιεχομένου του για ταχύτατη επιτάχυνση του χρόνου αδειοδότησης επαγγελματικών ταμείων και πρωτίστως
- θεσμοθέτηση πολυεργοδοτικών επαγγελματικών ταμείων χωρίς επαγγελματικό δεσμό.
Ο κ. Νούνης εκτιμά ότι η ίδρυση πολυεργοδοτικών ΤΕΑ, συνδυαζόμενη με την εισαγωγή κάποιας μορφής υποχρεωτικότητας εγγραφής των εργαζομένων στο θεσμό (σύστημα αυτόματης εγγραφής) αποτελεί τον game changer παράγοντα για την ανάπτυξη του θεσμού της επαγγελματικής ασφάλισης στην Ελλάδα και την ουσιαστική διείσδυσή του στην αγορά εργασίας.
