Το μέτρο έχει ανακοινωθεί με μεγάλη προσοχή χωρίς να θιγούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων, αλλά και τα «μαύρα ενοίκια» παρά της δηλώσεις περί του αντιθέτου.
Πολλές επικρίσεις συνεχίζει να δέχεται η επιστροφή ενοικίου, καθώς το μέτρο έχει ανακοινωθεί με μεγάλη προσοχή χωρίς να θιγούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων, αλλά και τα «μαύρα ενοίκια» παρά της δηλώσεις περί του αντιθέτου.
Το μέτρο συγκεντρώνει αντιδράσεις από τους ενοικιαστές, ενώ είναι ξεκάθαρο ότι μπορεί να οδηγήσει σε αυξήσεις τιμών. Ταυτόχρονα είναι εξαιρετικά δύσκολο να οδηγήσει σε αποκάλυψη κρυφών ή υποδηλωμένων ενοικίων…. Όπως φαίνεται ο στόχος ήταν να γίνει η ανακοίνωση του μέτρου της επιστροφής ενοικίου, το Νοέμβριο να μπουν κάποια μετρητά στους τραπεζικούς λογαριασμούς των ενοικιαστών, ενώ ταυτόχρονα να μη θιγούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ανακοινώθηκε η επιστροφή ενοικίου και έμειναν στο… ράφι μέτρα που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν όλα τα ενοίκια, να ανακουφίσουν τους ιδιοκτήτες ενώ ταυτόχρονα να προστατεύσουν τους ενοικιαστές:
- Δεν ανακοινώθηκε μείωση της φορολογικής κλίμακας για τους ιδιοκτήτες
- Δεν ανακοινώθηκε πλαφόν στο ποσοστί των αυξήσεων στα ενοίκια
- Δεν ανακοινώθηκε φορολογική ελάφρυνση για το ποσό που ξοδεύουν οι ενοικιαστές για τη στέγαση
Το νέο μέτρο προβλέπει την επιστροφή του 1/12 του ενοικίου (έως 800 ευρώ), πράγμα που σημαίνει ότι για τα δηλωμένα 255 ευρώ, ο ενοικιαστής θα λαμβάνει μόλις 21,25 ευρώ τον μήνα. Την ώρα που πληρώνει, στην πράξη, τριπλάσιο ποσό, η επιδότηση είναι συμβολική – και σε καμία περίπτωση ουσιαστική στήριξη.
Παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις ότι το μέτρο θα λειτουργήσει ως «κίνητρο συμμόρφωσης», προκειμένου να δηλώνονται τα πραγματικά ποσά, η αγορά κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση. Το πιθανότερο σενάριο είναι ο ιδιοκτήτης να πιέσει για υψηλότερο «καθαρό» ενοίκιο, επικαλούμενος την επιδότηση ως «μαξιλάρι» που μπορεί να απορροφήσει τις αυξήσεις. Έτσι, η κρατική στήριξη κινδυνεύει να μετατραπεί σε εργαλείο περαιτέρω ανατίμησης, με την επιδότηση των 8,5% να ενσωματώνεται στις απαιτήσεις του ιδιοκτήτη.
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Προστασίας Ενοικιαστών κάνει λόγο για ένα μέτρο «ασπιρίνη» που προσπαθεί να δώσει μία ελάχιστη ανακούφιση, χωρίς, όμως, να αντιμετωπίζει την ασθένεια, δηλαδή την μάστιγα των αυξήσεων.
Όπως αναφέρει: Όταν ένας ενοικιαστής, ο οποίος πλήρωνε πριν από δύο ή τρία χρόνια 400 ευρώ για ένα διαμέρισμα 60-70 τ.μ., καλείται σήμερα να πληρώσει 800 και 900 ευρώ, ασφαλώς το να του επιστραφεί ένα ποσό 65-70 ευρώ μηνιαίως [ένα ενοίκιο τον χρόνο], δεν σώζει την κατάσταση.
