Φάρμακα για την αντιμετώπιση των εγκεφαλικών επεισοδίων θα μπορούσαν να χορηγούνται στον εγκέφαλο μέσω της… μύτης. Αυτό έδειξε μελέτη που διεξήχθη σε ποντίκια και η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» (PNAS).
Ο αδιαπέρατος εγκεφαλικός φραγμός
H μεταφορά μεγάλων φαρμακευτικών μορίων στο εγκέφαλο αποτελεί επί μακρόν μια σημαντική πρόκληση για τους επιστήμονες. Τα περισσότερα από αυτά τα μόρια δεν μπορούν να φθάσουν στον εγκέφαλο σε μεγάλες ποσότητες επειδή τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου είναι σε μεγάλο βαθμό αδιαπέρατα, δημιουργώντας τον επονομαζόμενο αιματοεγκεφαλικό φραγμό που προστατεύει τον εγκέφαλο από εν δυνάμει βλαβερούς παράγοντες.
«Οσφρητικό» ταξίδι
Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι ορισμένα φάρμακα μπορούν να φθάσουν στον εγκέφαλο μέσω της μύτης «ταξιδεύοντας» στα νευρικά κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την όσφρηση. Και αυτό διότι τα κύτταρα αυτά διαθέτουν μακριές ίνες (νευράξονες) που εκτείνονται από τη μύτη ως τον εγκέφαλο. Ωστόσο μέχρι σήμερα ήταν ασαφές αν μπορεί μέσω αυτής της οδού να μεταφερθεί ποσότητα μορίων ικανή να έχει ιατρικό όφελος, όπως εξήγησε ο Μάρτιν Σουάμπ από το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στη Ζυρίχη της Ελβετίας.
Τα ενδοθυλιακά κύτταρα των αγγείων του εγκεφάλου (κόκκινο) δεν επιτρέπουν στα περισσότερα φάρμακα να περνούν στον εγκέφαλο (C.J. Guerin, MRC )
Χορήγηση αντισωμάτων μέσω της ρινικής οδού
Προκειμένου να ανακαλύψουν αν κάτι τέτοιο μπορεί να ισχύει ο δρ Σουάμπ και οι συνεργάτες του εξέτασαν τη χορήγηση μέσω της ρινικής οδού αντισωμάτων που μπλοκάρουν μια ουσία του εγκεφάλου που ονομάζεται Nogo-A και η οποία αναστέλλει την ανάπτυξη των εγκεφαλικών κυττάρων.
Το πείραμα
Η ερευνητική ομάδα προκάλεσε αρχικώς βλάβες στον εγκέφαλο αρουραίων παρόμοιες με εκείνες ενός εγκεφαλικού επεισοδίου σταματώντας την παροχή αίματος σε κάποιες περιοχές του. Πρακτικά οι βλάβες αυτές μεταφράζονταν στο ότι τα ζώα κατάφερναν πολύ δύσκολα να φθάσουν σε μια οπή που είχε τροφή, κάτι που μπορούσαν να επιτύχουν με ευκολία πριν από την πρόκληση βλαβών στον εγκέφαλό τους.
Βελτίωση κατά 60%
Οσα όμως πειραματόζωα έλαβαν ένα ρινικό σπρέι αντισωμάτων άπαξ ημερησίως επί δύο εβδομάδες, παρουσίασαν βελτίωση της τάξεως του 60% στην εκτέλεση αυτού του καθήκοντος μέσα σε τέσσερις εβδομάδες από το επεισόδιο. Στα ζώα που έλαβαν εικονική θεραπεία η βελτίωση δεν ξεπέρασε το 30%.
«Λύνοντας τα φρένα»
Οταν οι ερευνητές εξέτασαν τους εγκεφάλους των αρουραίων είδαν ότι τα ζώα που είχαν λάβει τη θεραπεία από τη μύτη είχαν αποκτήσει περισσότερες νέους νευράξονες. «Φθάσαμε σε ένα επίπεδο μεταφοράς αντισωμάτων στον εγκέφαλο το οποίο ήταν ικανό να επουλώσει μια μεγάλη βλάβη την οποία είχε προκαλέσει το εγκεφαλικό επεισόδιο» σημείωσε ο δρ Σουάμπ και κατέληξε λέγοντας ότι «αυτό μας δείχνει ότι υπάρχει μια φυσική ικανότητα αναγέννησης του εγκεφάλου και πρέπει να ‘λύσουμε τα φρένα’ ώστε να τη θέσουμε σε λειτουργία».
