Χάρη στην εκρηκτική εξάπλωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δεν αποτελεί καμία έκπληξη πλέον, το γεγονός ότι οι λεγόμενοι «Influencers», λαμβάνουν συχνά δωρεάν προϊόντα από εταιρείες ή απολαμβάνουν δωρεάν παροχές σε επιχειρήσεις, με αντάλλαγμα την διαφήμιση και την δημοσιότητα που ενδέχεται να προέλθει από την ανάρτησή τους στα social media. Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές, που ορισμένοι, σε περίπτωση που δεν ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις τους, επιλέγουν να επιβληθούν μέσω της κοινωνικής αναγνώρισης, και προχωρούν σε «εκδικητικές» ενέργειες που βλάπτουν με διαφορετικούς τρόπους τον εκάστοτε επιχειρηματία.
Στο ρεπορτάζ του enikos.gr αναδεικνύονται περιστατικά με πρωταγωνιστές κάποιους influencers, οι οποίοι αποφασίζουν να καταστρατηγήσουν τους κανόνες ηθικής και όχι μόνο, στο κυνήγι για περισσότερο κέρδος. Είναι σημαντικό να αναφερθεί, ωστόσο, ότι αυτές οι περιπτώσεις (αν και αυξανόμενες σε αριθμό) δεν μπορούν να αμαυρώσουν έναν ολόκληρο επαγγελματικό χώρο που ανθεί τα τελευταία χρόνια, δημιουργώντας νέα δεδομένα στη διαφήμιση και το μάρκετινγκ. Εν ολίγοις, όχι μόνο, δεν είναι όλοι ίδιοι, αλλά υπάρχουν και άφθονες περιπτώσεις influencers που κάνουν τη δουλειά τους με επαγγελματισμό και διαφάνεια, επιτυγχάνοντας το μεγαλύτερο δυνατό όφελος για τους πελάτες τους και όσους τους εμπιστεύονται.
«Ζήτησε δωρεάν υπηρεσίες και όταν αρνήθηκε, ο influencer άρχισε τις αρνητικές κριτικές»
Εν έτει 2024, ζούμε σε μία ψηφιακή εποχή, όπου εκατοντάδες άνθρωποι έχουν κάνει καριέρα, χρησιμοποιώντας απλώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προς όφελός τους. Δεν είναι λίγοι οι επιχειρηματίες, που επιλέγουν να διαφημίσουν -επιτυχώς- το κατάστημά τους, μέσω ενός influencer, ωστόσο, υπάρχουν κι άλλοι, που δεν ακολουθούν αυτή την τακτική. Αρκετοί από όσους ανήκουν στην δεύτερη κατηγορία, και αρνήθηκαν για οποιονδήποτε λόγο την πρόταση, πολλές φορές βρέθηκαν αντιμέτωποι με μία σκοτεινή πλευρά του πιο μοδάτου επαγγέλματος της νέας εποχής, η οποία ξεδιπλώνεται μέσα από τις παρακάτω περιπτώσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ένας επιχειρηματίας από την Σαντορίνη, ο οποίος διατηρούσε μία ξενοδοχειακή μονάδα με 5 luxury σουίτες, ενώ υπήρχε και εστιατόριο υψηλών προδιαγραφών, στον ισόγειο χώρο με λίγα τραπεζοκαθίσματα.
Την συγκεκριμένη επιχείρηση προσέγγισε ένας Influencer, ο οποίος ζήτησε να απολαύσει δωρεάν τις υπηρεσίες. Ο επιχειρηματίας δεν δέχθηκε την πρότασή του, και στην συνέχεια, εκείνος προχώρησε στα social media σε άσχημη κριτική, σχολιάζοντας, μεταξύ άλλων, ότι το εστιατόριο είναι πάρα πολύ ακριβό για το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών.
