Το άρθρο 211 του νομοσχεδίου τροποποιεί το άρθρο 71Η του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ώστε να προσφέρει περισσότερα κίνητρα και μεγαλύτερη ευελιξία σε φυσικά πρόσωπα που επιθυμούν να οργανώσουν επαγγελματικά και με διαφάνεια τη διαχείριση της περιουσίας τους.
Με άρθρο που περιλαμβάνεται στο νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τον Εθνικό Τελωνειακό Κώδικα, προτείνονται σημαντικές αλλαγές στο νομικό πλαίσιο που αφορά τις εταιρείες ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας, τα λεγόμενα family offices. Το άρθρο 211 του νομοσχεδίου τροποποιεί το άρθρο 71Η του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ώστε να προσφέρει περισσότερα κίνητρα και μεγαλύτερη ευελιξία σε φυσικά πρόσωπα που επιθυμούν να οργανώσουν επαγγελματικά και με διαφάνεια τη διαχείριση της περιουσίας τους και των οικογενειακών τους επενδύσεων.
Μία από τις βασικές αλλαγές είναι ότι πλέον δεν απαιτείται ο ιδρυτής ή οι ωφελούμενοι του family office να έχουν φορολογική κατοικία μόνο στην Ελλάδα. Με τη νέα διατύπωση, μπορούν να είναι και κάτοικοι εξωτερικού. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι ένας Έλληνας επιχειρηματίας ή επενδυτής που ζει στο εξωτερικό – για παράδειγμα στη Γενεύη, στο Ντουμπάι ή στο Λονδίνο – θα μπορεί να ιδρύσει ένα family office στην Ελλάδα για να διαχειρίζεται την περιουσία του ή να σχεδιάζει επενδυτικά και φιλανθρωπικά προγράμματα για την οικογένειά του.
Παράλληλα, μειώνεται αισθητά το ποσό των ελάχιστων λειτουργικών εξόδων που πρέπει να πραγματοποιεί μια τέτοια εταιρεία στην Ελλάδα: από ένα εκατομμύριο ευρώ, που απαιτούσε η προηγούμενη ρύθμιση, το νέο όριο πέφτει στις 250.000 ευρώ ετησίως. Αυτό καθιστά το σχήμα πιο προσιτό και σε μικρότερες οικογένειες ή σε επενδυτές που δεν διαχειρίζονται τεράστια χαρτοφυλάκια, αλλά θέλουν να οργανώσουν με επαγγελματικό τρόπο τα περιουσιακά τους θέματα. Για παράδειγμα, μια οικογένεια με ακίνητη περιουσία, μετοχές και δραστηριότητες σε διάφορες χώρες, θα μπορεί να δημιουργήσει ένα τέτοιο γραφείο στην Ελλάδα, απασχολώντας προσωπικό και συνεργαζόμενη με συμβούλους, δικηγόρους ή επενδυτικούς διαχειριστές.
Οι εταιρείες αυτές μπορούν να αναλαμβάνουν τη διαχείριση τόσο των άμεσων περιουσιακών στοιχείων (όπως ακίνητα ή τραπεζικοί λογαριασμοί), όσο και εκείνων που κατέχονται μέσω άλλων νομικών μορφών, όπως εταιρείες ή καταπιστεύματα (trusts). Επιπλέον, μπορούν να ασχολούνται με τις καθημερινές δαπάνες της οικογένειας, αλλά και με πιο σύνθετες λειτουργίες, όπως η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε trustees – δηλαδή διαχειριστές εμπιστευμάτων – στα οποία συμμετέχουν μέλη της οικογένειας.
Ως μέλη της οικογένειας θεωρούνται όχι μόνο οι σύζυγοι και τα παιδιά, αλλά και οι γονείς, τα εγγόνια, τα αδέρφια, ακόμα και οι σύζυγοι των αδερφών. Έτσι, μια πολυμελής οικογένεια μπορεί να αξιοποιήσει τις υπηρεσίες του family office για την ενιαία διαχείριση των οικονομικών της.
Για να αναγνωριστεί μια τέτοια εταιρεία ως ειδικού σκοπού, πρέπει να πληροί ορισμένες προϋποθέσεις: να έχει τουλάχιστον πέντε εργαζόμενους στην Ελλάδα μέσα στον πρώτο χρόνο από την ίδρυσή της και να ξοδεύει τουλάχιστον 250.000 ευρώ τον χρόνο σε λειτουργικά έξοδα. Αυτές οι δαπάνες μπορεί να περιλαμβάνουν μισθούς, ενοίκια, αμοιβές συμβούλων ή άλλα επαγγελματικά έξοδα.
Η φορολογική αντιμετώπιση των εταιρειών αυτών γίνεται με ειδικό τρόπο. Τα έσοδά τους υπολογίζονται βάσει των εξόδων τους, προσθέτοντας ένα σταθερό περιθώριο κέρδους 7%. Δηλαδή, αν μια εταιρεία έχει λειτουργικά έξοδα ύψους 300.000 ευρώ, το φορολογητέο εισόδημα υπολογίζεται προσθέτοντας 7% σε αυτό το ποσό – δηλαδή 321.000 ευρώ συνολικά – και επί αυτού επιβάλλεται ο φόρος εισοδήματος, όπως προβλέπει ο γενικός συντελεστής.
Τέλος, διευκρινίζεται ρητά ότι η παροχή υπηρεσιών από ένα family office στην Ελλάδα προς εταιρείες του εξωτερικού που ανήκουν στην ίδια οικογένεια δεν σημαίνει ότι αυτές οι εταιρείες αποκτούν αυτομάτως φορολογική έδρα στην Ελλάδα. Δηλαδή, αν ένα ελληνικό family office παρέχει υπηρεσίες σε μια εταιρεία συμφερόντων της ίδιας οικογένειας με έδρα στο Λουξεμβούργο, αυτό δεν θεωρείται ότι μεταφέρει την «πραγματική διοίκηση» αυτής της εταιρείας στην Ελλάδα.
