Aπό την 1η Ιουλίου 2030 θεσπίζεται κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ψηφιακής υποβολής στοιχείων σε πραγματικό χρόνο για ενδοκοινοτικές συναλλαγές.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δημοσίευσε την Οδηγία (ΕΕ) 2025/516, γνωστή και ως VIdA (VAT in the Digital Age), με στόχο τον εκσυγχρονισμό του καθεστώτος ΦΠΑ στην ΕΕ, ενισχύοντας τη διαφάνεια, την ψηφιοποίηση και την αποτελεσματικότητα του φορολογικού συστήματος. Η οδηγία, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 14 Απριλίου 2025, εισάγει ένα φιλόδοξο πλαίσιο με πολυεπίπεδες μεταρρυθμίσεις που θα εφαρμοστούν σταδιακά έως το 2030.
Στο επίκεντρο της οδηγίας βρίσκεται η υποχρεωτική εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης για διασυνοριακές και ενδοκοινοτικές συναλλαγές από την 1η Ιουλίου 2030. Το ευρωπαϊκό πρότυπο EN 16931 καθορίζεται ως το βασικό πρότυπο για την ηλεκτρονική τιμολόγηση, σύμφωνα με την Οδηγία 2014/55/ΕΕ, ενώ τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν και εναλλακτικά πρότυπα για εσωτερικές συναλλαγές. Σημαντική είναι η κατάργηση της υποχρέωσης αποδοχής των e-invoices από τον παραλήπτη, που τίθεται σε ισχύ ήδη από τις 14 Απριλίου 2025 υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Παράλληλα, από την 1η Ιουλίου 2030 θεσπίζεται ένα κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ψηφιακής υποβολής στοιχείων σε πραγματικό χρόνο (Digital Reporting Requirements – DRR) για ενδοκοινοτικές συναλλαγές, το οποίο θα επεκτείνεται δυνητικά και στις εγχώριες συναλλαγές B2B. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υποβάλλουν τα τιμολογιακά δεδομένα εντός 2 έως 5 ημερών από την έκδοση ή λήψη του τιμολογίου, ενώ τα στοιχεία θα περιλαμβάνουν και τραπεζικές πληροφορίες για την ενίσχυση των ελέγχων. Επιπλέον, καταργούνται οι ανακεφαλαιωτικοί πίνακες, καθιστώντας τις διαδικασίες απλούστερες και πιο διαφανείς.
Η οδηγία εισάγει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία της πλατφόρμας, καθώς θεσπίζεται η έννοια του «θεωρούμενου προμηθευτή» για βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων και υπηρεσίες οδικής μεταφοράς επιβατών. Οι πλατφόρμες θα είναι υπεύθυνες για τη χρέωση και την απόδοση του ΦΠΑ, με εξαιρέσεις υπό προϋποθέσεις για μικρές επιχειρήσεις.
Επιπλέον, επεκτείνεται το καθεστώς της Ενιαίας Εγγραφής ΦΠΑ (Single VAT Registration), διευκολύνοντας τις επιχειρήσεις με δραστηριότητα σε πολλά κράτη μέλη. Περιλαμβάνονται σαφείς προθεσμίες για την υποβολή και τροποποίηση δηλώσεων μέσω OSS/IOSS, ενώ θεσπίζονται νέα υποκαθεστώτα για τη διακίνηση ιδίων αγαθών, περιορίζοντας την ανάγκη για πολλαπλές εγγραφές ΦΠΑ σε διαφορετικά κράτη.
Σημαντική αλλαγή αποτελεί και η κατάργηση των υφιστάμενων διατάξεων για το καθεστώς Call-Off Stock από τις 30 Ιουνίου 2029, το οποίο αντικαθίσταται από το νέο καθεστώς διαχείρισης ίδιων αγαθών εντός της Ένωσης. Τέλος, από την 1η Ιανουαρίου 2027, καθίσταται υποχρεωτική η εφαρμογή του μηχανισμού αντίστροφης χρέωσης για B2B συναλλαγές όταν ο προμηθευτής δεν είναι εγκατεστημένος στη χώρα του πελάτη, με στόχο τον περιορισμό της απάτης στον ΦΠΑ.