«Εξαιτίας της κριτικής του Influencer, η επιχείρηση δέχθηκε κι άλλα παρόμοια σχόλια από τουρίστες, και έφτασε σε σημείο να μην έχει πληρότητα. Μάλιστα, διαχώρισε τις μεζονέτες στην μέση, ένα περιττό έξοδο για τον επιχειρηματία, για να τις κάνει μικρότερες προκειμένου να καλύψει το νέο είδος τουριστών που έφταναν σε αυτούς».
Το τραγικό αποτέλεσμα, ήταν ο επιχειρηματίας να κλείσει εντελώς το εστιατόριο, και να εξυπηρετεί μόνο τους πελάτες που διαμένουν στα διαμερίσματά του, που δεν είναι πλέον σουίτες, αφού «ακολούθησαν και άλλα τέτοιου είδους κρούσματα και δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί σε αρνητική κριτική. Αυτό, όχι μόνο κόστισε την ψυχική του υγεία, αλλά και το όραμά του για το πώς θέλει να εργαστεί. Άλλαξε την φιλοσοφία του σε αυτό που παρέχει. Άρχισαν να τον κατηγορούν ότι είναι ακριβός, ενώ δεν κρύβεται ο τιμοκατάλογος. Ορισμένοι influencer, είναι σαν να επιβάλλονται μέσω της κοινωνικής αναγνώρισης. Είναι πολύ άσχημο φαινόμενο» αναφέρει στο enikos.gr η κα Νίκη Κωνσταντίνου, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Καταστημάτων Εστίασης και Διασκέδασης.
«Έγραφε ότι οι σερβιτόροι είναι αγενείς»
Σε άλλη περίπτωση, σύμφωνα με την κα Κωνσταντίνου, ένας διαφορετικός Influencer επέλεξε ένα μπαρ της Θεσσαλονίκης, και έπειτα από λίγες ώρες, προχώρησε σε αρνητικά σχόλια στα social media για την επιχείρηση, κάνοντας λόγο για αγενή συμπεριφορά των σερβιτόρων απέναντί του, για αργή απόδοση του σέρβις, καθώς και για υπερχρέωση.
«Οι τιμές αναγράφονται στον κατάλογο, δεν είναι κάποια έκπληξη ο λογαριασμός. Η άσχημη κριτική στον εργαζόμενο θέτει σε άμεσο κίνδυνο την εργασία του, είναι πολύ επιθετική κίνηση, και είναι πολύ άδικο, πόσω μάλλον εάν δεν ισχύει. Προκάλεσε κακό στην επιχείρηση, γιατί μετά δέχθηκε και άλλα τέτοια παρόμοια σχόλια ξαφνικά» τονίζει η κα Κωνσταντίνου και προσθέτει:
«Αν δεν ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις τους, δεν διστάζουν να προχωρούν σε τέτοιες ενέργειες. Πρέπει να προβλεφθεί μέσω του νομοθετικού κομματιού της Πολιτείας, ένα όριο. Αν δεν πληρωθούν, ή αν δεν έχουν δωρεάν παροχές ή καλύτερη εξυπηρέτηση από άλλους, δυσφημούν μία επιχείρηση; Είναι αδιανόητο. Προτείνω η κάθε επιχείρηση να συμβουλεύεται εταιρείες που ασχολούνται με το digital marketing, και να υπάρχει ένα οργανωμένο σχέδιο, για να βελτιώσουν οι επιχειρηματίες τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους καταναλωτές αλλά και τον τρόπο διαφήμισής τους».
Δεν της άρεσε το τραπέζι στο εστιατόριο
«Στόχος» μίας Influencer έγινε και ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας εστίασης σε νησί των Κυκλάδων, η οποία επισκέφθηκε το κατάστημά του μαζί με την παρέα της. Η ίδια, θεώρησε, πως δεν της φέρθηκαν σωστά, αφού δεν της άρεσε το τραπέζι που επέλεξαν οι υπάλληλοι να καθίσει, ενώ δεν είχε προηγηθεί κάποια κράτηση, και γενικότερα, δεν θεώρησε ότι οι σερβιτόροι της έδωσαν τη «δέουσα» σημασία, οπότε και δεν έμεινε ικανοποιημένη από την εξυπηρέτηση του εστιατορίου.