Εξ άλλου, είναι βέβαιο ότι όσο τα μισθώματα και οι εξώσεις παραμένουν ελεύθερα και ο ιδιοκτήτης μπορεί να ζητήσει όσα θέλει και με όποιο τρόπο θέλει ακόμα και υπό την απειλή της εξώσεως, χωρίς κανένα έλεγχο, όποιο επίδομα πάρει ο ενοικιαστής με την μορφή επιστροφής ενοικίου, θα περάσει αυτόματα στην τσέπη του ιδιοκτήτη, με αποτέλεσμα σε ένα το πολύ έτος να έχει εξανεμισθεί η όποια ελάχιστη βοήθεια δίνεται σήμερα.
Είναι, επίσης, κοινό μυστικό ότι πολλοί ενοικιαστές έχουν υποστεί εκβιασμό από τους εκμισθωτές τους και αναγκάζονται να δηλώνουν στην ΑΑΔΕ ποσό μικρότερο από το πραγματικό ενοίκιο, ενώ πολλοί ιδιοκτήτες ακόμη και αυθαίρετα, χωρίς την συμφωνία του ενοικιαστή, δηλώνουν χαμηλότερα ενοίκια από τα πραγματικά. Τέλος, πολλές μισθώσεις έχουν λήξει, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μισθωτήριο ενεργό στην ΑΑΔΕ, μολονότι ο ενοικιαστής εξακολουθεί και πληρώνει ενοίκιο. Αυτοί οι ενοικιαστές θα χάσουν ολόκληρο ή ένα μεγάλο μέρος και αυτού του πενιχρού βοηθήματος, αφού θα εισπράξουν ένα ενοίκιο, σύμφωνα με αυτό που δηλώνεται και όχι σύμφωνα με το πραγματικό ή δεν θα το εισπράξουν καθόλου. Ο κ. Πιερρακάκης δήλωσε ότι ο μέσος όρος των μισθωμάτων, που δηλώνονται, ανέρχεται στα 250 ευρώ. Όταν με τα μισθώματα, που κυκλοφορούν στην αγορά ύψους 800 και 1.000 ευρώ μηνιαίως, ο μέσος όρος των δηλουμένων είναι 250 ευρώ, δεν χρειάζονται ιδιαίτερα σχόλια, για να αντιληφθεί κάποιος ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ενοικιαστών θα πάρουν ψίχουλα, αφού οι ιδιοκτήτες δεν έχουν δηλώσει τα πραγματικά ενοίκια.
Για μία ακόμη φορά θα επιμείνουμε στις θέσεις μας. Το μόνον μέτρο που θα ανακουφίσει πραγματικά τους ενοικιαστές και θα σταματήσει την λαίλαπα των αυξήσεων των ενοικίων, οι οποίες έχουν φέρει σε απόγνωση τους ενοικιαστές, είναι η επιβολή Ανώτατου Επιτρεπόμενου Μισθώματος [PLAFON] βάσει συντελεστών που είμαστε ανοικτοί να συζητήσουμε, καθώς και αύξηση της ελάχιστης διάρκειας των μισθώσεων από 3 έτη, που ισχύει σήμερα, στα 6, όπως έχουμε ζητήσει κατ’ επανάληψη.
Τα δύο αυτά μέτρα είναι τα μόνα που μπορούν να ανακουφίσουν προσωρινά τους ενοικιαστές μέχρι να αποδώσουν και, αν αποδώσουν ποτέ, άλλα μακροπρόθεσμα μέτρα».
Για τον τρόπο που θα καταβληθούν η επιστροφή ενός μισθώματος στους ενοικιαστές αλλά και το επίδομα των 250 ευρώ στους δικαιούχους συνταξιούχους και ΑΜΕΑ τον Νοέμβριο μίλησε ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Όμηρος Τσάπαλος στο Πρώτο Πρόγραμμα, xuew.
Όπως είπε ο κ. Τσάπαλος «στους συνταξιούχους, δεν χρειάζεται να κάνουν απολύτως τίποτα, καθότι εκεί τον Νοέμβριο θα πιστωθεί κανονικά στους δικαιούχους, άσχετα αν έχουν προσωπική διαφορά ή όχι, πρέπει να το τονίσουμε αυτό. Οι άνθρωποι αυτοί που πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια άνω των 65 ετών, θα λάβουν αυτά τα χρήματα των 250 ευρώ με τρόπο μόνιμο κάθε χρόνο από εδώ και στο εξής, ξεκινώντας από αυτόν. Και το δεύτερο, όσον αφορά την επιστροφή ενοικίου, κοιτάμε να αποφύγουμε την ανάγκη να υποβληθεί αίτηση από αυτούς τους ανθρώπους. Εξετάζουμε δηλαδή τη δυνατότητα αυτόματης άντλησης στοιχείων από την ΑΑΔΕ των δηλωθέντων ενοικίων, των εισοδημάτων, των περιουσιακών και εισοδηματικών κριτηρίων, προκειμένου και αυτοί τον Νοέμβριο να λάβουν το 1/12 που έχουμε υποσχεθεί, δηλαδή ένα μηνιάτικο ενοίκιο, πίσω» .
