Η πολυαναμενόμενη συνάντηση μεταξύ του Ουκρανού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι και του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, στο Μόναχο ολοκληρώθηκε την Παρασκευή, χωρίς να υπάρξει ανακοίνωση για τη σύναψη της συμφωνίας που αφορά τα κρίσιμα ορυκτά της Ουκρανίας.
Η συμφωνία αυτή βρίσκεται στο επίκεντρο της προσπάθειας του Κιέβου να εξασφαλίσει την υποστήριξη του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, εν μέσω αβεβαιότητας για τη μελλοντική στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία.
Προσχέδιο συμφωνίας
Το Κίεβο είχε καταθέσει στις ΗΠΑ ένα αναθεωρημένο προσχέδιο συμφωνίας, που θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για αμερικανικές επενδύσεις στους πλούσιους φυσικούς πόρους της χώρας. Ωστόσο, υπήρχαν ανησυχίες στην ουκρανική πλευρά για το σχέδιο συμφωνίας που παρουσιάστηκε από την Ουάσινγκτον την Τετάρτη.
«Οι ομάδες μας θα συνεχίσουν να εργάζονται πάνω στο έγγραφο», έγραψε ο Ζελένσκι στην πλατφόρμα X, περιγράφοντας τη συνάντησή του με τον Βανς ως «καλή» και προσθέτοντας ότι το Κίεβο είναι «έτοιμο να κινηθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα προς μια πραγματική και εγγυημένη ειρήνη».
I had a good meeting with U.S. Vice President @JDVance. I am grateful to him and his entire team for the discussion, with Secretary of State Marco Rubio and Special Envoy General Keith Kellogg also taking part.
Our teams will continue to work on the document. We addressed many… pic.twitter.com/zYc15vqIz8
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) February 14, 2025
Δύο μέλη της ουκρανικής αντιπροσωπείας ανέφεραν στο Reuters ότι «ορισμένες λεπτομέρειες» της συμφωνίας παραμένουν υπό συζήτηση, χωρίς να αποσαφηνίζουν ποια είναι τα σημεία διαφωνίας.
Η Ουκρανία επιδιώκει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, ώστε να προστατευθεί από μελλοντικές απειλές της Ρωσίας, εφόσον επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία.
Ορυκτός πλούτος
Ο Ζελένσκι είχε παρουσιάσει το περίγραμμα της συμφωνίας σε συνέντευξή του στο Reuters την περασμένη εβδομάδα, δείχνοντας έναν χάρτη με πολυάριθμα κοιτάσματα ορυκτών και τονίζοντας ότι επιδιώκει μια «αμοιβαία επωφελή συνεργασία» για την ανάπτυξή τους, χωρίς όμως να τα «παραχωρεί» στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τα ορυκτά που περιλαμβάνονται στη συμφωνία είναι σπάνιες γαίες, καθώς και τιτάνιο, ουράνιο και λίθιο, μεταξύ άλλων.
Ο Τραμπ, ο οποίος δεν έχει δεσμευτεί για τη συνέχιση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, έχει δηλώσει ότι θέλει «500 δισεκατομμύρια δολάρια σε σπάνιες γαίες» από το Κίεβο, ενώ έχει επισημάνει ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία πρέπει να είναι «εξασφαλισμένη».
Ερωτηθείς νωρίτερα την Παρασκευή αν θα υπάρξει συμφωνία, ο Βανς απάντησε: «Θα το δούμε».
Τι θα κερδίσει η Ουκρανία
Η Ουκρανία παρέλαβε την αμερικανική πρόταση για τη συμφωνία την Τετάρτη, όταν ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, ταξίδεψε στο Κίεβο. Ο Ζελένσκι είχε δηλώσει τότε ότι η χώρα του θα τη μελετούσε, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας στο Μόναχο.
Ο Μπέσεντ, μιλώντας στο Fox Business Network την Παρασκευή, ανέφερε ότι το σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου «θα συνδέσει στενότερα την ουκρανική οικονομία με τις ΗΠΑ», φέρνοντας στην Ουκρανία τις «καλύτερες πρακτικές ιδιωτικοποίησης» από την Ουάσινγκτον.
«Μέρος της διαδικασίας ξεκινά με την αλληλοσύνδεση της ουκρανικής οικονομίας με την αμερικανική και με τη διασφάλιση ότι οι Αμερικανοί φορολογούμενοι θα έχουν απόδοση για τα χρήματα που έχουν επενδύσει», δήλωσε.
Ενστάσεις του Κιέβου και αντιδράσεις από το Κογκρέσο
Σε συνάντηση κεκλεισμένων των θυρών στο Μόναχο, διάρκειας 90 λεπτών, ο Ζελένσκι εξέφρασε τις ανησυχίες του σε διακομματική ομάδα Αμερικανών γερουσιαστών σχετικά με την αμερικανική πρόταση.
«Ένιωσε ότι του ζητήθηκε να υπογράψει κάτι που δεν είχε καν προλάβει να διαβάσει», ανέφερε μια πηγή στο Reuters, υπό τον όρο της ανωνυμίας.
«Δεν νομίζω ότι εκτίμησε ιδιαίτερα το γεγονός ότι του παρουσιάστηκε ως ένα “πάρ’ το ή άφησέ το” έγγραφο».
Σύμφωνα με άλλη πηγή, ο Ζελένσκι παρουσίασε τη δική του εκδοχή της συμφωνίας για τα ορυκτά, η οποία, όπως υποστήριξε, έχει συνταχθεί ώστε να είναι συμβατή με το ουκρανικό Σύνταγμα. Δύο ακόμη πηγές χαρακτήρισαν την πρόταση που παρέδωσε ο Μπέσεντ ως «μονόπλευρη», χωρίς να δώσουν περαιτέρω λεπτομέρειες.
Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Μπράιαν Σατζ, όταν ρωτήθηκε αν ο Ζελένσκι θεωρεί την αμερικανική πρόταση «μονόπλευρη», απάντησε: «Νομίζω ότι αυτό είναι δίκαιο να ειπωθεί». Ο Σατζ πρόσθεσε ότι η πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ «χρειάζεται βελτιώσεις», χωρίς να επεκταθεί σε λεπτομέρειες.