Η Influencer αντέδρασε, και δημοσίευε ένα βίντεο στο Instagram, όπου εκτόξευε αρνητικά σχόλια, στοχοποιώντας την συγκεκριμένη επιχείρηση, αναφέροντάς την με την ονομασία της, επειδή δεν έμεινε ευχαριστημένη από την εξυπηρέτηση.
Σχετικά με την περίπτωση αυτή, η Άννα Μαρία Φίλιππα, δικηγόρος, εξειδικευμένη στο ηλεκτρονικό έγκλημα και στο σύνολο του Ψηφιακού Δικαίου, ανέφερε στο enikos.gr ότι: «Ο πελάτης μου βομβαρδίστηκε με αρνητικές κριτικές στη google, και αρκετοί λογαριασμοί (προφίλ) τον βαθμολογούσαν με ένα αστέρι. Όλα έγιναν κατά τον ίδιο χρόνο, και ως αποτέλεσμα του βίντεο. Μάλιστα, υπήρχαν και σχόλια τα οποία ανέφεραν πως “δεν έχω πάει στο μαγαζί, είδα το βίντεο και έβαλα ένα αστέρι”. Το συγκεκριμένο σχόλιο (σε συνδυασμό με το βίντεο της influencer, μας βοήθησε να αποδείξουμε στη Google, ότι επρόκειτο για κριτικές από ανθρώπους που δεν επισκέφτηκαν ποτέ τη συγκεκριμένη επιχείρηση και έδρασαν δυνάμει «παρότρυνσης» από την influencer (κάτι που δεν επιτρέπεται σύμφωνα με τους όρους χρήσης της Google».
Και συνεχίζει η Άννα Μαρία Φίλιππα: «Η εποχή αλλάζει και “μικραίνει” περισσότερο η ηθική των ανθρώπων, ενώ ταυτόχρονα είναι σημαντική και η παιδεία που έχει ο καθένας. Είμαστε σε μία χώρα που δεν μαθαίνουμε ότι πρέπει να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον. Σχετικά με τις κριτικές στην google, θεωρώ ότι δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται να δημιουργούνται ψεύτικοι λογαριασμοί, αλλά να είναι όλοι ταυτοποιημένοι με ονοματεπώνυμο και όχι να δίνεται η δυνατότητα σε όλους να «δημοσιεύουν» την «άποψη» τους χωρίς να δηλώνουν την ταυτότητα τους. Οι περισσότεροι Influencers στην Ελλάδα, ανήκουν στην κατηγορία micro-Influencers. Καλό θα ήταν, για τους ίδιους, να αντιληφθούν ότι εφόσον επιλέγουν να κερδίζουν χρήματα από την συγκεκριμένη απασχόληση, θα πρέπει να είναι προσεκτικοί, στην γενικότερη συμπεριφορά τους, η οποία θα πρέπει να συμβαδίζει με την εικόνα που ζητούν οι εταιρείες που εκπροσωπούν. Παράλληλα, είναι απαραίτητο να καταλάβουν (όπως και όλοι οι Έλληνες), ότι πρέπει να επιλέξουν έναν δικηγόρο της εμπιστοσύνης τους, που θα ελέγχει τις συμβάσεις τους, και θα τους καθοδηγεί ώστε να αποκομίσουν οι ίδιοι τα οφέλη της προληπτικής προστασίας που θα τους προσφέρει η συνεργασία αυτή».
