Ο έρπητας ζωστήρας είναι ένα εξαιρετικά επώδυνο, λοιμώδες δερματικό νόσημα που πλήττει συνήθως τους ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας.
Σημαντικότατο ρόλο στην αντιμετώπιση της νόσου παίζει ο εμβολιασμός. Λόγω της υψηλής συχνότητας, αλλά και επειδή ο έρπητας ζωστήρας δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή και η αποτελεσματικότητα των θεραπειών για την αντιμετώπιση του πόνου είναι περιορισμένη, οι ειδικοί τονίζουν με έμφαση την αναγκαιότητα του εμβολιασμού.
Περισσότερο από το 90% των ενηλίκων ηλικίας 50 ετών και άνω είναι ήδη φορείς του ιού που προκαλεί τη νόσο.
Και αυτό γιατί είναι ο ίδιος που είχε προκαλέσει την ανεμοβλογιά στην παιδική ηλικία και παραμένει σε λανθάνουσα (ανενεργή) κατάσταση στον οργανισμό.
Σε έναν στους τρεις από αυτούς τους ανθρώπους ο ανενεργός ιός ενεργοποιείται εκ νέου, προκαλώντας έρπητα ζωστήρα. Αυτός εκδηλώνεται ως ένα φυσαλιδώδες, επώδυνο εξάνθημα, που αναπτύσσεται στην μία πλευρά του σώματος ή του προσώπου, κατά μήκος μιας νευρικής οδού.
Το εξάνθημα μπορεί να εμφανιστεί στον κορμό, στα χέρια, στους μηρούς ή στο κεφάλι (συμπεριλαμβανομένων των ματιών ή των αυτιών), αλλά πιο συχνά εμφανίζεται στον θώρακα και την κοιλιά.
Οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν νοσήσει περιγράφουν τον πόνο που το συνοδεύει σαν ένα καυστικό, διαξιφιστικό ή διαπεραστικό αίσθημα που συνήθως επηρεάζει τις καθημερινές δραστηριότητες (όπως το ντύσιμο, το περπάτημα, τον ύπνο). Άλλα συμπτώματα του έρπητα ζωστήρα ενδέχεται να είναι ευαισθησία στον φως, πονοκέφαλος και ένα αίσθημα αδιαθεσίας.
Η κύρια αιτία εμφάνισης του έρπητα ζωστήρα είναι το γεγονός ότι οι αμυντικοί μηχανισμοί του οργανισμού προοδευτικά εξασθενούν, ιδίως μετά την ηλικία των 50 ετών ή και νωρίτερα, εάν κάποιος έχει αδύναμο ανοσοποιητικό λόγω υποκείμενης νόσου ή θεραπείας.
Στην πραγματικότητα, τα άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό είναι μία ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα, καθώς διατρέχουν έως και 9 φορές υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση έρπητα ζωστήρα. Επομένως, είναι πολύ σημαντική η πρόληψη και η προστασία τους από την ενεργοποίηση του ιού που προκαλεί τη δερματική λοίμωξη.
Σοβαρές επιπλοκές
Ο έρπητας ζωστήρας έχει πολύ σημαντική αρνητική επίπτωση στην ποιότητα ζωής των ασθενών, διότι ο πόνος που προκαλεί συχνά είναι αφόρητος. Επιπλέον, η ανάπτυξή του μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές όπως:
- Μεθερπητική νευραλγία (PHN): Εμφανίζεται στο περίπου 30% των ασθενών που νοσούν από έρπητα ζωστήρα. Είναι ένας μακροχρόνιος νευροπαθητικός πόνος, που διαρκεί από μερικούς μήνες έως και χρόνια, και ενδέχεται να επηρεάσει καταλυτικά την καθημερινότητα των πασχόντων.
- Οφθαλμικές επιπλοκές: Το περίπου 25% των ασθενών με έρπητα ζωστήρα τον αναπτύσσουν στο μάτι. Στο 50% των ασθενών με οφθαλμικό έρπητα ζωστήρα μπορεί να παρατηρηθούν οφθαλμικές επιπλοκές, όπως διπλωπία (παρατηρείται στο 30% εξ αυτών). Σε σπάνιες περιπτώσεις (ποσοστό κάτω από 0,5% των ασθενών) παρατηρείται βλάβη στο οπτικό νεύρο.
Σε μερικούς ασθενείς (κάτω από το 1%) μπορεί να υπάρξουν και άλλες επιπλοκές όπως νευρολογικές (π.χ. εγκεφαλίτιδα) ή προβλήματα στην ακοή και την ισορροπία (εάν ο έρπητας ενεργοποιηθεί στο ακουστικό σύστημα).
Η πρόληψη
Αν κάποιος δεν έχει περάσει ποτέ ανεμοβλογιά, η αποφυγή της επαφής με ασθενείς που έχουν ενεργή ανεμοβλογιά ή έρπητα ζωστήρα και η τήρηση της υγιεινής των χεριών μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ανεμοβλογιάς.
Όσοι όμως έχουν περάσει ανεμοβλογιά και επομένως φέρουν τον ιό της σε λανθάνουσα κατάσταση στον οργανισμό τους, χρειάζονται προστασία από τον έρπητα ζωστήρα, όχι μόνο επειδή είναι πολύ συχνός και επώδυνος, αλλά και επειδή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή.
Η προστασία συνίσταται στον εμβολιασμό εναντίον του έρπητα ζωστήρα.
Σύμφωνα με τον Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Ενηλίκων ο εμβολιασμός συστήνεται και αποζημιώνεται σε:
• ενήλικες ηλικίας 60 ετών και άνω
• ανοσοκατεσταλμένα άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω
Με πρόσθετες πληροφορίες από https://erpitaszostiras.gr/symptoms.html