Σχετικά με την συζήτηση που έχει ανοίξει για το ενδεχόμενο, το μέτρο της επιστροφής ενός μισθώματος ετησίως, να οδηγήσει σε νέες αυξήσεις στα ενοίκια, ο εκπρόσωπος Τύπου του Yπουργείου επισήμανε αρχικά το γεγονός πως η μέση δαπάνη για το ενοίκιο στη χώρα μας με βάση τα στοιχεία του 2023 είναι στα 255 ευρώ.
«Είναι εξαιρετικά χαμηλό και αυτό υποδηλώνει και υποδεικνύει ότι υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι αδήλωτων ενοικίων, ειδικά στα αστικά κέντρα, ειδικά Αθήνα Θεσσαλονίκη, όπου συστηματικά δεν δηλώνονται παρόλο που συμφωνούνται μεταξύ ιδιοκτήτη και ενοικιαστή» υπογράμμισε.
«Το δεύτερο γεγονός είναι ότι αυτό το μέτρο που ανακοινώσαμε που αφορά 950.000 νοικοκυριά και περίπου 1.280.000 φορολογούμενους, ευνοούνται πρωτίστως κατά κύριο λόγο οι ενοικιαστές, προκειμένου να αποκαλύψουν ουσιαστικά, να «ασπρίσουν» τα μαύρα ενοίκια και να καρπωθούν το μέγιστο δυνατό της επιστροφής ενοικίου που φτάνει μέχρι τα 800 ευρώ και επαυξανόμενο κατά 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο. Ειδικά δε και για τις φοιτητικές κατοικίες είναι και επίσης έως 800 ευρώ. Δηλαδή ακόμα και για μια τετραμελή οικογένεια η οποία μένει στο ενοίκιο η ίδια και έχει ένα εκ των δύο παιδιών της και σε ενοίκιο για φοιτητική κατοικία, θα πάρει δύο φορές την ωφέλεια αυτή και ως τετραμελής οικογένεια 900 ευρώ αλλά και ως φοιτητική κατοικία 800 ευρώ» συμπλήρωσε.
«Από κει και πέρα εμείς είμαστε εδώ ως υπουργοί, ως πολιτεία, να δούμε πώς θα εξελιχθεί η υλοποίηση της νομοθεσίας. Θεωρώ ότι στα πλαίσια της κοινωνικής ειρήνης και της καλής συνεργασίας που πρέπει και υπάρχει, θεωρώ μεταξύ των ενοικιαστών και των ιδιοκτητών δεν θα ζήσουμε περιπτώσεις στρεβλώσεων του πνεύματος του νόμου που το πνεύμα του νόμου είναι να μειωθούν οι επιβαρύνσεις στους ανθρώπους που πληρώνουν ενοίκιο και όχι να αυξηθούν οι επιβαρύνσεις. Να μην έλθουν δηλαδή μαζικά κάποιοι να ζητάνε παραπάνω ποσά στα ενοίκια επειδή ουσιαστικά δηλώνονται πλέον, άρα πρέπει να πληρώσουν τον αντίστοιχο φόρο που οφείλουν να πληρώσουν ως ιδιοκτήτες ακινήτων. Αν συμβεί όμως κάτι τέτοιο, να ξέρετε ότι είμαστε εδώ και τα παρατηρούμε όλα αυτά» υπογράμμισε ο κ. Τσάπαλος.
Κληθείς να απαντήσει στο γιατί δεν μειώνεται το ποσοστό της φορολόγησης 35% στα ενοίκια, ο κ. Τσάπαλος σημείωσε ότι υπάρχει και η εισαγωγική κλίμακα στο 15% που τη χαρακτήρισε «αρκετά λογική».