«Εκβιάζουν τους επιχειρηματίες ότι θα αφαιρέσουν τα σχόλια μόνο εάν τους δώσουν χρήματα»
Παρόμοια περιστατικά σημειώνονται και στον τομέα του τουρισμού, σύμφωνα με τον κ. Λύσανδρο Τσιλίδη, Πρόεδρο της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συνδέσμων Γραφείων Ταξιδίων & Τουρισμού (FedHATTA), ο οποίος μέσω του enikos.gr έκανε λόγο για αναξιοπρεπείς συμπεριφορές από την πλευρά των Influencers προς τους ξενοδόχους.
«Για παράδειγμα, πηγαίνουν Influencers σε κάποιο ξενοδοχείο που βρίσκεται σε ωραίο μέρος, και αποτελεί τον κόπο μίας οικογένειας. Κοιμούνται σε δωμάτιο και τρώνε δωρεάν, γενικά, κάνουν δωρεάν τις διακοπές τους, και την επόμενη ημέρα, αντί να αναφέρουν κάτι θετικό για την επιχείρηση, γράφουν αρνητικά σχόλια, εκβιάζοντας τους επιχειρηματίες, ότι θα τα αφαιρέσουν μόνο εάν τους δώσουν χρήματα. Τότε επεμβαίνουν και οι νομικοί εκπρόσωποί μας».
Όπως εξηγεί ο κ. Τσιλίδης, ανάλογα περιστατικά κυρίως συμβαίνουν στην ηπειρωτική και βόρεια Ελλάδα, όπου μερίδα των influencers προσεγγίζουν, κατά κύριο λόγο, μικρές μονάδες, κι όχι μεγάλα ξενοδοχεία. «Αναζητούν αδύναμους επιχειρηματίες, που έχουν το όνειρο της ανάπτυξης. Για παράδειγμα τους λένε, πως “είναι πολύ ακριβό το δωμάτιο που μου δίνετε” ή σχολιάζουν την θέα του. Εφόσον πάρουν αυτό που θέλουν, αντί να πουν κάτι θετικό για την επιχείρηση, κάνουν αρνητικές κριτικές και συνεχίζουν στον επόμενο επιχειρηματία. Ζουν σε ένα παραμύθι δικό τους. Τον τελευταίο καιρό έχει μαθευτεί στην αγορά όλη αυτή η κατάσταση, οπότε όλοι είναι υποψιασμένοι».
«Διοργανώσαμε event για χάρη της και μετά διαφήμισε τον ανταγωνιστή μου»
Την δική της περίπτωση αναφέρει στο enikos.gr η πρόεδρος του εμπορικού Συλλόγου Κηφισιάς, Εριφύλη Γαλλή, η οποία προσεγγίστηκε από μία lifestyle-blogger στο γαλλικό cafe-bistrot της, και της ζητήθηκε να την φιλοξενήσει για τα γενέθλιά της.
«Μου ζήτησε να οργανώσουμε ένα πολυτελές event, όπου όλα θα έπρεπε να είναι σε ροζ χρώμα, με αντάλλαγμα την προβολή του καταστήματός μου. Πράγματι, διοργανώσαμε ένα ξεχωριστό event, με το μαγαζί να κλείνει όλο για χάρη της, ενώ ακόμα περιμένω το δημοσίευμα για το κατάστημά μας. Αξίζει να σημειώσω ότι δεν άφησε ούτε ένα ευρώ φιλοδώρημα στο προσωπικό που την εξυπηρέτησε πέρα και πάνω από όσα απαιτείτο, αλλά και ότι ελάχιστες μέρες μετά προέβαλε ανταγωνιστή μου ως το “με διαφορά καλύτερο all-day στην Κηφισιά!”».
Βέβαια, όπως επισημαίνει η κα Γαλλή, δεν είναι όλοι οι influencers ίδιοι, αφού «υπάρχουν και αυτοί που, με μεγάλη επιδραστικότητα και πολλούς followers προβάλλουν αυτό που αγόρασαν και πλήρωσαν κανονικά, φέρνοντας αναπάντεχη αναγνωρισιμότητα και επισκεψιμότητα στο κατάστημα, χωρίς ποτέ να ζητήσουν αντάλλαγμα».
