Νέα μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σημειώνει πως το Σχέδιο Ανάκαμψης παρέχει μια κρίσιμη ευκαιρία για την ενίσχυση της εξωτερικής θέσης της χώρας, ωστόσο οι θετικές του επιπτώσεις δεν είναι καθόλου εγγυημένες.
Η Ελλάδα παραμένει αντιμέτωπη με βαθιές και διαρθρωτικές εξωτερικές ανισορροπίες, παρά τις ελπίδες που είχαν επενδυθεί στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP), το οποίο χρηματοδοτείται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με νέα μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το σχέδιο παρέχει μια κρίσιμη ευκαιρία για την ενίσχυση της εξωτερικής θέσης της χώρας, ωστόσο οι θετικές του επιπτώσεις δεν είναι καθόλου εγγυημένες. Η έκθεση, με τίτλο «No Quick Fix: The Recovery and Resilience Plan and External Position in Greece», υπογραμμίζει πως παρά τις μεγάλες επενδύσεις και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται μέσω του RRF (συνολικού ύψους περίπου 36 δισ. ευρώ ή 16% του ΑΕΠ), απαιτείται αυστηρή και συνετή μακροοικονομική πολιτική για τη διατήρηση των θετικών αποτελεσμάτων.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η επιτυχής εφαρμογή του RRP μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των δημοσίων αποταμιεύσεων, που με τη σειρά τους θα μπορούσαν να βελτιώσουν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατά περίπου 2,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ μέσα σε 15 χρόνια. Αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά τη διεθνή επενδυτική θέση της χώρας, η οποία σήμερα βρίσκεται στη χειρότερη θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, με αρνητικό πρόσημο -136% του ΑΕΠ (τέλος 2023).
Ωστόσο, προειδοποιούν ότι ο επενδυτικός «οργασμός» που προκαλεί το RRP ενδέχεται να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση και αύξηση του ιδιωτικού δανεισμού, εάν δεν υπάρξει σωστή διαχείριση. Δηλαδή, τα οφέλη από τις επενδύσεις θα μπορούσαν εύκολα να “χαθούν” μέσα σε ένα περιβάλλον χαλαρής δημοσιονομικής πολιτικής ή υπεραισιόδοξων προσδοκιών.
Η μελέτη αναγνωρίζει επίσης την ύπαρξη βαθιών θεσμικών και κοινωνικών παθογενειών, όπως η υψηλή παραοικονομία και τα εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα αποταμίευσης από τα νοικοκυριά, που περιορίζουν την ικανότητα της χώρας να μετατρέψει τις επενδύσεις σε διατηρήσιμη εξωτερική σταθερότητα.
Συνοψίζοντας, το ΔΝΤ καταλήγει στο ότι το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για την Ελλάδα, αλλά όχι μια μαγική λύση. Χωρίς συντονισμένες προσπάθειες για τη μείωση της παραοικονομίας, τη βελτίωση των δημοσιονομικών επιδόσεων και την ενίσχυση της ιδιωτικής αποταμίευσης, τα διαρθρωτικά προβλήματα της εξωτερικής θέσης θα παραμείνουν άλυτα.
