Σε μια από τις πιο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισηγείται την επιβολή τέλους ύψους 2 ευρώ για κάθε μικρό δέμα που εισάγεται απευθείας στην ΕΕ από χώρες εκτός Ένωσης, με βασικό στόχο να μπει «φρένο» στην ανεξέλεγκτη ροή φθηνών προϊόντων από πλατφόρμες όπως οι Shein, Temu και AliExpress.
Σύμφωνα με την πρόταση που παρουσιάστηκε στις 21 Μαΐου, το μέτρο αφορά εκατομμύρια μικροδέματα που φτάνουν καθημερινά σε ευρωπαϊκά τελωνεία – μόνο το 2024, η ροή τέτοιων δεμάτων προς την ΕΕ έφτασε τα 4,6 δισεκατομμύρια, εκ των οποίων το 91% προήλθε από την Κίνα. Το τέλος, που θα επιβαρύνει τους διαδικτυακούς εμπόρους, όπως Temu και Shein, και όχι απευθείας τους καταναλωτές, υπολογίζεται ότι θα βοηθήσει στην κάλυψη του κόστους των τελωνειακών ελέγχων, το οποίο αυξάνεται λόγω του τεράστιου όγκου φθηνών αποστολών.
Για δέματα που αποστέλλονται σε αποθήκες εντός της ΕΕ και στη συνέχεια διανέμονται στην ευρωπαϊκή αγορά, το προβλεπόμενο τέλος θα είναι μειωμένο και θα ανέρχεται στα 0,50 ευρώ.
Κατάργηση της απαλλαγής για εισαγωγές κάτω των 150 ευρώ
Ένα ακόμη σημαντικό σκέλος της μεταρρύθμισης είναι η κατάργηση της αποκαλούμενης «de minimis» απαλλαγής, που σήμερα επιτρέπει σε δέματα αξίας έως 150 ευρώ να εισάγονται χωρίς τελωνειακούς δασμούς. Πλέον, όλες οι εισαγωγές – ανεξαρτήτως αξίας – θα υπόκεινται σε ΦΠΑ και δασμούς, καθώς παρατηρήθηκε ευρεία καταστρατήγηση του μέτρου μέσω υποτιμολόγησης προϊόντων.
Η μεταρρύθμιση περιλαμβάνει και τη δημιουργία μιας ενιαίας τελωνειακής αρχής καθώς και ενός πανευρωπαϊκού ψηφιακού κόμβου δεδομένων. Μέσω αυτού, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να υποβάλλουν μια μόνο τελωνειακή δήλωση για όλα τα κράτη-μέλη, απλοποιώντας δραστικά τις διαδικασίες και ενισχύοντας τη διαφάνεια.
Η Κομισιόν επισημαίνει ότι η νέα αρχιτεκτονική του τελωνειακού συστήματος θα ενισχύσει τη διαχείριση κινδύνου, θα προστατεύσει καλύτερα τους καταναλωτές και θα εξασφαλίσει δίκαιες συνθήκες ανταγωνισμού για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν αθέμιτο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες.
Αντιδράσεις από Κίνα και διεθνείς πλατφόρμες – Πόσο επηρεάζεται η Ελλάδα
Η Κίνα, από την πλευρά της, αντέδρασε ήδη στην πρόταση, καλώντας την ΕΕ να «διατηρήσει ένα ανοιχτό και δίκαιο επιχειρηματικό περιβάλλον». Εκπρόσωποι από τις εμπλεκόμενες πλατφόρμες εξέφρασαν ανησυχίες ότι το νέο καθεστώς θα μπορούσε να επιβαρύνει τις δραστηριότητές τους και να αυξήσει το κόστος για τους τελικούς καταναλωτές.
Η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Μάο Νινγκ, δήλωσε ότι η χώρα ελπίζει πως η ΕΕ θα τηρήσει τη δέσμευσή της για «ανοιχτό» εμπορικό πλαίσιο και θα παρέχει ένα δίκαιο, διαφανές και μη διακριτικό επιχειρηματικό περιβάλλον για τις κινεζικές επιχειρήσεις.
Επιπλέον, σύμφωνα με το κινέζικο μέσο Global Times, Κινέζοι αξιωματούχοι και αναλυτές εξέφρασαν την άποψη ότι το προτεινόμενο μέτρο της ΕΕ ενδέχεται να αυξήσει το κόστος για τις κινεζικές επιχειρήσεις και να επηρεάσει αρνητικά τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ Κίνας και ΕΕ.
Ο Ζου Μι, ανώτερος ερευνητής στο Κινεζικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Διεθνούς Εμπορίου και Οικονομικής Συνεργασίας, δήλωσε ότι η επιβολή τέτοιων τελών μπορεί να αυξήσει τα τελωνειακά κόστη και να επιβαρύνει τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, δημιουργώντας εμπόδια στο διασυνοριακό εμπόριο και επηρεάζοντας αρνητικά την ανάπτυξη της βιομηχανίας .
Η Κίνα καλεί την ΕΕ να εξετάσει προσεκτικά τις συνέπειες της προτεινόμενης μεταρρύθμισης και να διατηρήσει ένα ανοιχτό και δίκαιο επιχειρηματικό περιβάλλον που θα ευνοεί τη συνεργασία και την ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών.
Το πακέτο μεταρρυθμίσεων θα πρέπει να εγκριθεί από τα κράτη-μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εφόσον δεν υπάρξουν καθυστερήσεις ή αντιρρήσεις, οι αλλαγές αναμένεται να τεθούν σε ισχύ το 2026.
Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι περίπου το 8% των μικροδεμάτων που εισέρχονται κάθε χρόνο προέρχονται από την Κίνα, γεγονός που καθιστά τη χώρα μεταξύ των πρώτων που θα επηρεαστούν από την εφαρμογή του μέτρου, ειδικά ως προς το σκέλος των ελέγχων και των εισπράξεων.
